Harry Potter Serisinin Ait Olduğu Wizarding World Tam Olarak Nedir?
Nedir, ne değildir?
wizarding world, ingiliz yazar j. k. rowling'in ilki 1997 yılında piyasaya çıkan harry potter kitaplarıyla oluşturmaya başladığı, toplam 7 ana kitap (harry potter serisi), üç tane yardımcı kitap (fantastik canavarlar nelerdir nerede bulunurlar/çağlar boyu quidditch/ozan beedle'ın hikayeleri), kaynak kitaplardan uyarlanan aynı isimli 8 film, amerika birleşik devletleri'ndeki orlando resort'ta açılan bir adet tema parkı, yazarın desteğiyle jack thorne ve john tiffany tarafından yazılan bir tane sahne oyunu metni (harry potter and the cursed child) ve orijinal 7 bölümlük seriye ek olarak yine bizzat rowling tarafından yazılarak beyaz perdeye beş bölüm halinde aktarılacak olan spin-off serisi fantastic beasts filmlerinden oluşan fantastik evrendir.
popülerliklerinden ötürü adının sıklıkla yan yana anıldığı, bir diğer ingiliz yazar j.r.r. tolkien'in kült kurgusu orta dünya evreni başta olmak üzere muadili olan diğer fantastik evrenlerden en büyük farkı, tamamen sıfırdan yaratılmış ikincil bir evrende, çok eski çağlar ya da alternatif zaman akışına sahip %100 kurgusal dünyalardan birinde geçmemesidir. wizarding world (ya da henüz daha çok tercih edilen adıyla harry potter dünyası) bilinen en eski tarihi - şimdilik - 1300'lü yıllara kadar gitmesiyle birlikte günümüzde, bizim de bizatihi içinde yaşadığımız gerçek dünyada geçmektedir. gerçek dünyanın içinde kurgulanmış, sihirsiz olana paralel sihirli bir fantastik settingtir. yani dünya içinde dünya tasarımıdır.
büyücüler ve büyü dışı olanlar (mugglelar ve no-maj'ler) aynı gerçek dünyada birbirlerinin yanı başında yaşamaktadırlar
büyücü olmayan toplumun üyeleri hiçbir şeyin farkında olmasa da büyücüler her şeyi bilmekte, kendilerini ve dünyanın dört bir tarafında yayılmış olan türdaşlarını koruyabilmek için sürekli olarak gizlilik nizamnamelerine uygun bir şekilde hareket etmektedir (ya da çoğunlukla etmeye çalışmaktadır). her ülkenin kendine ait bir sihir bakanlığı vardır ve melez prens kitabının ilk bölümünde anlatılan olaydan yola çıkarak fikir yürütürsek yine her ülkenin muggle başbakanları göreve başladıkları ilk akşam dönemin sihir bakanı tarafından büyücülerin ve büyücü hükümetlerinin varlığı hakkında bilgilendirilirler. bütün muggle başbakanları görev sürelerince büyücü toplumunun büyücü olmayan toplumdan gizlenebilmesi için sihir bakanlıklarıyla ortak hareket ederler. bu sayede büyücülerin evleri, okulları, hastaneleri, bakanlıkları, hapishaneleri, alışveriş mekanları vs. muggle hükümetleriyle ortaklaşa bir şekilde büyücü olmayanlardan gizlenir. bunlar gibi büyücü topluluğunun yoğun bir şekilde bulunduğu alanlar genelde oldukça güçlü büyülerle mugglelardan korunur ve mugglelar bu gibi yerlere yaklaştıklarında yıkık dökük, virane benzeri şeyler görüp bir tuhaflıktan pek şüphelenmeden geçip giderler.
dünya geneline yayılmış tam 11 tane büyücülük okulu vardır ve büyücü çocukları yaşları geldiğinde bu okullara giderek büyücülük eğitimlerini alırlar
büyüler öncelikle sihirli asalarla ve büyülü sözcüklerle yapılır. ancak yeterli olgunluğa, eğitime ve ilim irfana ulaşıldıktan sonra asa kullanmadan ve sözsüz olarak da büyü yapılabilir. sözlü ya da sözsüz büyü yapmak bu yetkinliğe ulaşmış büyücülerin tercihlerine bağlıdır. okullar her ülkeye bir tane olacak şekilde değil, her ülkenin bulunduğu bölgeyi içine alan bir noktada ortak bir tane olacak şekilde tasarlanmışlardır. örneğin serinin ana büyücülük okulu olan hogwarts cadılık ve büyücülük okulu yalnızca ingiltere, irlanda ve iskoçya üçlüsündeki büyücü çocuklarını eğitir. yerleri büyük gizlilik içinde tutulur.
