Kış Aylarında Sefere Gidecek Uçaklara Sık Uygulanan Prosedür: De-Icing

de-icing (buz çözme) kış aylarında sefere gidecek uçaklara sıkça uygulanan bir prosedürdür. karlı veya hava sıcaklığının sıfır derecenin altına düştüğü günlerde uçakların başta kanat, gövde, yatay ve dikey stabilize olmak üzere çeşitli bölgelerine birtakım sıvılar sıkılarak uçağın bu yüzeylerinde oluşan buzlanmaların çözülmesi ve bu bölgelerde buzlanma oluşması engellenir.

kötü hava koşullarının olduğu şu günlerde, normal olarak sefer saatlerinde gecikmeler olmaktadır. ama bunun haricinde böyle günlerde bir de de-icing işlemi için en az bir saat kadar apronda bekleyebilirsiniz. çünkü bu işlem uçaklar körük veya açık park pozisyonunda beklerken uygulanamıyor. bu işlemin uygulanabilmesi için uçakların yolcuyu alıp, kalkış öncesi de-icing'in uygulanacağı, de icing sahasına gitmesi gerekiyor. eee kötü hava koşullarının olduğu günlerde kalkış öncesi bütün uçaklara bu işlem yapılacağı için, ister istemez bu sahada bir sıra ve yoğunluk oluyor.

size bir de-icing uygulanan uçak videosu bırakıyorum:

bu uçağa uygulanan de-icing sıvılarının tipleri bulunmakta. tip i, tip ii, tip iii, ve tip iv olarak sınıflanmakta.

tip i (daha buz oluşmamış yüzeye uygulanır) en az yüzde 80 su ve yüzde 20 glikol içerir. bu sıvılar, sadece kısa bir süre boyunca buzlanma önleme koruması verir.

tip ii, tip iii ve tip iv (buz oluşmuşsa uygulanır) en az yüzde 50 glikol içerir. ayrıca içinde yüzde 45 ila 50 buzlanmayı engelleyici sıvı vardır. uçak uzun süredir park edilmişse, ayrı görev (task) uygulanmalıdır. uçaklar apronda park halindeyken bütün uçuş kumanda yüzeyleri kapalı (nötr) konumda olmalıdır.

de icing sıvısının uçak üzerinde uygulanmaması gereken kısımları; pitot tube’leri, static port’lar, tat ve aoa sensörlerinin üzerinde de buz, kar veya don olmamalıdır. buralarda kesinlikle de-icing sıvısı kullanmamalıyız. eğer kullanırsak, pitot tube ve/veya static port’larda tıkanmaya sebep olabilir.

pilotların ön camına (windshield) veya kayar cama (sliding window) de-icing sıvısı veya sıcak su uygulanmaz. kokpit windows heat sistemi devreye konunca sulu kar/don/kar eriyecektir. apu çalışırken doğrudan air intake ve/veya egzoz içine de-icinig sıvısı sıkılmaz. iniş takımları, lastikler ve brake unit’lerin olduğu yerlere de de-icing sıvısı sıkılmamalıdır. bu, iniş takımlarının doğru çalışmasını engelleyebilir.