Kediler, Kendilerine Seslenildiğinin Farkına Varabiliyor mu?
yapılan bir bilimsel araştırma, düşünülenin aksine kedilerin aslında kendi isimlerini tanıyabildiklerini ortaya koymuştur
mısır'da 3.000 yıldan daha uzun bir süre önce nedjem adlı bir tekir cinsi kedinin thutmose iii'ün kraliyet evinde dolaştığı sanılıyor. tarih, adı “tatlı” veya “hoş” anlamına gelen nedjem'in çağrıldığında yanıt vermeyi öğrenip öğrenmediğini bize göstermese de, 4 nisan’da scientific reports’da yayınlanan bir araştırma, en azından bazı ev kedilerinin kafalarını çevirerek veya kulaklarını oynatarak, isimlerini benzer başka kelimelerden ayırt edebildiğini gösteriyor.
bristol üniversitesi'nde insan-hayvan etkileşimi konusunda uzmanlaşmış bir biyolog olan john bradshaw, kedilerin öğrenmede köpekler kadar iyi olduğunu fakat sahiplerine öğrendiklerini göstermeye hevesli olmadıklarını belirtmekte. çalışma, hayvan davranışı çalışmalarında yaygın olarak kullanılan “habituation–dishabituation” (alışkanlık-alışkanlık olmayan) olarak bilinen bir teknikten yararlandı. tokyo üniversitesi'nde bilişsel bir biyolog olan atsuko saito ve meslektaşları evcil kedileri olan 11 evi ziyaret etti ve sahibinden evcil hayvanlarına dört isim listesi okumalarını istedi. bu kelimeler, kedinin adıyla aynı uzunlukta ve ritmde idi. çoğu kedi, başlarını veya kulaklarını hareket ettirerek ilk başta dikkat ettiklerini belirten işaretler gösterdi. ancak dördüncü kelime ile, çoğu kedi dinlemeyi bırakmıştı ve fiziksel tepkileri daha az belirgindi. sahipleri beşinci bir kelime söylediğinde - (kedinin adı) - kedinin önceki kelimeye göre daha güçlü bir fiziksel tepki gösterip göstermediğini görmek için yakından izlendiler. ekip, 11 kediden 9'unun isimlerini duyduklarında tepkilerinin istatistiksel olarak anlamlı bir yükseliş gösterdiğini tespit etti. yalnız bu tek başına kedilerin kendi rumuzlarını tanıdıklarını kanıtlamıyordu: bir kedi ismine daha güçlü bir cevap vermiş olabilirdi, çünkü bu kelime testte kullanılan diğer kelimelere göre daha aşina gibi duran kelimelerdi.
bu ihtimali değerlendirmek için saito’nun ekibi, her birinde beş veya daha fazla kedi içeren dört hanede deneyi tekrarladı. bu sefer, her bir kedinin duyduğu ilk dört kelime ortak çevrede zaman geçirdiği kedilerin isimleriydi; beşincisi kedinin kendi adıydı. 24 kediden sadece 6'sı, isimlerin listesi okunurken fiziksel tepkilerinde kademeli bir azalma gösterdi. bu, çok kedili evlerde yaşayan kedilerin çoğunun, bilinen herhangi bir isme anlam ve ödül olasılığını eklediğini ve dolayısıyla isme uyanık kaldığını gösteriyor. ancak yoklama sırasında dikkat çekmeyi bırakan 6 kedi de daha sonra kendi adlarına önemli ölçüde daha güçlü bir tepki gösterdi, çalışmalardaki sonuçların toplamının, kedilerin adlarının kendileri için özel bir önem taşıdığına dair güçlü kanıtlar sağladığını düşünülmekte. araştırma kedilerin gerçekte insan dilini anlayabildiklerini göstermiyor. bunun yerine çalışmanın bize gösterdiği şey, kedilerin ses ipuçları arasında ayrım yapabilmeleri (grammar and syntax). ayrıca bazı kedilerin özellikle beslenme sırasında isimlerine daha güçlü bir tepki verdiği görülüyor.
yani isimleri tanıma işi, duruma ve duygulara bağlı olabiliyor.