Geneli Tartışmalarda Zaman Kazanmaya Yönelik Olan İnternet Kanunları

Her topluluğun olduğu gibi internetin de kendine has bazı kuralları ve kanunları var. İşte o kanunlardan bazıları.

iStock

çoğu topluluğun kuralları olduğu gibi her gün milyarlarca insanın erişim sağladığı internet mecrasının da kendince bazı kuralları ve kanunları var. bu kanunlar ne mantıklı bir şekilde hazırlanmış kurallardır, ne de eşit bir şekilde uygulanmaya tabidir. birkaçı dışında çoğu kural genellikle birinin, karşı tarafın görüşünü değiştiremeyeceği tartışmalara girmesini engellemeye yönelik, zaman kazandırma amacı taşır.

poe kanunu

açıkça mizah veya abartı göstergesi olmadan, birilerinin gerçek zannedemeyeceği bir köktendincilik parodisi yapmak imkansızdır. yani yazar niyetini açıkça belli etmedikçe, aşırılıkçılığın samimi bir ifadesiyle parodisini birbirinden ayırt etmek çok zor veya imkansızdır.

godwin kanunu

yeterince zaman verildiğinde, her tartışma nazilerle bir kıyaslama içerecek konuma gelebilir.

darkshikari teoremi

"aptal gibi davranarak eğlenen her topluluk nihayetinde kendini iyi bir ortamda zanneden gerçek aptalları çekmeye mecburdur". bu teoreme örnek olarak yabancı mecralardan 4chan, yerli mecralardan incisözlük örnek verilebilir.

layne kanunu

üç maddeden oluşan bu kanun der ki:

1. bütün tartışmalar bir kelimenin anlamı üzerinedir.
2. bütün tartışmalar sonucunda bir kelimenin anlamını tartışma seviyesine ulaşacaktır.
3. bir tartışma bir kelimenin anlamı üzerine olma mertebesine ulaşınca, tartışma aslında bitmiştir ama tartışan taraflar bunun farkında olmazlar.

shank kanunu

otoriteden argüman felsefesine bir tepki olarak doğan kanun der ki: "her türlü saçmalık, komplo teorisi veya zırvayı destekleyebilecek en az bir doktora sahibi bilim insanı bulunabilir". bir insan sırf bilim icra ediyor diye bir insan değil de mutlak doğrunun kaynağıymış gibi davranılması saçmalığına başvurulduğunda shank kanunu gözlemlenir.

skarka kanunu

"hiçbir konu savunulamayacak kadar aşağılık değildir, internette her konuyu savunabilecek birileri bulunabilir".

danth kanunu

bir tartışmada kendini galip varsayan taraf bunu kaybettiğini yediremediği için yapmaktadır. bir tartışmada kazandığınız fikri üzerine ısrar ediyorsanız, muhtemelen büyük bir hezimete uğramışsınızdır. internet dışında da bu kurala örnek verilebilecek durumlar vardır. mesela abd başkanı george w. bush, ırak savaşında saddam rejimini devirdiğinde "görev tamamlandı" demişti, ancak ırak'ın toparlanabilmesi ve yeniden inşası bu açıklamadan çok daha uzun bir zaman sürmüştü.

demyer kanunları

birçok farklı demyer kanunu olsa da özeleyecek olursak; alıntı sözlerden ibaret argümanlar uğraşıldığına değecek kıymette değillerdir. aynı şekilde capsli bir görsel içeren argümanlar da bu durumdan muaf değildir. yine argüman kurarken yapılması mümkün olmayan taleplerde bulunan yazılar da bu kanuna uygun kabul edilir.

cohen kanunu

demyer kanununun uygulanışına bir tepki olarak verilen bu kanun sonsuz bir döngü içeren bir paradokstur. "her kim ki "her kim ki ... argümanına başvuruyorsa tartışmayı otomatikman kaybetmiştir" argümanına başvuruyorsa tartışmayı otomatikman kaybetmiştir".

ünlem kanunu

herhangi bir cümlenin sonuna ne kadar çok ünlem işareti konulursa, cümlenin yalan veya yanlış olma olasılığı o kadar fazladır. aynı kanun gereksiz yere kullanılan büyük harfler için de geçerlidir.

dull-man kanunu

bilim ve tıpla ilgili herhangi bir tartışmada konuyu metafiziğe, alternatif tıbba, homeopatiye bağlayan her argüman baştan kaybetmeye mahkumdur. ve genellikle dalga geçilmesiyle sonuçlanır. ismini amerikalı kolpacı kalpazan dana ullman'dan alan bu kanun, bilimsel gibi durup bilimsellikle uzaktan yakından alakalı olmayan hemen hemen her zırvaya uygulanabilmektedir. bizdeki "bilal'e anlatır gibi" deyimi gibi amerikalıların da kendi aralarında kullandığı "dana ullman'a bağlamak" deyiminden yola çıkılarak bu isim verilmiştir.

badger kanunu

url'sinde "gerçek" ibaresini barındıran hiç bir sitenin içeriğinde gerçek bir şey bulunmaz. türkçeye çevrildiğinde etkisini biraz kaybetse de ingilizce internet sitelerinde "truth" kelimesini içeren websitelerinin çoğu saçma sapan komplo teorileri ve zırvalar içeren sitelerdir. bu kanun başka kavramlar için de kullanılabilmektedir. mesela "doğal"/"natural" tabirini içeren "naturalnews.com" sitesi basit bir örneğidir.

haig kanunu

ismini haig report isimli bir websitesinden alan bu kanun şöyle buyurur; "bir site ne kadar kötü tasarlanmışsa, yaratıcısının manyak olma olasılığı o kadar fazladır" veya "bir sitenin tasarımının kötülüğü, yaratıcısının deliliğiyle doğru orantılıdır". merak edenler için haig report sitesi şöyle görünüyor:

scopie kanunu

bir tartışmada dayanaksız kaynakları ve zırvaları ciddi bir kaynak olarak öne sürmek birisinin insan ırkından dışlanmasıyla sonuçlanır.

pommer kanunu

"bir kişinin fikri internette okuduğu bilgiler doğrultusunda değişebilir ama bu değişimin doğası, fikirsizlikten yanlış fikirlere yönelmeye yöneliktir".

shaker kanunu

internette bir tartışmadan ayrıldığını beyan eden kişi aslında asla o tartışmadan ayrılmamıştır. bu kanun bir yanıt vermenin fiziksel olarak imkansız olduğu durumlar için geçerli değildir.

skitt kanunu

bir hatayı düzeltmek üzerine yazılan bir paylaşım genellikle kendi içerisinde bir hata barındırır. yazının yazarıysa paylaşımı gönderene kadar veya birisi yüzüne vurana kadar bu hatayı fark edemez.