Çayınızı Kahvenizi Alın Gelin: Oyun Konsollarının Nostalji Sevgisini Coşturan Tarihsel Gelişimi
nostalji damarınıza basacak olan ve geçmişte birçoğumuzun ucundan dahi olsa bulaştığı oyun sektörünün gelişmesinde önemli rol oynayan oyun konsollarının ortaya çıkışı ve günümüze kadar olan serüveniyle karşınızdayım.
bilgisayar teknolojisi gelişerek evlerimize girmeden önce oyun konsolları evlerimizdeki yerlerini çoktan almıştı. ayrıca bilgisayar oyuncusu profilinin temellerini de oyun konsolu oyuncuları oluşturmaktaydı. günümüzde sony, microsoft ve nintendo' nun hakim olduğu sektörde daha önce birçok firma vardı. yukarıda bahsi geçen firmalar teknoloji ve satış rakamı olarak diğer firmaların fersah fersah önüne geçerek oyun konsolu piyasasını domine etmiştir. şimdi ilk konsolların ortaya çıkışıyla birlikte günümüze kadar olan serüvenlerini nesillere ayırarak inceleyelim.
1. nesil konsollar
günümüzde çoğu kişi bir şekilde bilgisayarda, konsolda, tablette veya telefonda oyun oynuyor. dolayısıyla herkes bir oyucu ama video oyunlarının babası kim diye sorulsa %99' luk kesim bilemez. bu sorunun cevabı ise ralph henry baer'dir.
oyun keyfini evlerin baş köşesinde bulunan televizyonlara taşıma fikriyle yola çıkan ralph 1968 yılında ''the brown box (kahverengi kutu)'' adlı oyun konsolunu icat etmiştir.
1972 yılında the brown box geliştirilerek, magnavox firması tarafından ''odyssey'' isimli konsol piyasaya sürülmüş ve tarihin evlere giren ilk oyun konsolu olmuştur.
odyssey bağlanan televizyonda iki çubuk gözükmekteydi. konsol ile birlikte gelen veya satın alınan kağıtlar televizyon ekranına yapıştırılıyor ve üzerine numaralar yazan kartları konsola takarak oyunlar oynanıyordu.
ilk jenerasyon oyun konsolunda teknolojinin yeni olmasından dolayı garip bir joystick tasarımı ve boru gibi kalın kablolar bulunmaktaydı. magnavox'dan sonra ''atari'' arcade salonlarında popülerleşen pong'un televizyona bağlanan versiyonu ''home pong'u (1975)'' piyasaya sürdü.
aynı zamanda atari firması tenis oyunu için ralph henry baer'a patent davası açarak konsol piyasasında rekabetin sert geçeceğinin sinyallerini verilmiş oluyordu. magnavox ve pong'dan sonra piyasada birçok klon cihaz ortaya çıkmıştır. bunlardan en çok bilinen ve satış rakamı yüksek olanı ise ''coleco telstar (1976)'' isimli konsoldur.
bu dönemde sadece oyun kartları üreten nintendo da oyun konsolu işine girmiş ve piyasaya ''nintendo color tv game (1977)'' konsolunu sunmuştur.
bahsi geçen 1. nesil konsolların özelliklerine bakacak olursak
* yapay zeka: bu konsolların yapay zekası olmadığı için oyunlar iki kişi ile oynanmak zorundaydı.
* grafik: kontrol edilen şeyler çizgi ve karelerden ibrettir.
* oyun konsepti: oyunlar futbol, tenis ve kayak gibi basit, tek ekranlı konseptlere sahiptir.
* çözünürlük: renk seçeneği ya çok limitli yada çoğunlukla siyah-beyaz limitlerine sahiptir.
