Bir Motor Ustasından: Düz Vites Arızalarından Korunmak İçin Neler Yapmak Gerekir?

Vites arızasını mümkün olduğunca geciktirmek için hangi önlemleri almalı? Buyrun.
Bir Motor Ustasından: Düz Vites Arızalarından Korunmak İçin Neler Yapmak Gerekir?
iStock

manuel şanzıman kolay kolay sizi pat diye yolda bırakmaz. bu sistem arızasını günler, aylar hatta yıllar önce haber verir. trigger kayışı kopmasına benzemez. arızalar belli belirsiz başlar ve sizin kulağınız bu seslere ya da pedalın/vitesin tepkilerine alışır. çoğu kişi arızanın başladığını genelde fark etmez. bir süre sonra belirtiler artmaya başlar ve buna rağmen müdahale edilmediği takdirde yolda kalınması kesindir.

sebeplerinin en başında yağsız kalmış bir şanzıman vardır. çoğu kişi bu yağı değiştirmez ve vizikotesini kaybetmiş ya da eksilen bir yağ şanzımana ciddi zararlar verir. öyle böyle değil, komple şanzıman alacağınız bir duruma gelebilirsiniz.

şanzıman yağı birkaç sebeple eksilir

- tapadan sızdırır.

- keçelerden sızdırır.

- fiziksel bir hasar sonucu oluşan çatlaklardan sızdırır.

şanzıman yağının ne zaman değiştiği konusunda bir fikriniz yok ise otomobilinize uygun bir yağ alarak yağı değiştirin.

şanzıman, motordan sonra en çok yüke binen sistemdir ve arıza yapma ihtimali yüksektir. fakat arızası genelde diğer parçalar ile karıştırılır. örneğin vites geçişlerinde ses oluşması baskı balatadan kaynaklanıyor ya da debriyaj biraz aşağı düşmüş olabilir ve gerekli ayırma sağlanmıyordur. bu sebeple kapalı bir kutu olduğu için genelde ustaların gazabına uğrarsınız. yıllar önce karşılaştığımız bir örnekle devam edeyim. birkaç yere danıştıktan sonra bize gelen ve gittiği her yerde şanzımanın açılması gerektiği söylenen araç sahibinden sadece vites çanağını değiştirerek neredeyse bedavaya halledip göndermiştik. siz yolda giderken vites boşa çıkar, panikle kurtarıcı çağırır ve arabanızı servise götürürsünüz ve size söylenecek maliyet cebinizi yakabilir fakat sorun vites çubukları üzerindeki burçların yerinden çıkmasıdır. burç beş lira, işçiliği bedava.

vites ve debriyaj ile ilgili oluşacak her sorun şanzıman arızası demek değildir

bu tür şikayetler ile gelenlerin arızaları büyük oranda vites çanağı, halat, debriyaj, baskı balata vs gibi nedenlerden kaynaklanır. kimsenin sözüne güvenip inanıp şanzıman açtırmaya kalkmayın. fakat bazen şanzıman içinde de ciddi arızalar baş gösterebilir. örneğin tek bir viteste uğultu, vitesin şanzımandan takılı kalması, debriyaja basmanıza rağmen gitmeyen acayip sesler, vitesin sert bir şekilde ya da sessizce çıkıp boşa düşmesi gibi durumlar şanzıman içi mekanik problemlere işaret eder.

en fazla aldığımız şikayetlerin başında uğultu geliyor ve ilk sorduğumuz soru ise; "belirli viteslerde mi yoksa hepsinde mi?" cevapları hepsinde ise şanzıman yağını değiştirip gönderiyoruz ve yüksek oranda ses kesiliyor. kesilmez ise yapılan araştırmalar sonucunda sorunun farklı sebeplerden kaynaklandığı ortaya çıkıyor, örneğin porye rulmanı. fakat ses belirli viteslerde (örneğin 4 gibi) geliyorsa sorun yüksek ihtimal şanzıman içi mekanik problemi. eğer böyle bir durum var ise bu uğultu sesini kesmek için hiç uğraşmayın, bir hayli masraflı olacaktır ve debriyaj balatası bitene kadar da gidin. bu gelen ses sizi yolda bırakmaz. balata bittiği zaman ekonomik durumunuz müsait ise ikisini birden yaptırırsınız. tüm viteslerde uğultu var ise şanzıman yağının eksikliğini gösterir. acil olarak tamamlatın!

daha uzun bir şanzıman ömrü için

- vitesleri sakin değiştirin

- agresif sürüş tarzından kaçının

- vites kolunda sürekli elinizi tutmayın

- şanzıman yağını kontrol ettirin

- araç tam olarak durmadan geri vitese almayın.