Ercüment Ovalı'nın Dornaz Alfa ile İlgili Attığı Tweet Bilimsel Etikten Uzak mı?
Mevzubahis tweet
ortada "milliyetçi hezeyana" veya "bir şeyi de beğenin" isyanına sebep olacak bir durum yok. insanlar şu farkı bir anlasın:
- hastalığa karşı koruyan ilaç (aşı vb.)
- virüsü öldürmek için kullanılan ilaç (remdesivir)
- virüs yüzünden hasta olanların semptomlarını gidermek için kullanılan ilaç
bu ilaç/etken madde (dornaz alfa) işte bu son gruba giriyor. şu ana kadar denenen başka bir çok ilaç gibi "hastalığı engelleme veya yok etme" gibi bir özelliği olmayan ama hastalığın yarattığı semptomları azaltması amacıyla "kullanılması önerilebilir".
covid-19, hastaların bağışıklık sistemine karşı koymaya başladığında ciğerleri iltihaplanıyor ve orada biriken sümüksü/balgamsı yapı ciğerleri doldurduğu için nefes darlığı sıkıntısı başlıyor. eğer bu ilaç o iltihap sorununu çözebilecekse bir doktorun yapması gereken bunun için "deneme izni almak" ve bunu "akademik kurallara uyarak" yapmasıdır.
şu anda bu tartışmaları çıkartan doktorların hepsi ercüment ovalı gibi "onkoloji uzmanı". yüksek miktarda c vitamini takviyesini tavsiye eden prof. dr. mutlu demiray da onkoloji uzmanı. bu insanlar kanser tedavisi üzerine çalışan uzmanlar. yani hayatları "bütün bilinen tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı ve müdahale edilmezse ölüme gidecek" hastalarla geçiyor. bu nedenle bu uzmanlar belli protokolleri takip ederek "deneysel" veya "etkinliği kanıtlanmamış" tedavi yöntemleri deniyorlar hastalığın son evresindeki hastalara.
diğer uzmanlar ile onkologlar arasında bugünlerde alevlenen tartışma da bu nedenle. onkologlar "artık çaresi kalmamış hastalarda" denenebilecek fikirler öne sürüyorlar. farmakologlar ve diğer uzmanlar ise bir sürü cahil insanın "hah bu ilaç covid-19 hastalığına kesin çözüm buluyormuş" şeklinde yanlış bir inanca kapılmasını engellemek için itiraz ediyorlar.
yaşı yeter hatırlar, bir zamanlar bir doktor çıkıp zakkum ektresinden kanser ilacı elde ettiğin iddia etmişti. zehirli bir bitki olan zakkumu kaynatıp içen vs bir sürü insan boş yere ölmüştü bu ülkede. şu anda bir sürü insan "madem çözümü bulunmuş, bari bir an önce covid-19 olayım da bağışıklık kazanayım" veya "artık ilacı olduğuna göre korunma kurallarına uymasak da olur!" gibi salakça fikirlere kapılıyor bu açıklamalar yüzünden. toplum sağlığı "bu tarz kanıtlanmamış fikirlerle" tehlikeye atılmayacak kadar önemli bir konu. ercüment ovalı'nın sürekli yaptığı kişisel reklam ve kanıtlanmamış umut pompalama kampanyalarının yaratacağı sonuçlar da çok tehlikeli. özellikle "bir kere de türk doktoruna güvenin", "bu sorunu da bizimkiler çözsün" tarzı iyi niyetli olan ama çok saçma sonuçlara yol açabilecek yaklaşımlar da bu nedenle çok tehlikeli.
artık aradaki şu farkı anlayın. ercüment ovalı eğer gerçekten bir "buluş" yapsa bile bunu twitter kampanyaları ile yapması saçmalığın daniskası. elindeki bulgularla gerekli yerlere başvuruyu yapar, izinleri alır, başka uzmanların fikirleri alınır, bilimsel kurallara uygun olarak klinik denemeler yapılır, sonuçlar tıp camiasına sunulur, herkes bu konuda fikrini belirtir vs. modern tıp dünyası bu şekilde ilerliyor.
bence olay şu şekilde gelişti
dünyada bir çok çalışma başlatıldı, harıl harıl farklı ilaçların covid-19 üzerinde etkileri araştırılıyor. dornase alfa da bu ilaçlardan biri. hoca ve ekibi gizlice bu ilaç üzerinde çalışıyorlardı ve 23 nisan tarihinde hızlıca yayını yapıp duyuracaklardı. ancak 16 nisan'da şöyle bir makale yayınlanmış: makale
bu makalede dornase alfa'nın tedavi sürecinde etkisinden bahsediliyor sanırım, konunun uzmanı değilim. hatta alidornase alfa diye bir ilacın potansiyelinin daha da yüksek olduğundan bahsediliyor.
ercüment ovalı da yayın mayın beklemeden, 'bak biz demiştik' diyebilmek için twitter'dan apar topar açıklamayı 17 nisan'da yapıyor belki yayın arkadan gelir.
şahsi kanaatim, tıp sektöründe olmasam da yayın, makale vb. nedir bu konularda tecrübeliyim. bir çalışman varsa verileriyle ortaya koyarsın, yayınını yaparsın. eğrisiyle doğrusuyla incelenir, belki eleştiriler gelir. nihayetinde literatüre bir katkın olur. her laboratuvara deneme için giren, çıkınca twitter'a bir ilaç ismi yazarsa, panikle ilacın stoklarının hızla tükenmesinden ve yerli yersiz kullanılmasından başka bir şey elde edemezsiniz.