* ses: oyunlarda genellikle ses yok veya tek kanallı sistem sesleri mevcuttur (örneğin : bip gibi).
bu sektörün doğması ile başlayan rekabette öne çıkan konsollar ve satış rakamları şu şekildedir
1- nintendo color tv game: 3,000,000 satış
2- coleco telstar: 800,000 satış
3- magnavox odyssey: 600,000 satış
2. nesil konsollar
2. nesil konsolların başlangıcı 1976 yılında piyasaya çıkan ''fairchild channel f'' konsolu olarak kabul edilir.
fairchild channel f micro işlemci kullanan ve oyunları içinde değil ayrı bir kartuş içinde saklayan ilk konsoldur. 2. nesil konsolların en önemli yeniliklerinden birisi bu kartuşlardır. çünkü kartuşlar sayesinde insanlar kendi oyun kütüphanelerini oluşturmaya başlamış ve günümüz oyuncu profilinin temelini oluşturmuştur. bu nesilde asıl patlama 1977 yılında atari tarafından piyasaya sürülen ''atari 2600'' modelidir.
türkiyede de reklamlarla ciddi popülariteye sahip olan bu konsol sadece evlerimize değil dilimize de yerleşmiştir.
buna en iyi örnekler ise arcade oyun salonlarına "atari salonu" , konsollara "atari" ve oyunlarına da "atari oyunu" dememiz konsolun türkiyede fazlasıyla sükse yapmasından ileri gelmektedir. atari 2600'un başlattığı diğer önemli akım ise third-party developer'ın (3. parti geliştirici) ortaya çıkmasıdır. ilk oyun geliştirici firma ise eski atari çalışanlarının oluşturduğu activision firmasıdır. ilk oyun konsolu olan magnavox piyasaya ''odessey-2 (1978)'' konsolu ile mattel ise ''intellivision (1979)'' konsolu ile 2. nesil konsol piyasasına güçlü bir giriş yapmıştır.
bu dönemde piyasa çok fazla konsol ve bu konsolların klonları ile dolmuştu
piyasaya yeni giren veya yeni girmeye çalışan oyun geliştiricileri de ucuz ve kötü oyunlar ortaya çıkartmaya başlamış ve marketleri doldurmuştu. bu ucuz oyunlardan dolayı 1983 yılında oyun piyasası kendisini ciddi bir krizin içerinde bulmuştur. bu çöküşü körükleyen ise steven spielberg'ün filmi ''e.t''' nin oyun versiyonudur.
bu oyunu christmas sezonuna yetiştirmek için acele eden atari bunun bedelini ağır ödemiştir. bu oyundan dört milyon kartuş satılmış; ancak bunlardan 3,5 milyonu geri iade edilmiştir. bu durumla başa çıkamayan atari ise oyunları new mexico' da bir araziye gömerek imha etmiştir. yakın zamana kadar bunun bir söylenti olduğu zannediliyordu. ancak 2014 yılında yapılan kazıda gerçek ortaya çıktı ve e.t ile beraber gömülmüş 728,000 oyun kartuşu bulundu.
bu olay ise bardağı taşıran son damla oldu ve insanların oyun konsoluna olan güveni sarsılarak evlerine bu ürünleri almayı bıraktılar. dolayısıyla konsol satışlarında ciddi düşüşler yaşanmış ve 1983 yılında oyun piyasasında ciddi bir krizi yaşanmıştır. bu süreç 1985 yılında ''süper mario bros.'' oyununun piyasaya sürülmesiyle sona ermiş ve insanların oyun konsollarına olan ilgisini tekrar canlanmıştır. oyun sektörü bu sayede toparlanmaya başlayarak yeni döneme hazırlanmıştır.
2. nesil konsolların dikkate değer temel özelliklerine gelecek olursak
* yapay zeka: ilk nesil konsollar yapay zekaya sahip olmadıkları için oyunları oynamak için iki kişi gerekiyordu. bu nesilde konsollarda yapay zeka olmasından dolayı ''single player'' modu hayata geçmiş ve oyuncular tek başına yapay zekaya karşı oyun oynayabiliyor. bu yapay zekada varoluşunu mikroişlemcilere borçludur.
* oyun konsepti: artık oyun oynamak için ekrana bir kağıt yapıştırmaya gerek kalmıyor. nihayet günümüzde alışkın olduğumuz oyun deneyimine bu dönemde başlanmıştır.
