Fındık Bahçesi Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
arazide içme suyu ve sulama suyu erişimi var mı?
en yakın kuyu veya içme suyu 10 km uzaktaysa orada kalamazsınız, bahçede çalışamazsınız. her türlü sıkıntı yaşarsınız. taşıma suyla bulaşık, çamaşır yıkamak, banyo yapmak hiç kolay değildir.
araziye ulaşım ve arazi içi ulaşım nasıl sağlanıyor?
araziye kadar asfalt yol varsa büyük artı; otomobil ile rahatça araziye gelirsiniz. asfalt değilse yağmur, çamur, kar, kış araziye ulaşamayabilirsiniz. 16 dönüm arazi eğimli değilse her yerine ulaşım sağlanabilir ama eğimli arazilerde arazi içi yol çok önemlidir. tonlarca fındığı hava şartları kötü bile olsa arazinin bir noktasına toplamak gerekir. traktörler bile eğimli arazide yol kötüyse mahsur kalabilir.
arazi; bakkal, market, petrol istasyonu, şehir merkezi gibi konumlara ne kadar yakın?
ekmek, meyve sebze, yakıt gibi günlük ihtiyaç duyduğunuz ürünlere erişim kolay olmalı.
arazide elektrik, su, telefon hattı var mı?
arazide kalmayı planlıyorsanız, elektrik ve su zaten zorunluluk gibi, internet ve telefon yoksa çocukları bahçede tutabileceğinizi sanmam.
arazide bağ evi var mı?
köylülerin bağda evi olmaz, köyde evleri olur, oradan bağa gidip gelirler. köye dışarıdan geldiğiniz için kalacak bir yere ihtiyacınız olacaktır. yazları çadırda kurabilirsiniz tabi ama çadırda sadece bir kaç günlüğüne dayanırsınız.
araziyi satan kişi ile çevredekiler arasında anlaşmazlıklar var mı?
karadeniz'de çokça sorunlu arazi vardır. böyle bir araziyi alıpta rahat etmeniz mümkün değil. yarı fiyatına satıp kaçarsınız. hiç bulaşmamak en iyisidir.
arazi deniz gören bir yerde mi?
deniz gören yerlerde arazinizin değeri sürekli artar. yaz tatilinde güneye gideyim diyemeyeceğiniz için, deniz hasretini, yazları bahçede çalıştıktan sonra akşamüstü denizde, sahilde rahatlayarak giderebilirsiniz. manzarası da çabası.
arazideki fındık ağaçları kaç yaşında?
fındık ağacı 7 yaşından sonra dişe dokunur ürün vermeye başlar. 50 yaşından sonra verimsizleşir. yaşlı bir fındık bahçesi alırsanız, gençleştirme yaparsanız bir kaç yıl verim alamayabilirsiniz. ayrıca ağaçlarda hastalık var mı diye de kontrol etmek gerekir. bazı zararlılar bahçeye dadandığında çoğu ağacı kurutuyorlar. arazideki fındık ağaçlarının hangi tür olduğu da çok önemli. giresun yağlısı en pahalı fındık türüdür ama narindir ve iyi bakım gerektirir. farklı fındık türleri farklı arazi ve hava şartlarında daha verimli ve dayanıklı olabilirler, daha az bakım isteyebilirler. bu konuyu araştırmanızı tavsiye ederim. mesela sivri yada uzun fındık randıman (dolayısıyla satış fiyatını) düşürür. bahçede uzun fındık varsa o fındık ağaçları ile ayrıca uğraşmanız ve diğer fındıkların içine karışmamasını sağlamanız gerekir.
arazi, yaz kış ikamet edilen bir mahalle içinde mi? yoksa ıssız bir dağın başında mı?
ıssız bir yerde ne ailenizi yalnız bırakabilirsiniz, ne de başınıza bir iş gelse, yardıma ihtiyacınız olsa birisine ulaşabilirsiniz. ıssız yerde bağ eviniz varsa, her yıl bir kaç kez hırsız girmesine hazırlıklı olmanız gerekir. fındığı toplamak kadar fındığı, fındıklığı korumakta bir problemdir. ıssız yerlerde çok zorlanırsınız.
traktör, pırpır, zirai aletleri satın mı alacaksınız, kiralayacak mısınız?
fındıkçılık için, sıfırdan başlıyorsanız, çok fazla yatırım yapmanız gerekir. kalem kalem bu masrafları hesaplamanızı tavsiye ederim.
fındık toplama işi
eskiden yarıya verme şeklinde bir yöntem uygulanıyordu. araziyi köyden birine bakması için veriyorsunuz ve çıkan fındığın yarısını o alıyor, diğer yarısını siz alıyordunuz. fakat artık bu yöntemle anlaşabileceğiniz kimseyi bulamazsınız. fındığı kendiniz toplamaz, işçiye toplatırsanız bile kar elde edemiyorsunuz. fındığın kilosunun 5 dolar olduğu zamanlar böyle yapılıyordu. şimdilerde çok kazanç elde etmek mümkün değil.
işçi bulmakta zorluk çekecek misiniz?
önceden böyle bir sorun yoktu. güneydoğudan ve doğudan işçiler geliyor. o zaman hoş olmayan koşullarda ve ücretlerle ile fındığı topluyorlardı. artık doğudan işçiler gelmiyor. gelenler de sigortalanıyor ve günlük asgari ücret ve daha fazlasını alabiliyorlar. zaten işçi bulmak da oldukça zor, çoğu fındık bahçesi sahibi kendi imkanları ile toplama yoluna gidiyor. yine önceden köydeki gençler günlük yevmiye usulü işler yaparlardı. artık gençler köylerde durmak istemiyor ve şehirlere gidiyorlar. dolayısıyla yevmiye ile çalışan bulmakta oldukça zor ve pahalı. şimdi belki afganlar, göçmenler falan bu işlerde çalıştırılabilir. bizim oralarda çalışan duymadım ama öngörüm bu yönde.
- arazi eğimli bile olsa hafif bir düzlük alan olması genelde büyük artıdır. burası ev yeri ve harman yapılabilir.
- arazide yetişmiş meyve ağaçları varsa bence artıdır ama meyve ağacı çevresindeki fındık ağaçlarının, güneşini, suyunu ve besinini paylaştığından, verimi düşürebilir.
not: bütün yıl sadece fındıkla uğraşanlar için kolaydır. tembel işidir. fakat maaşlı çalışıp, uzaktan gidip gelen ve ikinci iş olarak fındıkla uğraşmak isteyen için zorludur.