Kişinin Ufak Bir Özelliği Yüzünden Hakkında Genel Bir Kanıya Varmanın Bilimsel Adı: Hale Etkisi

bir insanın ya da herhangi bir nesnenin hakkındaki genel izlenimin, bu adı geçen insanın ya da herhangi bir nesnenin daha özel durumlarda bıraktığı / bırakacağı izlenimin önüne geçmesi.

şöyle ki, iyi biri olduğunu düşündüğünüz bir arkadaşınızın, çoğu zaman, başkalarına karşı kötü davrandığını fark etmiyorsunuz, hatta onu daha objektif değerlendirebilen diğerlerine karşı savunmak zorunda kalıyorsunuz...

gerçek terminoloji için: (bkz: halo effect)

özellikle internetten tanışılan kişilerde veya çok hızlı gelişen arkadaşlık diyaloglarında ortaya çıkan bir durumdur. basitçe insanın gördüğünüz dış özelliklerinden hoşunuza gideni seçer ve karakterinin geri kalanı için ona uygun olarak pozitif bir şekilde örersiniz.
güzel bir kadının aynı zamanda iyi bir insan olduğunu düşünmek, iyi konuşan birinin aynı zamanda dürüst olduğunu düşünmek, iyi giyimli birinin kültürlü ve centilmen olduğunu düşünmek gibi örnekleyeiliriz sanırım.

ilk defa 1915 yılında edward thorndike tarafından ortaya atılmıştır. ikili insan ilişkilerinin dışında, politika da, hukuksal kararlarda, işe alım kriterlerinde, eğitimde ve hayatın bir çok alanında etkilerinin ortaya çıktığı bir psikolojik olaydır aslında. örneğin aynı suça karışmış iki hırsızdan güzel olanının daha az ceza aldığı vakalar özerine çalışmalar yapılmıştır.

ferzan özpetek'in allacciate le cinture filmindeki baş karakter de bu etkiye güzel örneklerden birisidir.

bu etki dış görünüşleri güzel olan insanların içlerinin de güzel, yani iyi insanlar olduklarına olan inancı yaratır. 

(bkz: melek gibi kadın)
(bkz: hem guzel hem zeki)

halo etkisi, fiziksel olarak çekici kişilerin, doğru olmasa bile, olumlu bir dizi başka niteliğe de sahip olarak algılanmalarıdır. güzel bir kızın sempatik veya zeki olmasını beklemek gibi bir şeydir. kişisel ilişkilerde olumlu bir izlenim yaratmak için öncelikle bakımlı ve çekici olunmalıdır ki diğer insanların bakış açıları da olumlu olsun.

halo etkisi her zaman olumlu düşünce ve tutumlarla desteklenmez; bakımsız ve özensiz olan birisinin yarattığı etki de olumsuz olmaktadır. diğer bir deyişle halo etkisini karşıdakinin bıraktığı izlenime göre algılanma düzeyi olarak yorumlayabiliriz.

o halde, ilişkilerde kişisel bağları güçlendirmenin en önemli yolu yaratılan olumlu halo etkisinde yatmaktadır diyebiliriz.

ismini meleklerin başlarında olduğunu varsaydığımız haleden almaktadır.

genelleme hatası olarak da bilinir. gözlemcinin birey hakkındaki genel görüş inanış ve kanısını bireyin özel ve farklı bir diğer niteliğine genellemesi durumudur.

örneğin, iyi giyindiysen iyi birisindir. zıt olarak kötü giyindiysen tehlikeli birisindir. genel olarak iyi giyimli bir adamından ilk anda zarar gelmez. ama kötü giyimli birisi ilk anda bile sana zarar verebilir ve tehlikelidir.

insanın dış görününün iyi olması karşısındaki insanın davranışını ve kararını etkiliyor mu?

bunu sosyal deneyde görelim.

buyrun:

Business vs Homeless