* veri kapasitesi: oyunlar bu dönemde artık konsolun içerisinde değil 2 kb. ile 32 kb. arasında veri taşıyabilen kartuşlar içerisinde bulunmaktadır.
*ses: 2. nesil konsollar biraz daha hoş sesler çıkartabiliyor.
2. nesilde ayrıca taşınabilir (handheld) el konsoluyla da tanışıyoruz. ancak bu konsollar 2. neslin sonunda piyasaya sürülmüş ve büyük bir etki yaratmamıştır. bu konsollara örnek olarak milton ''bradley microvision'' (1979), nintendo ''game & watch'' (1980), entex ''select-a-game'' (1981) ve epoch ''game pocked computer'' (1984) gösterilebilir.
2. nesilde öne çıkan konsollar ve satış rakamları ise şu şekildedir
1- atari 2600: 30,000,000 satış
2- intellivision: 2,000,000 satış
3- magnavox odyssey-2: 1,000,000 satış
2. nesli başlatan fairchild channel f konsolu ise 250,000 adetlik satışı ile gerilerde kalmıştır.
3. nesil konsollar
3. nesil konsolların başlangıcını nintendo yaparak japonyada 'famicom'' dünyanın geri kalanında ''nintendo entertainment system / nes'' olarak bilinen konsolu piyasaya sürmüştür. ''nes'''in etkisi ülkemizde halen sürmektedir.
oyun piyasasında 999 milyon oyun içeren cihazlar ''nes'' klonudur. nintendo sektöre güveni kaybolan tüketicilerin güvenini kazanmak için satın alınacak konsol, aksesuar ve oyunları bizzat kendisi kalite kontrolden geçiriyordu. nintendo kalitesiz oyun çıkmaması için oyun yapımcılarına da sınırlama koydu. buna göre oyun yapımcıları 1 sene içerisinde ''nes'' konsoluna bir ya da iki tane oyun çıkartmak zorundaydı. dolayısıyla bu baskı ve kontroller neticesinde sektörde daha kaliteli oyunlar çıkmaya başlamıştır. nintendonun bu disiplinli yaklaşımı tüketicilerin oyun platformuna yaklaşımını olumlu yönde etkilemiş ve sektöre canlılık getirmiştir.
bu nesilde piyasaya yeni bir üretici daha dahil olmuştur
konsol piyasasındaki pastadan pay almak isteyen ''sega'' 1983 yılında ilk modeli ''sg-1000'' ile piyasaya girmiş; 2 sene gibi kısa bir sürede ise ''sega master system (1985)'' piyasaya hızlı bir giriş yapmıştır.
ayrıca sega master system'in maskotu olan ve satış rakamlarının parlak olmasında ciddi bir etkisi olan ''sonic'' bu konsol ile birlikte verilmekteydi.
2. nesilde atari 2600 ile parlak bir satış rakamına ulaşan atari ise ''atari 7800'' konsolu ile piyasadaki yerini almıştır.
commodore ise ''commodore 64 game system (1990)'' adı verilen cihazla piyasaya başarısız bir giriş yapmıştır.
bu dönemde 3. nesil konsollar için çıkartılmış ve ileride efsane olacak oyunlar da raflardaki yerini almıştır
bunlara örnek olarak ''metal gear'', ''final fantasy'' ''metroid'', ''legend of zelda'' ve ''megaman'' gösterilebilir. sega ile nintendo'nun efsane rekabeti de bu dönemde başlamıştır. nintendo asya ve kuzey amerika piyasalarında parlak satış rakamlarına ulaşırken; sega avrupa ve güney amerika piyasalarında ciddi satış rakamlarına ulaşmıştır.
3. nesil konsolların dikkate değer temel özelliklerine gelecek olursak
* gamepad: bu dönemim en büyük yeniliklerinden birisi gamepad' lerdir. garip tasarımlı joystickler yerini günümüzde de aynı mantıkta üretilen gamepad veya joypadlere bırakmaya başlamıştır.
