İsrail'deki Saldırıyla Yeniden Gündeme Gelen Hamas Kimdir?
filistinlilerin mücadelesinde kabaca üç ekolden bahsetmek gerekir
a) başlangıçta arafat ve kurmayları tarafından oluşturulan seküler ekol. bu ekol sosyalist söylemlerden de etkilenmiş, içinde her dinden insan barındıran, elbette milliyetçi bir tarafı da olan ekol. örneğin corc habaş bir hristiyan araptır. ve sosyalisttir. bu ekol bugün el fetih tarafından temsil ediliyor.
b) lübnan hizbullahı tarafından yürütülen şii ekol. bu ekol zaten başından beri iran tarafından oluşturuldu. asıl faaliyet alanı haliyle lübnan ağırlıklı. özellikle daha siyasi bir tarafının olması, etkin olduğu güney lübnan'da adeta devlet gibi davranması sebebi ile kendine has bir disiplini var.
c) üçüncü ekol ise hamas tarafından temsil edilen sünni/ihvancı ekol.
hamas
- hamas 87 yılında mısır'daki ihvan hareketinin bir uzantısı olarak kuruldu. uzunca zaman hem ihvancılardan hem de suudlardan maddi manevi destek alarak büyüdü. amacı filistin harketinin dini bir çizgiye kaydırılması ve yapılabilirse müslüman kardeşler ideolojisine uygun (ve tabi mısır'ın da çıkarlarını koruyacak) bir filistin devleti kurulmasıydı.
- hamas'ın israil tarafından kurulduğu söylenir. bu, yukarıda yazdığım gibi tam doğru değil. ne var ki israil, filistin davasının sunni bir eksene kaymasından gayet memnun oldu her zaman. dolayısı ile fkö sonrası bu tür bölünmelere en azından göz yumdu diyelim.
- örgüt tarihi boyunca filistin meselesini radikal bir çizgiye çekmek için uğraştı. temelde israil devletinin varlığını reddediyor. dolayısı ile iki devletli hiç bir çözüme sıcak bakmadı. bu konuda masaya her oturuluşunda, özellikle intihar saldırıları ile süreci baltalamak istedi.
- 2004 yılında liderleri ahmet yasin, bir israil helikopteri ile düzenlenen nokta operasyonda füze saldırısı ile öldürülünce örgüt daha da radikalleşti.
- bu arada son yıllarda şöyle bir durum var; suudlar hamas'a -israil ile ilişkileri yumuşatmak- bahanesi ile desteği kesince (mısır tarafta da sisi ihvancıları elimine etti malumunuz) iran ile yakınlaştılar. nitekim yine suikast sonucu öldürülen kasım süleymani defalarca örgüt liderleri ile bir araya geldi. bununla beraber halen sunni kimliklerini koruyorlar.
- bu arada örgüt sadece el fetih ile değil, hizbullah ile de kısmen de olsa kavgalı. elbette israil'e saldırılar söz konusu olunca birbirlerine destek mesajları atıyorlar (bugün de attı hizbullah), ancak aralarında en azından bir psikolojik rekabet olduğu biliniyor.
- hamas'ın bugünkü saldırısının ardında ne var ne yok bilmek için erken. ancak bu saldırının sonucunun israil'en sert tutumu olacağını elbette biliyorlar. temel stratejileri şiddeti yüksek tutup arap coğrayasındaki radikal insanların gönlünü fethetmek olduğu için bundan çok rahatsızlık duyacak bir yapıları yok.
toparlayabildiklerim bunlar. her şeyin ötesinde olan her zamanki gibi masum sivillere oluyor iki tarafta da. umarız aklı selim galip gelsin.
hamas bu silahları nereden buluyor?
- hamas'a silah sağlayan ana devletler iran ve kısmen suriye. hamas aslında sunni bir örgüt olmasına rağmen son zamanlarda iran ile yakın.
- bunun dışında uluslararası silah kaçakçılarından yüklü miktarda silah alıyor. zaten bu kaçakçıların ana müşterileri bu tür yapılanmalar.
- teslimat yollarından biri doğal olarak deniz. şeridin kapladığı bölgenin deniz uzunluğu yaklaşık 40 km. elbette ki israil devriyeleri cirit atıyor ama hem kıyı yeterince uzun, hem de arkasına açılan deniz çok büyük tahmin edersiniz. dolayısı ile yardımları sürekli engellemek mümkün olmuyor. hem kaçakçılar, hem iran ticari gemi, balıkçı gemisi v.s. kılıfı ile silah taşıyorlar hamas'a
- bir başka yol ise mısır sınırı. (bkz: refah sınır kapısı) 2005'te bir anlaşma yapılmış ve bu sınır açılmıştı biliyorsunuz. buradan çok silah girdi. bunun yanında o geçitlerin altı köstebek yuvası gibi tünellerle dolu. özellikle kaçakçılar genellikle silahları sudan üzerinden mısıra geçirip,, buradan da hamas'a teslim etmenin bir yolunu buluyorlar.
- bu silahlar içinde en önemlileri çoklu roket atarlar. silahlar uzmanlık alanım değil ama okuduğum kadarı ile bu tür füzelerin tekil etkililiği çok yok. daha çok bir bölgeye çok fazla atıldığı için hem alan tahribatı kuruyor hem de engelleyecek sistemleri zora sokuyor.
- bu roketlerin ana sağlayıcısı iran. bunlar büyük ölçüde mısır sınırından geçiyor. yanlış bilmiyorsam kassam roketleri de bunun bir örneği.
İsrail'deki Ders Kitaplarında Atatürk Nasıl Anlatılıyor?
