Diğer Takvimleri Kullanıyor Olsaydık 2024 Yerine Hangi Yılı Kutlayacaktık?
bu günlerde kullandığımız miladi takvime, yani gregoryen takvimine göre 2024 yılının gelişini kutlamış bulunmaktayız. eğer dünya tarihindeki başka takvimleri kullanmış olsaydık acaba hangi yıllı kutlayacaktık bir bakalım isterseniz.
ara not: hesaplamalar bulabildiğim takvimler üzerinden çeşitli kaynaklarca, kabaca ve birazda yapay zekayla olacaktır.
1. ibranice/yahudi takvimi
diğer ay-güneş takvimleri gibi ibrani takvimi de yaklaşık olarak yeni ay zamanında başlayan ve biten 29 veya 30 günlük aylardan oluşur. bu tür 12 ayın toplamı yalnızca 354 günden oluştuğundan, her 2 veya 3 yılda bir fazladan bir kameri ay eklenir, böylece uzun vadeli ortalama yıl uzunluğu, güneş yılının gerçek uzunluğuna yakın olur. ayrıca yahudilere göre mö 7 ekim 3761 tarihi yaratılışın tarihi kabul edilmektedir. bu durumlarda göz önüne alındığında ibrani takvimine göre 5784 yılında olmamız gerekir.
2. mısır takvimi
365 günlük bir yıla sahip bir güneş takvimiydi. yıl, her biri 120 günlük üç mevsimden ve yılın dışında kabul edilen beş epagomenal günlük bir ara aydan oluşuyordu. her mevsim 30 günlük dört aya bölünüyordu. bu epagomenal günler tanrılar osiris, horus, seth, isis ve nephtys'in doğum günleri olarak görülüyordu. kötü tanrı seth'in doğum gününün özellikle uğursuz kabul ediliyordu. mısır takvimi mö 4241 yılında, diğer kaynaklara göre ise mö 4236 yılında başlamıştır ve buna göre tahmini 6266 veya 6267 yılında olmaktayız.
3. babil takvimi
babil takvimi bir ay-güneş takvimidir ve bir yılı 365 gün olarak kabul etse de takviminde artık yıl vardır ve her 19 yılda bir 13. bir ay eklenerek takvim devam eder. babil takviminin başlangıcı, babil'in kurucusu olan sargon'un tahta çıkış tarihi olan mö 2334 yılına denk gelir. bu nedenle, babil takvimine göre şu an 6959 yılında olmamız gerekir.
4. pentecontad takvimi
yılın on beş veya on altı günlük bir ek ile elli günlük yedi döneme (toplam 350 gün) bölündüğü, amorit kökenli olduğu düşünülen bir tarımsal takvim sistemidir. pentecontad takviminin başlangıcı, mö 2012 yılından itibaren 500 yıl geriye doğru sayılarak hesaplanır. bu nedenle, şu an pentecontad takvimine göre şu an 3002 yılında olmalıyız.
5. roma takvimi
roma kayıtlarının çoğuna göre takvim, romanın efsanevi ilk kralları romulus tarafından roma şehrinin mö 753 yılında kuruluşu ile başlamıştır. ilkbaharda mart ayında başlayıp, kışı bir sonraki yıla kadar belirlenmemiş bir gün aralığı olarak bırakan on aydan oluşuyordu. bu nedenle, roma takvimine göre şu an 2778 yılında olmalıyız.
6. eskimo takvimi
eskimo takvimi, kuzey kutup bölgesi'nde yaşayan eskimo halkları tarafından kullanılan bir takvimdir. bu takvim, ay-güneş takvimidir ve bir yılı 365 gün olarak kabul eder. eskimo takviminde artık yıl yoktur, bu nedenle her yıl aynı güne denk gelir. orada bulunan kabileler takvimlerini bir kutup ışığının göründüğü gün olarak veya bir geyiğin doğumu veya bir avın başarıyla tamamlandığı günü takvimlerinin başlangıcı olarak kabul ederler. bu nedenle eskimo takvimine göre kaçıncı yılda olduğumuzu kesin olarak söylemek mümkün değildir. ancak, genel olarak, eskimo takvimlerinin miladi takvime göre yaklaşık 3000 yıl geride olduğunu söyleyebiliriz. buna göre takvimine şu an 5024 yılında olmalıyız.