* grafik: grafiklendirme teknolojisinin gelişmeye başlamasıyla detaylı ''sprite'' grafikler kullanılmaya başlamıştır.
* çözünürlük: çözünürlükler konsolların gelişmesiyle 320x200' e kadar çıkmaya başlamıştır. ayrıca 256 renge kadar renklendirme seçeneğiyle birlikte aynı anda 25 ile 32 arasında renk gösterimi gerçekleştirebiliyorlar.
* ses: ses konusunda ki gelişmeler ise duyduğumuz müzik ve efektler kulağa daha hoş gelebiliyor. 5 kanala kadar mono ses çıkışı alınabiliyordu.
3. nesilde öne çıkan konsollar ve satış rakamları ise şu şekildedir
1- nintendo entertainment system / nes: 62,000,000 satış
2- sega master system: 17,000,000 satış
3- atari 7800: 2,000,000 satış
4. nesil konsollar
4. nesil konsolların açılışını 1987 yılında ''pc engine'' diğer adıyla ''turbo grafx-16'' yapmıştır.
pc engine konsolunun en büyük özelliği sonradan temin edilebilen bir aksesuarla o dönemler henüz yeni yeni hayatımıza girmiş olan cd-rom'u desteklemesidir. bu üründen bir süre sonra sega firması 1988 senesinde ''sega mega drive'' amerika'daki ismiyle ''sega genesis'' olarak anılan konsolunu piyasaya sürmüştür.
4. nesil konsollarda sega ve nintendo'nun rekabeti belki de en sert dönemini yaşamıştır
sega agresif reklamlarıyla aleni şekilde nintendo'ya saldırmıştır. bunlardan en popüleri ise ''genesis does what nintendon't!'' sloganını içeren reklamıdır.
günümüzde buna benzer bir kampanya yapılsa hemen mahkeme yoluyla yasaklanacak bu reklamlar sayesinde sega başarılı olumuş ve satış rakamları patlama yaşamıştır. bu kampanyanın üzerine nintedonun cevabı gecikmemiş ve 1990 yılında japonyada 'super famicom'' dünyanın geri kalanında ''super nintendo entertainment system / snes'' olarak bilinen konsolunu piyasaya sürmüştür.
nintendo ilerleyen dönemler için ''snes'' için bir cd-rom aparatı yapmak istemektedir. bu aparat için ise philips ile bir anlaşma yapılmıştır. ancak nintendo cd-rom işinden bir süre sonra vazgeçmiştir. bunun üzerine philips firması ''philips cd-ı'' konsolunu geliştirerek piyasaya sunmuştur.
nintendo cd-rom aparatından vazgeçmiş olmasına rağmen philips sözleşmedeki maddelerden yararlanarak nintendo'nun oyun karakterlerini kullanma hakkına sahip oluyor. philips bunun üzerine zelda ve mario gibi oyunları kendi konsoluna uyguluyor. ancak konsol ve oyunlar ciddi bir başarısızlığa uğruyor ve satış rakamları istenen seviyeye çıkamıyor. bu dönemlerde konsolların mantığı arcade salonlarını evlere taşımaktır. dolayısıyla arcade oyunlarının kralı neo geo firması ''neo geo advanced entertainment system'' adlı konsoluyla 1990 yılında piyasaya giriyor. ancak bu konsol dudak uçuklatan bir fiyatla 649 $ (2016'nın parasıyla 1230$) satılmaya çalışıldığı için başarı elde edemiyor.
4. nesil ayrıca taşınabilir konsollar konusunda adeta devrim yaratıyor
nintendonun piyasaya sürdüğü ''nintendo game boy'' (1989) piyasayı kasıp kavuruyor.
bu taşınabilir konsolun ekranının küçük olması ve ağır tasarımına rağmen tetris ve pokemon gibi oyunlarla rakiplerini piyasadan siliyor. nintendo game boy' un rakipleri ise daha iyi donanıma sahip ve renkli ekranlı ''atari lynx'' ve ''sega game gear'' agresif reklam kampanyalarına rağmen başarılı olamıyorlar.
