İngiliz Şehir İsimlerindeki Borough, Cester Gibi Eklemeler Ne Anlama Geliyor?
ingiltere'deki şehir ve kasaba isimlerine baktığınızda sıkça tekrar eden bazı ekler fark edersiniz. manchester, gloucester, nottingham, southampton, oxford, plymouth, birmingham gibi pek çok isim, aslında bu toprakların tarih boyunca farklı kültür ve medeniyetler tarafından şekillendirildiğinin bir göstergesidir. bu benzerliklerin kökeni, ingiltere’nin roma, anglo-sakson, viking (old norse) ve kelt geçmişine dayanır.
1. roma kökeni
roma imparatorluğu döneminde kurulan askeri kamplar ve kaleler, isimlerinde genellikle "-chester", "-caster" ve "-cester" eklerini taşır. bu ekler latince castrum (askeri kamp, kale) kelimesinden türemiştir. örneğin:
manchester, gloucester
bu tür isimler, o bölgenin roma döneminde stratejik bir askeri üs veya garnizon olduğuna işaret eder.
2. anglo-sakson kökeni
anglo-sakson yerleşimciler, birçok yeni yerleşim kurarak farklı ekler kullanmışlardır:
-ham: "homestead" yani köy ya da çiftlik anlamına gelir. örnek: birmingham, nottingham.
-ton: çitlerle çevrili yerleşim yeri ya da köy. örnek: taunton, southampton.
-ford: nehir geçişi anlamında. örnek: oxford, hereford.
-mouth: nehir ağzı. örnek: plymouth, exmouth.
-ley/-leigh: orman açıklığı, çayır. örnek: henley, bromley.
-don: tepe, yamaç. örnek: swindon, croydon.
-stead: yerleşim yeri, ev. örnek: hampstead, halstead.
-hall: malikâne, büyük ev. örnek: walsall, whitehall.
3. viking (old norse) kökeni
viking istilaları sırasında özellikle kuzey ve doğu ingiltere'de yeni yerleşimler kuruldu. bu bölgelerde old norse etkisi görülür:
-by: çiftlik, köy. örnek: derby, grimsby.
hatta günümüz isveççesinde - by halen köy demek.
-thorpe: kenar mahalle, dış yerleşim. örnek: scunthorpe, cleethorpes.
4. karma anglo-sakson ve old norse kökeni
bazı yer adları hem anglo-sakson hem de viking etkisi taşır:
-wick/-wich: süt ürünleri çiftliği, ticaret yeri veya koy. örnek: norwich, keswick.
-burgh/-brough/-borough: kale, surlu şehir. örnek: edinburgh, peterborough.
5. anglo-sakson ve kelt kökeni
bazı bölgelerde kelt etkisi de vardır:
-combe/-coombe: vadi anlamında. örnek: ilfracombe, winchcombe.
ingiltere’de şehir isimlerinde karşılaştığımız bu ortak ekler, ülkenin binlerce yıllık kültürel ve etnik geçmişinin birer izidir. romalılar, anglo-saksonlar, vikingler ve keltler tarafından kurulan yerleşimler, bugün hâlâ bu dilsel izleri taşımaktadır. bu ekleri tanıdıkça, haritadaki şehir isimleri de adeta geçmişin tarihi birer işareti haline gelir.
Hamburgerin İsmi, Gerçekten de Almanya'nın Hamburg Şehrinden mi Geliyor?