hogwarts haricinde ismi şimdiye kadar açıklanan diğer büyücü okulları şöyledir
ilvermorny cadılık ve büyücülük okulu (amerika birleşik devletleri - greylock dağındadır, kuzey amerikalı öğrencilere eğitim verir)
castelobruxo (amerika birleşik devletleri - amazon yağmur ormanlarında saklıdır, güney amerika'lı öğrencilere eğitim verir)
beauxbatons sihir akademisi (fransa'da bulunur, ispanya, portekiz, hollanda, lüksemburg ve belçika bölgesine de eğitim verir)
durmstrang enstitüsü (iskandinavya ile, norveç ve isveç'in en kuzey bölgesinde yer alır, doğu avrupa'dan öğrencilere eğitim verir)
koldovstoretz (rusya'dadır, rus öğrencilere eğitim verir)
mahoutokoro sihir okulu (iwo jima - japonya'da bulunur, uzakdoğulu öğrencilere eğitim verir)
uagadou sihir okulu (uganda'daki ay dağlarında bulunur, afrika'lı öğrencilere eğitim verir)
bunun dışında diğer muadillerinden bir diğer başlıca farkı olarak wizarding world'de farklı farklı özelliklere sahip ırklar, her ırkın kendilerine özgü konuşma dilleri ve ırksal tarihi kronolojileri yoktur. dünyamızda ne kadar farklı ırk varsa, o kadar da bu ırklara mensup büyücü vardır. bütün büyücülerin yaşadıkları ülkelere göre kendilerine özel bir tarih akışları besbelli ki vardır ancak bu tarihi akışın yaşadıkları ülkelerin muggle tarihiyle de ister istemez paralel gittiği dönemler vardır. herkes kendi yaşadığı ülkedeki ortak dili kullanır. büyülü sözcükler çok büyük çoğunlukla aydınlanma dili olan latince'den esinlenilerek yaratılmıştır. günümüzde geçen bir kurgu olduğu için at, kılıç, mızrak, kalkan, zırh vs.'nin olmazsa olmaz nesneler olarak kullanıldığı mitolojik efsanelere öykünen fantastik kurgularla benzeşmez. meydan savaşları, yiğitlik gösteren savaşçılar, şövalyeler, prensler prensesler, krallar kraliçeler yoktur.
bunların yerine salazar slytherin, gellert grindelwald ve lord voldemort gibi büyücü ırkının ve safkanların normal insanlardan daha üstün olduğuna inandıkları için, yüzlerce yıldır büyücü olmayan insanlardan saklanarak yaşamalarını dayatan baskıcı yasalara ve türler arası soyların karışmasına isyan ederek başkaldıran ve her iki topluma da savaşlar açan karanlık büyücüler ve onların karşısında yer alan diğer büyücüler ile kurumların (ve bazen zorunlu olarak da muggeların) sihir/büyü savaşları görülür.
aynı şekilde wizarding world evreninde mitolojik metinlerden esinlenerek yaratılmış tanrılar/tanrıçalar ve belirli inanç sistemleri de yoktur
her ne kadar insan ve hayvan birçok karakterin isimleri mitolojilerden esinlenilmiş olsa da inanç olarak günümüz dünyasında kabul gören semavi dinler büyücüler için de geçerlidir, tabii inanmayı seçtikleri sürece. serinin kitaplarında ve filmlerinde baskın bir inancın öne çıkarıldığını, göze sokulduğunu, hikayelerdeki olaylara malzeme yapıldığını neredeyse hiç görmeyiz. örneğin büyücüler bir şeye çok hayret ettiklerinde "oh my god (aman tanrım)" bile demezler, bunun yerine "merlin's beard (merlin'in sakalı), deliverance dane adına, hay marcy lewis" gibi kendi kadim kültürlerinden gelen figürlerin isimlerini kullanırlar.
bütün bu saydığım özelliklerinden dolayı harry potter hikayeleri ve genel olarak wizarding world evreni, fantastik kurgu janrını yalamış yutmuş olan okurlar tarafından pek de fantastik kurgudan sayılmaz ve yeterli bir yaratı olarak görülmez. çünkü hem tamamen hayali, ikincil bir dünyada geçmediği için gerçek dünyayla kesişen noktalarından dolayı katıksız fantezi ruhunu yeterince veremediğini düşünürler hem de fanteziye kaynaklık eden büyüler ve büyü güçlerinin temellerinin ne olduğu, nereden ve nasıl kaynaklandıkları, hangi kurallara tabii oldukları yazar j.k. rowling tarafından pek anlatılmaz. tahminen bizim dünyamızın içinde kurgulanmış bir dünya olmasından dolayı bütün bu güçlerin, bu güçleri kullanan büyücülerin ve büyücüler dünyasına ait olan türlü çeşit fantastik yaratığın de facto olarak zaten bu dünyada var oldukları kabul edilir, silmarillion'daki gibi cemaziyelevvelleri deşilmez, yaratılış hikayeleri anlatılmaz. büyüler, büyücüler ve fantastik yaratıklar ezelden beri bizim dünyamızın doğal bir parçası olarak vardır ancak biz muggleların burnumuzun dibindeki şeylerden haberi yoktur.
Final
eğer okuduğunuz şeyin en nihayetinde gerçek olmayan bir fantezi olduğunu ve bu nedenle yaratılan evrende adı geçen her türlü büyünün, yaratığın, mekanın vs.'nin en ince detayına kadar ayrıntısının olması gerektiğini düşünmeyen ya da düşünse bile yine de bunu ciddi bir sorun haline getirecek kadar takıntı sahibi olmayan biriyseniz büyük bir zevkle okuyup izleyerek tadını çıkartabileceğiniz çok güzel bir evrendir. ayakları belki bir orta dünya kadar yere sağlam basmaz ama yarattığı evren içinde oldukça tatmin edici bir derinliğe, karakter çeşitliliğine ve olay akışlarına sahip, oldukça başarılı bir kurgudur. zaten benzerlerinden farklı olan yanları hepsinin arasından sıyrılıp 90'ların sonu ve 2000'lerin başına damga vuran bir seri olmasını sağlamıştır. yani orta dünya benzeri sayısız fantastik kurgu evreni bulabilirsiniz ama wizarding world evreni gibisini pek bulamazsınız. fantastic beasts serisi bitene kadar da evrenini genişletmeye, büyütmeye devam edecek. kim bilir, belki fantastic beasts'ten sonra da başka başka kitaplar ve filmlerle star wars ve orta dünya evrenleri gibi büyümeye devam edecektir. gözünüz wizarding world'de olsun.
Harry Potter Serisinde Gözlerden Kaçmış Olabilecek Enteresan Mantık Hataları
Harry Potter Neden Voldemort ile Her Karşılaştığında Expelliarmus Büyüsünü Kullandı?