4. nesil konsolların dikkate değer temel özelliklerine gelecek olursak
* gamepad: bu dönemde çok kullanılmıyor olsalar da gamepadlerin üzerinde 6 ile 10 arası tuş bulunmaktadır. dolayısıyla günümüz gamepad görüntüsüne yaklaşılmaya başlanmıştır.
* grafik: bu nesil konsollarda özellikle nintendonun mode-7 denen grafik tekniği ile sahte bir 3d efekt sunmaya başlanıyor. aslında 2 boyutlu olan modeller döndürülerek üç boyutluymuş gibi gösteriliyor.
* çözünürlük: bir önceki nesilde tanıştığımız sprite grafiklerde çözünürlük artışı sağlanarak 16x512' ye çıkmış ve daha gerçekçi bir görünüm elde edilmeye başlanmıştır.
* veri kapasitesi: bu nesilde bazı konsollarda ayrı aksesuar olarak gelen cd-rom desteği ile veri kapasiteleri yükselmeye başlıyor ve cd-rom formatı hayatımıza girmeye başlıyor.
* ses: dijital ses dönemine giriş yapılıyor. sesler sterio sisteme geçiş yapıyor. hatta oyun destekliyorsa ve gerekli ekipmanınız varsa surround ses dahi alınabiliyor.
4. nesilde öne çıkan konsollar ve satış rakamları ise şu şekildedir
1- super nintendo entertainment system / snes: 49,000,000 satış
2- sega mega drive / genesis: 40,000,000 satış
3- turbo grafx-16: 10,000,000 satış
ancak bu satış rakamları içerisinde başka bir ürün var ki yukarıda satışı yapılan tüm konsollardan daha fazla satmıştır. bu ürün ise nintendonun piyasaya sürdüğü nintendo game boy' dur. game boy 118,690,000 satış rakamına ulaşarak bu nesilde en çok satışı yapılan taşınabilir (handheld) el konsolu olmuştur.
5. nesil konsollar
5. nesli başlatan sadece japonyada piyasaya sürülen fujitsu firmasının ürettiği ''fm towns marty (1993)'' isimli konsoldur.
aynı dönemde panasonic tarafından ''3do interactive multiplayer (1993)'' konsolu piyasaya sürülmüştür.
ancak bu konsol çok reklam yapmasına rağmen pahalı fiyatı ve third-party developer'ın (3. parti geliştirici) desteğinin olmamasından dolayı başarılı olamamıştır. tarihin ilk 64 bit konsolu ''atari jaguar (1993)'' ise yine third-party developer'ın (3. parti geliştirici) desteğini alamadığı için başarısız olmuştur.
4. nesilde agresif reklam kampanyalarıyla nintedo'nun satış rakamlarına yetişen sega 5. nesilde ''sega saturn (1994)'' konsolunu piyasaya sürüdü.
sega saturn japonya piyasasında başarılı satışlara ulaşmasına rağmen dünyanın geri kalanında aynı satış başarısını gösteremiyor. nintendo ise 4. nesilde philips ile yaşadığı başarısız ortaklık üzerine sony firması ile 5. nesilde piyasaya sürülecek konsolunun cd-rom donanımının üretimi için ortaklık anlaşması imzalıyor. ancak belli bir süre sonra nintedo yapılan anlaşmayı gözden geçirince sony'e çok fazla yetki verdiğini düşünerek anlaşmayı feshediyor. nintendo bunun üzerine piyasaya kartuşla çalışan ''nintendo 64'' konsolunu sürüyor.
