Biri Kazanırken Öbürü Kaybeder İfadesinin Literatürdeki Karşılığı: Zero Sum Game
Nedir, ne değildir?
zero sum game adlı teorinin amacı adından da anlaşılabileceği gibi toplamın sıfır olmasını sağlamaktır. genelde uluslararası ilişkiler ve psikoloji alanının birleşim noktalarından biridir bu tür teoriler. oyuna gelecek olursak bu oyunun ilk amacı sonuç odaklıdır beraberlik mi, yoksa bir taraf kazandı mı; diye bakılır çünkü beraberlik halinde zaten toplam hiç bir zaman sıfırdan farklı olamaz fakat bir tarın galibiyetiyle sonuçlanan oyunlar da galip gelen tarafa artı sayı yazılırken diğer tarafa aynı puanın eksisi yazılır ki bir tarafın galip geldiği yerde diğer tarafın aynı ölçüde zarar gördüğünün kesin bir dille anlatılabilmesi için. o yüzden de puanlar birbirini götürür toplanırken ve sonuç her şekilde sıfır bulunur.
Yani?
biri kazanırsa biri kaybeder. toplam sıfır olur. sizin arabanızı 780k yerine 900k'ya satmanız diğer bir kişinin 780k'lık arabayı 900k'ya almasıyla sonuçlanır.
Örneklendirelim
zero sum game sizin kazancınız = onun/onların kaybı veya tam tersi sonuç veren oyunları temsil eder.
burada ince nokta şudur ki eğer oyunu başlatırken elinizde bir değer varsa (sermaye, petrol, kumar partisine giriş parası gibi), oyunun sonunda elde ettiğiniz gelirden bunu çıkarmanız gerekir. yani kazancınız karşı taraftan aldıklarınız olmalı.
- üç arkadaş (ali, veli, ayşe) masaya 50'şer lira para koydunuz. her biriniz aynı anda zar atacaksınız. şartlar:
a) eğer zarlardan biri diğer ikisinden de büyük gelirse o tüm parayı alacak.
b) zarlardan ikisi birinden büyük gelirse parayı ikiye bölecekler.
c) üç zar da aynı gelirse kimse bir şey almayacak.
ilk senaryoya gelelim: ali'nin zar 6, veli 3 ve ayşe'nin zarı 4 geldi. ali tüm parayı alır. ilk maddede açıkladığımız gibi alinin kazanıcı 150 tl değildir. çünkü 50 si zaten kendi parasıydı. alinin kazancı 150 tl (total para) - 50 tl (kendi koyduğu para) = 100 tl. peki veli ve ayşe kaçar lira kaybetti? 50'şer tl. oyundaki toplam kazanç (100 tl) = toplam kayıp (50+50 tl)
ikinci senaryo: ali ve ayşe'nin zarları 5 geldi, veli 1 attı. ali ve ayşe 75'er lira aldığı için
ali ve ayşe'nin kazancı (25+25) = veli'nin kaybı (50)
üçüncü senaryo: burada ise üçünün de zarı 3 geldi. o zaman herkes kendi parasını geri aldığı için toplam kazanç gene 0 oldu.
Siyasetten Pazarlamaya Kadar Pek Çok Sektöre Temel Oluşturmuş Ünlü Pareto Analizi
