Financial Times Gibi Saygın Yayınların En İyi Kitap Listelerini Nasıl Tahlil Etmeliyiz?
financial times... her sene "best books of the year" adı altında yıl içerisinde en beğenilen kitapları konu konu yayımlayan, bütün dünyanın takip ettiği, türkiye'deki bankaların gmy'lerine falan her gün basılılarının gönderildiği gazete.
gazetenin bu kitaplar bakımından yıllık yayımladığı listeler ise çok bilgilendiricidir. bu kitapların maalesef hepsi türkçe'ye çevrilmiyor ve ingilizce kitaplar, hele ki ciltliler, oldukça pahalı. pahalı olduğu gibi bir de yurtiçine getirtilmesi için bildiğim kadarıyla ithalat vergisi ve ayrıca kargo ücreti ödenmesi gerekiyor.
ft'nin birden fazla listesi var malum. benim içlerinden ilgilendiklerim, genelde ekşi sözlük'te yazdığım yazıların konularına yakın olanlardır.
üç listeyi emsalen aşağıya sunalım, kalanını siteden ilgililer araştırsınlar
- ekonomi alanının en iyileri
- ft çalışanlarının her birinin 2022'de en beğendikleri
- kurgu (fiction) bakımından en iyiler
bunun gibi farklı listeler de mutlaka var... business, economics, political economy, politics, fiction, non-fiction, summer books, environment, science falan diye gider. listelerin listesi de şuralarda. bir göz atın derim.
bu tarz listeler, financial times gibi ünlü sitelerin hepsinde var
mesela "new york times bestseller" diye bir goygoy var. bunu birçok kitap üzerinde görmek mümkün. gerek nyt, gerek ft, gerek diğer platformların en iyi kitap listeleri her sene açıklanıyor. bunların bazıları da türkçeye çevriliyor. bana kalırsa ingilizce okumayı tercih etmeyen ve bu kadar para da gömmek istemeyenlerin tercih etmesi gereken yol, naçizane, bu kitapların türkçe'ye çevrilmelerini beklemek. tabi bu durumda tercüman riskini okuyucu üstlenecektir. tercüman var, tercüman var. gram altın alırken kur riskini üstlenmek gibi bir durum :s ali berktay'ınkiler gibi harika çevirilerle de okuyucu karşılaşabilir; rezaletlerle de. bende marx'ın kapital'inin üç ciltli bir yayını var, üçüncü cildin sonlarında tercüman salmış artık çevirmeyi, kopyala yapıştır yaparken arada unutmuş bazı yerleri, ingilizce girmiş basıma falan. olaya gel. ayrıca 2022 yılının kitapları tahminen 2023'e doğru çevrileceğinden, önceki senenin listelerine bakıp, çevrilenleri okumak da oldukça mantıklı bir yol olur.
bunlara örnek olarak daron acemoğlu'nun "ulusların düşüşü" isimli kitabı, upton sinclair'ın "petrol!"ü, daniel kahneman'ın "hızlı ve yavaş düşünme"si, thomas piketty'nin "kapital"i gösterilebilir. mesela rusya-ukrayna savaşı çıktıktan sonra, petrolü anlamak için the economist'in önerdiği kitaplardan biri "petrol!" olmuştu. ayrıca vaktiyle harvard üniversitesi'nde öğrencilerin sattığı kitapların bulunduğu kütüphaneyi gezerken de birinci sınıfta okutulan kitaplardan birinin ulusların düşüşü olduğunu görmüştüm. bu kapsamda bu gibi üniversitelerin sitelerine girilip, bölüme göre hangi kitapların okuma listesinde olduklarına da bakılabilir. bu da kaynak zenginleştirme için güzel bir yöntemdir.
yerlilerden gülten kazgan, şevket pamuk, mahfi eğilmez'in kitapları her daim sağlam kitaplardır. server tanilli'nin "uygarlık tarihi" herkesin birkaç kez okuması gereken referans bir kitaptır.
bir de temel kitaplar var
efendim işte bunlar da adam smith'in milletlerin zenginliği, machiavelli'nin prens'i (hükümdar/il principe), marx'ın kapital'i, keynes'in genel teori'si, friedman'ın kapitalizm ve özgürlük'ü gibi kitaplarıdır.
son olarak genel sistemi anlamaya yardımcı olacak kitaplara birkaç örnek de tüfek mikrop ve çelik, david harvey'nin neoliberalizmin kısa tarihi, niall ferguson'un paranın yükselişi gibi kitaplar olarak gösterilebilir. bu kitapların yazarları da ekonomist değillerdir mesela. sırasıyla jared diamond kuşbilimci, david harvey coğrafyacı, niall ferguson tarihçidir.
yukarıdaki örneklerin hepsine çok daha fazlası gösterilebilir.
ilk başta konuya yabancı olunsa da, bir süre sonra aslında aynı olay örgüsünün farklı bakış açılarıyla ve tarihsel olarak işin bir sonundan, bir başından, bir ortasından ele alındığı anlaşılacaktır. çünkü tarih bir kez yaşanıyor ve fakat farklı kişiler tarafından yazılıyor.
herkese iyi okumalar.
Bir Kitabın Tırt Olduğunu Rahatlıkla Ele Veren Ayrıntılar
