Evrimini Karadan Denize Doğru Gerçekleştiren İlginç Canlı: Deniz Eriştesi

Deniz eriştesi (posidonia oceanica), alıştığımızın aksine denizden karaya değil, karadan denize inmiş bir canlı. Nedirini, nasılını detaylıca öğreniyoruz.
Evrimini Karadan Denize Doğru Gerçekleştiren İlginç Canlı: Deniz Eriştesi

posidonia oceanica, evrim sürecini karadan denize gerçekleştiren ve akdeniz'in endemik çiçekli bitki türüdür. posidonia oceanica; deniz çayırı, deniz eriştesi olarak da adlandırılmaktadır. doğası itibariyle deniz yosunu gibi görünse de bir fanerogam deniz bitkisidir, yani kendi besinini organik madde ve güneş ışığından üretmenin yanı sıra sapları, çiçekleri ve meyveleri de vardır.


tüm akdeniz kıyılarında farklı yoğunluklarda bulunmaktadır


su altında 0,5 - 40 metre arasında bulunabilmektedir. su kalitesini iyileştiren ve çeşitli türler için sığınak oluşturan ekosistemin oldukça önemli bir parçasıdırlar. tabii ki karbondioksiti emerler ve kıyıların korunmasına yardımcı olurlar. p. oceanica sonbaharda yapraklarını kaybeder ve daha sonra dalgalar ve akıntılar tarafından bu yapılar sahile taşınır. yapraklarında lignoselüloz adı verilen lifli bir yapı bulunmaktadır. bu yapı parçalanarak zamanla bir yumak halini alır ve bu yapıya neptün topu ya da aegagro pilae denmektedir.


neptün topu, yaprakların düşerek içerisine lizomların karışması ile tüylü bir hal alarak meydana gelmektedir. bu top halini alması sırasında ortamda bulunan diğer maddeleri de toplaması sayesinde özellikle okyanus ve denizlerdeki plastik kirliliği konusunda büyük bir temizleme yeteneğine sahiptir. yumakların içerisine mikroplastikler de dahil pek çok farklı boyutta plastik dahil olmaktadır.


yapılan araştırmaya göre neptün topları kilogram başına 1.470 parça plastik toplayabilmektedir. plastiklerin neredeyse tüm çeşidini bulmak mümkün olsa da en yoğun olarak pet ve pe gözlenmektedir. bunun yanında yılda toplanan ortalama plastik miktarı ise 900 milyon parça plastiktir. plastik boyutlarının ortalaması ise 9 mm'dir.

p. oceanica hem ekosistem hem de plastik kirliliği açısından oldukça önemli bir bitkidir. ama maalesef iklim değişikliği onlar üzerinden de birtakım tahribatlar yaratmaktadır. özellikle mercanlarda olduğu gibi bu yapılarda su sıcaklarında olan değişikliklere karşı oldukça hassaslardır. su sıcaklarındaki artış onların çiçeklenme döngülerini bozmakta ve zaman içerisinde büyüme potansiyellerini düşürmektedir. 2014 yılında , ispanyol ulusal araştırma konseyi'nden (csıc) bir araştırma ekibi , posidonia'nın ilk kaydedildiğinden beri durumunu değerlendirmiş ve son 50 yılda posidonia'nın boyutunu %13 - %38 oranında azaldığı sonucuna varmıştır.

p. oceanica'nın plastik tutma özelliğinin yanında içerdiği yüksek selüloz yapısı sayesinde kağıt hamuru yapımında kullanılabilmektedir. binaların ısı ve ses yalıtımı için de oldukça değerli bir malzeme özelliği taşımakta olup, binalarda %60 oranında enerji tasarrufu sağlamaktadır.

kaynak: 1, 2, 3, 45