7. haab takvimi
mayalar tarafından kullanılan bir güneş takvimidir. her biri yirmi günlük on sekiz aydan ve yıl sonunda wayeb olarak bilinen beş günlük ek bir dönemden oluşur. bir yılı 365 gün olarak kabul eder. haab takviminde artık yıl yoktur, bu nedenle her yıl aynı güne denk gelir. on katun hunab'ku, 21 aralık 2012 tarihinde sona ermiştir yani onlara göre kıyamet günüdür. bu nedenle, şu an haab takvimine göre 13. bak'tun'un 12. katun'unun 11. uinal'ının 1. k yılında olmamız gerekir.
8. xiuhpohualli takvimi
xihuitl (yıl) + pohualli (sayı) kelimesinden gelir, aztekler ve orta meksika'daki diğer kolomb öncesi nahua halkları tarafından kullanılan 365 günlük bir takvimdir. yıl sonunda nemontemi adı verilen uğursuz, ayrı bir 5 günlük dönemle birlikte, 20 günlük on sekiz aydan oluşur. takviminde artık yıl yoktur, bu nedenle her yıl aynı güne denk gelir fakat bu takvimde 21 aralık 2012 tarihinde sona ermiştir. ayrıca takviminin bir döngüsü 52 xiuhpohualli yılına eşittir. bu döngünün sonuna xiuhmolpilli denir. tün bunlar düşünüldüğünde 13 acatl yılında olmalıyız.
9. asur takvimi
mö 4750 yılında başlayan ay tabanlı bir takvimdir. yeni bir yıl baharı ilk görüşle başlar. asur takvimi için arkeologlar gılgamış’ta geçen birtakım hikayelere göre tarihleri baz alınmıştır. bundan dolayı asur takvimine göre şu an 6772 yılında olmamız gerekmektedir.
10. islami takvim
354 veya 355 günlük bir yılda 12 kameri aydan oluşan bir ay takvimidir. islami takvime göre, miladi takvimdeki yıl sayısından 622 çıkarılır. bu nedenle, islami takvime göre 1445 yılında olmalıyız.
11. japon takvimi
gengo olarak bilinen resmi tarihleme sistemi yedinci yüzyılın sonlarından beri kullanılmaktadır. yıllar, hüküm süren imparator tarafından isimlendirilen dönemler içinde numaralandırılmaktadır. meiji'den (1868–1912) başlayarak, her saltanat bir dönem oluşturmuştur, ancak daha önceki imparatorlar bazen herhangi bir büyük olay üzerine yeni bir dönem ilan etmişlerdir. bunlar baz alındığında reiwa 3 döneminde veya yılında olmalıyız.
12. zerdüşt takvimi
zerdüşt dini tarafından kullanılan bir takvimdir. bu bir takvim, ay-güneş takvimidir ve bir yılı 365 gün olarak kabul eder. zerdüşt takviminde artık yıl yoktur, bu nedenle her yıl aynı güne denk gelir. zerdüşt takviminin başlangıcı, zerdüşt'ün aydınlanma günü olarak kabul edilir. bu gün, zerdüştler tarafından nowruz olarak kutlanır. zerdüşt takvimine göre 1392 yılında olmalıyız.
13. berberi takvimi
berberi takvimi, berberiler tarafından kullanılan bir takvimdir. bu takvim, güneş-ay takvimidir ve bir yılı 365 gün olarak kabul eder. berberi takviminde artık yıl yoktur, bu nedenle her yıl aynı güne denk gelir. berberi takviminin başlangıcı, berberiler tarafından dünyanın yaratıldığı gün olarak kabul edilir. bu gün, berberiler tarafından yennayer olarak kutlanırdı.ayrıca berberi takviminin bir döngüsü 400 yıla eşittir. tüm bunlar göz önüne alındığında berberi takvimine göre 2972 yılında olmalıyız.
14. jülyen takvimi
her dört yılda bir istisnasız ek bir artık gün içeren, her yıl 365 günden oluşan bir güneş takvimidir . jülyen takvimine göre, miladi takvimdeki yıl sayısından 46 çıkarılır. bu nedenle, jülyen takvimine göre 1978 yılında olmalıyız.
15. çin takvimi
çin takvimi, 12 hayvan burcunun döngüsünü takip eden bir ay-güneş takvimidir. çin takvimine göre, bir yıl 354 veya 355 gün sürer.çin takvimine göre şu an tavşan yılında olmalıyız.
kaynak: 1, chatgpt, bard
Yeni Yıl Neden 1 Ocak'ta Kutlanıyor?