bu dönemde neredeyse tüm konsollar cd-rom desteğiyle piyasaya sürülürken; nintendonun kartuşla çalışan bir konsol yapmasının nedeni olarak oyunlardaki yükleme süresini kısaltması ve korsan kopyalarının üretilmesinin zor olduğu belirtilmiş ve reklamlarında da bu temayı işlemiştir. ancak buradaki sorun kartuş üretiminin cd üretiminden kat kat daha maliyetli olması ve cd'lerin kartuşlara göre daha fazla veri muhafaza etmesi (kartuş maksimum 64 mb / cd maksimum 650 mb) third-party developerlar' dan fazla destek görmemesine neden olmuştur. dolayısıyla konsolun satışlarında ciddi azalma gözleniyor.
sony ise nintendo ile olan ortaklığının sona ermesini müteakip kendi konsolunu geliştirerek efsanenin başlangıcını yapıyor ve 1995 senesinde ''playstation-1'' konsolunu piyasaya sürüyor.
önceki nesillerde efsane olmuş konsollar üreten atari firması ise 1990 yılında jt storage firması tarafından satın alınarak konsol piyasasından çekiliyor. bu dönemde çok pahalı olmayan bir ev bilgisayarı üretmek adına konsol işine giren apple; bandai firması ile ortaklık kurarak ''apple bandai pippin (1995)'' konsolunu piyasaya sunuyor. ancak bu konsol beklenen etkiyi yapmadan sadece 42,000 satarak piyasadan siliniyor.
bu dönemde taşınabilir konsollar ise önceki döneme göre çok ciddi bir gelişme olmuyor. nintendo'nun önceki nesilde piyasayı kasıp kavuran game boy'un yeni versiyonu ''game boy color'' ile devam ediyor.
taşınabilir konsol sektöründe neo geo firması ''pocket'' ve ''pocket color'' ile sega ise ''sega nomad'' ile piyasaya başarısız giriş yapıyorlar ve satışları düşük kalıyor.
5. nesil konsolların dikkate değer temel özelliklerine gelecek olursak
* gamepad: bu dönemde gamepadlerin üzerindeki 6 ile 10 arası tuşlarda kullanıma sunularak evrimini tamamlamıştır
* grafik: bu nesilde 3d grafiklere geçiş yapılmıştır. dolayısıyla oyunlarda üçüncü boyuta geçilmesiyle full motion ve prerendered animasyonlar kullanılan sinematik öğeler kullanılmaya başlanmıştır
* çözünürlük: çözünürlük artık 640x480 ile 720x576'ya kadar çıkmış durumdadır. renk derinliği açısından da 24 bit' lik gerçek gösterimine ulaşılmıştır.
* veri kapasitesi: önceki nesillerde kullanılan kartuşlar yerlerini 650 mb veri taşıyabilen cd-rom formatına tamamen bırakıyor.
* ses: ses konusunda cd kalitesinde daha gerçekçi olan 16 bit ve 44,1 khz lik seslere ulaşılarak orkestral müzik ve seslendirmeler pek çok oyunda kullanılmaya bu dönemde başlanmıştır.
5. nesilde öne çıkan konsollar ve satış rakamları ise şu şekildedir
1- playstation-1: 102,000,000 satış
2- nintendo 64: 32,000,000 satış
3- sega saturn: 9,000,000 satış
6. nesil konsollar
6. nesli başlatan sega firması oluyor ve ''sega dreamcast (1998)'' konsolunu piyasaya sürüyor.
ancak dreamcast' in çıkışından yaklaşık 1,5 sene sonra sega konsol piyasasından çekilmiş ve third-party developer olarak devam etme kararı almıştır. sony ise ''playstation-2 (2000)'' konsolunu piyasaya sürmüştür.
ilk konsolu ile adını tarihe yazdıran sony sağlam bir third-party developer desteği ve o dönemin yeni medya oynatıcısı dvd-rom desteğiyle büyük başarı yakalıyor. nintendo ise aile dostu imajını zedelememek için ''nintendo gamecube (2001)'' konsolu ile piyasadaki yerini alıyor.
ancak yetişkinlere yönelik oyun içerikleri barındıran diğer konsollar karşısında başarısız oluyor. bu dönemde konsol piyasasına yeni bir firma giriş yapıyor. microsoft playstation'un başarısı üzerine pc oyuncularını kaybetmemek için konsol piyasasına girmeye karar veriyorlar ve ''microsoft xbox (2001)'' konsolunu geliştirerek piyasaya sürüyor.
bill gates' in finansal desteği ile birlikte ciddi bir third-party developer desteği alan konsol piyasaya hızlı bir giriş yapıyor ve kalıcı olacağının sinyalini veriyor. 6. nesil ile birlikte oyun geliştiricileri cross plartform mantığını iyice benimsiyorlar. exclusive olmayan pek çok oyunu piyasada olan neredeyse tüm konsollarda oynamanız mümkün oluyor. 6. neslin en büyük özelliği ise artık az satan konsolların piyasadan silinerek veya çekilerek sony, nintendo, sega ve x-box arasındaki rekabete bırakmalarıdır.
bu dönemde taşınabilir konsol piyasasında ise nintendo ''game boy advance (2001)'' ile rakipsiz olmaya devam ediyor.
bu nesilde taşınabilir konsollar da beklenmedik bir isimde piyasaya giriyor. telefonlarıyla büyük sükse yapmış olan nokia firması ''nokia n-gage (2003)'' konsolunu piyasaya sürüyor; ancak başarılı olamıyor.
6. nesilde öne çıkan konsollar ve satış rakamları ise şu şekildedir
1- playstation-2: 156,000,000 satış
2- microsoft xbox: 24,000,000 satış
3- nintendo gamecube: 22,000,000 satış
4- sega dreamcast: 9,000,000 satış
7. nesil konsollar
7. nesli başlatan bu kez taşınabilir konsollardan birisi oluyor. nintendo firması ''nintendo ds (2004)'' taşınabilir konsolunu piyasaya sürüyor.
game boy' un veliahdı olan bu konsol dokunmatik kontrollerin yanı sıra çift ekranı ile taşınabilir konsolları farklı bir konsepte sokuyor. ayrıca taşınabilir (handheld) el konsolları arasında tüm zamanların en çok satışı (155 milyon) yapılan konsol oluyor. microsoft ise ''xbox 360 (2005)'' konsolunu piyasaya sürüyor.
bu konsol ülkemize 2012 yılına kadar çeşitli nedenlerden dolayı satışa sunulamamıştır. sony ise ''playstation-3 (2006)'' ile piyasaya giriyor.
playstation-3 'ün en büyük özelliği dvd-rom'dan 6 kat daha fazla veri taşıyan blu-ray diskleri desteklemesidir. ancak playstation-3'ün oyun geliştirmek için zorlu işlemci mimarisine sahip olması third-party developer desteğini azaltıyor ve bu da satış rakamlarına yansıyor. ayrıca işlemcinin yetersiz olmasından dolayı çeşitli sorunlar bunların üzerine tuz biber oluyor. nintendo ise playstation-3' den 2 gün sonra ''nintendo wii (2006)'' konsolunu piyasaya sürüyor.
nintendo wii değişik bir bakış açısıyla hd kalite oyun yerine hareket sensörlü kontrolleri olan oyunlarla piyasaya sürülmüştür. nintendo wii hareket sensörlü oyunlarıyla farklı bir oyuncu kitlesi oluşmasına sebep oluyor ve konsolun satışlarında ciddi başarı yakalıyor. bu neslin sonlarına doğru ise finansal bağışlarla ortaya çıkan android işletim sistemi ile çalışan ''ouya (2012)'' piyasaya sürülüyor.
bu konsol için 8,5 milyon dolarlık yatırım yapılmış olup; beklenen satış rakamlarına ulaşamamasından dolayı piyasada tutunamamıştır.
nintendo'nun uzun süredir devam eden taşınabilir oyun konsolu piyasasındaki hakimiyetine ciddi bir rakip geliyor. sony firması ''sony psp (2012)'' ile taşınabilir konsol piyasasına giriyor.
playstation-2 grafiklerine yakın bir oyun deneyimi sunan bu küçük canavar playstation-2 ve playstation-3'e bağlanabildiği için geniş bir kitleye hitap ediyor. bu özellikleriyle sony psp taşınabilir konsol piyasasında nintendo game boy ve nintendo ds'den sonra en fazla satış rakamına (86 milyon) ulaşan konsol oluyor.
7. nesilde öne çıkan konsollar ve satış rakamları ise şu şekildedir
1- nintendo wii: 101,000,000 satış
2- microsoft xbox 360: 84,000,000 satış
3- playstation-3: 55,000,000 satış
8. nesil konsollar
8. nesli başlatan bir kez daha taşınabilir konsollar oluyor. nintendo taşınabilir konsol piyasasına nintendo 3ds (2011) konsolunu sunarken; sony ise ps vita (2011) konsolunu piyasaya sürüyor.
nintendo 3ds gözlüksüz 3d deneyimi sunarken; ps vita ise playstation-3 grafiklerini taşınabilir konsollara taşıyor. bu dönemde ev konsollarında ise ilk adım nintendodan geliyor ve ''nintendo wii u (2012)'' piyasaya sürülüyor.
bu konsol nintendonun full hd ilk konsolu olma özelliğini de taşıyor. ayrıca konsol önceki nesildeki wii'nin aksesuarlarıyla birlikte kullanılabiliyor ama kendisi kontrol için ekranlı tablet benzeri bir gamepad ile geliyor. bir önceki nesilde playstation-3' ün başına gelen sorun wii u'nun başına geliyor. bu konsol için oyun geliştirmek zor olduğu için third-party developer desteği alamıyor. ayrıca grafik ve işlemci gücü olarak kendi neslinin çok gerisinde kalması konsol satışlarına ciddi darbe vuruyor. sony ise playstation-4 (2012) konsolunu piyasaya sunuyor.
sony önceki nesilde yaşadığı sorunlardan ders çıkartarak x86 donanımı ile bilgisayarlara yakın bir konsol olarak öne çıkıyor. microsoft ise xbox one (2013) ile piyasadaki yerini alıyor.
ancak xbox one için yapılmış olan kopya koruma sistemi tüketicilerden ciddi tepkiler alıyor. tepkiler üzerine microsoft xbox one 'daki tüm koruma sistemini kaldırıyor.
bu nesilde oyun konsolu piyasasında daha büyük rakipler karşımıza çıkmaya başlamıştır. bu rakipler ise akıllı telefonlardır. her ne kadar konsol kalitesinde oyunlar karşımıza çıkmasa da casual (gündelik) oyuncu kitlesi konsol yerine akıllı telefonlardaki oyunlara yönelmiş ve konsol piyasasına ciddi rakip olmuştur. bunun üzerine pek çok geliştirici bu trendi takibe almış ve mobil platformuna yönelmiştir. bu nesildeki satışlar devam ettiği için herhangi bir satış rakamı zikretmenin doğru olmadığını düşünüyorum.
ancak burada tüm nesiller boyunca en çok satış yapmış konsolları bir gözden geçirmekte fayda var
1- playstation-2: 156,000,000 satış
2- nintendo ds: 155,000,000 satış
3- nintendo gameboy: 118,690,000 satış
4- playstation-1: 102,000,000 satış
5- nintendo wii: 101,000,000 satış
listeyi gözden geçirdiğimizde taşınabilir konsol piyasasında en çok satış yapan firma nintendo iken; en başarılı ev konsolları ise sony tarafından çıkartılmış olan playstation-1 ve playstation-2 konsollarıdır. ayrıca nintendo tüm zamanların en çok konsol satan firması olarak göze çarpmaktadır. sektöre sonradan giren microsoft ise tüm zamanlarda en çok satış yapan konsol listesine ürün sokamamıştır.
yazımın bu bölüme kadar okumuş arkadaşların umarım nostalji damarları kabarmış ve eski arcade oyunlarını dolaplarının tozlu raflarından indirmeye başlamışlardır.
herkese iyi oyunlar.
Bu içerik de ilginizi çekebilir
