Konu Derinlikleriyle İzlerken Zihninizi Açacak Felsefi Animeler
animeleri:
- seinen, yani yetişkinlere göre olan, aksiyonu az konuşmanın bol olduğu,
- bilim-kurgu öğelerinin bol kullanıldığı,
-f elsefi kaynağı olan, kitaplardan etkilenen, hollywood'u etkileyen,
- shingeki no kyojin , death note, claymore gibi shonen olan ve zankyo no terror, tokyo ghoul, one-punch man ve kiseijuu* gibi popüler serileri yazmamaya çalıştım.
- beruseruku gibi tekrar çekilmiş, devam filmi, ova gibi anime serileriyle, final fantasy vıı* gibi oyunlarla bağlantılı animeleri yazmadan,
- hadashi no gen ya da hotaru no haka gibi dramatik gücü yüksek, tokyo godfathers, omohide poro poro, hôhokekyo tonari no yamada-kun gibi başarılı ama gündelik hayata özgü animeleri liste dışı tutarak,
bu listeyi oluşturmaya çabaladım.
kişisel olarak mecha ve ecchi sevmediğim için bu tür animeler yok. çok kanlı, gore animelere de gerek duymadım. daha çok konu ve çarpıcı karakterler yer alıyor:
tv serileri
1) ergo proxy
1984, cesur yeni dünya ve distopik izler bulabileceğiniz bir anime. kontrol altına alınmış yaşamlarla insan yaşamı için tanrının enerjisine ihtiyaç duyulan bir evrendeyiz. şehir hayatına ait olmayanlar dış dünyaya sürgün edilmiş. pino'nun kitapları ve varoluşu: alice in wonderlandı anımsatıyor
disneyland ve bilgi yarışması bölümlerine dikkat!
2) mushishi
batı dünyasından örnek verebileceğim hiç bir kitap yok. tamamen doğu kültürü ve mitleri üzerine. doğada insanlar ve diğer canlılarla birlikte yaşayan, mantığımızla açıklayamadığımız "şeylerin" dünyası ve onunla ilgili hikayeler. baş karakterin gezgin olması her seferinde ayrı insanları, hikayeleri dinlediğimiz enfes bir anime serisi
3) cowboy bebop
edebiyat eseri gibi duran bir anime. birbiriyle alakasız kelle avcılarının suçlularla olan mücadelesi ve kendi geçmişleri. mekanları ve konusu bana fireflydizisini hatırlatsa da ondan daha eski, cowboy bebop.
4) psycho-pass
suç ve ceza, yargı sistemi üzerine belki de en güzel anime. insanların suç katsayılarının hesaplandığı bir alternatif gelecekte hükümgah adı verilen silahlar suç düzeyini sabit düzeyde tutmaktadır. şiddet tehditi oluşturan bireyler ise özel bir kuvvet olan, suç kat sayıları yüksek eski polis memurlarından oluşan bir ekip tarafından engellenmektedir. sibyl system tanrı gibidir animede ve shekspeare'den, proust'a, le fanu'dan joseph conrad'a çok derin bir referans içerir. incilden platon'un devletine kadar ince göndermelerle shougo makishima karakteri belki de en iyi sosyopatlardan biridir.
ayrıca av bölümü bana tamamiyle fahrenheit 451'i hatırlattı (cyborg köpek)
bilim-kurgu yazarlarından philip dick ve asimov'un etkisini de görebiliriz.
weber, foucault, , bentham ve pascal daha da giderim...
5) monster
adalet konusunda sağlam bir anime daha. bu sefer cybergler ya da distopik bir dünya yok mekan 2.ci dünya almanyası sonrası bir hastane. hastaları arasında adaleti sağlamaya çalışan bir doktorun başından geçen, "dr. kimbellvari" olaylar. eğitim sistemi, evrime müdahale, yahudi kampları ve deneyler. izlediğiniz diğer hiç bir animeye benzemeyecek ve benzerini dahi bulamayacaksınız.
insanoğlunun kibirine ve narşistliğine kızıp sempati duyduğumuz bu sefer ne bir uzayle ne anlaşılamayan bir canavar ne de bir hayvan: insanoğlunun kendi mutluluğu ve işleri için tasarladığı robot. insanlarla robotların ayrımını yapan bir hare sistemi geliştirilmiş ve katıksız bir efendi-köle sistemi egemen. ancak herkesin eşit olduğu, harelerin görülmediği, dolayısıyla kimsenin diğerini sorgulamadığı, kimin ne olduğunu bilmediğimiz bir kafede geçiyor olaylar. hegel'den kant'a hatta abartıp marx'a kadar giden bir altyapısı var.
7) planetes
insanoğlunun çöplerini toplayan bir uzay istasyonu ve orayı ziyarete gelen birbirinden ilginç insanların hikayesi. aptallık çağı benzeri, geleceğimizden manzaralar. bu animeyi en çok sevme nedenim, hiç güzel tipte karakter yok. herkes çok sıradan, görsel olarak da mental olarak da kusurlu.
gelecek ve mezarlar. eminim ki gravity ve interstellar yönetmenleri bu animeden etkilenmiş
baudrillard'ın simülakrlar-simülasyon yazısından izler bulabileceğimiz, matrixvari dünyası ile gerçekliğin sorgulandığı enfes bir anime. zamanlarının büyük bir kısmını wireda bağlı , ağdaki sanal yaşantılarıyle geçirir. günün birinde, intihar eden sınıf arkadaşı chisa lain ve tüm sınıf arkadaşları chisa'dan garip bir elektronik posta alırlar. chisa metinde, yalnızca bedeninin öldüğünü, bilincinin wiredda yaşadığını söylemektedir.
sonrasında tam mindfuck yaşayacağımız, sanal/gerçek hayatların ayrımı ile gerilimi yüksek animede, dark city, 13.cü kat, yeniden sev beni gibi filmlerin etkilerini de görebiliyoruz.
9) ghost in the shell stand alone complex
öncelikle filmlerini izledikten sonra animesine zevkle devam ediyoruz. matrix gibi bir filmi etkileyen yapım, kendilerini insan sanan robotların yalanları üzerine gidiyor. p. dick'in androidler elektrikli koyun düşler mi? kitabından oldukça etkilenen anime filminin de üzerine yeni bir şeyler koyarak devam ediyor.
10) steins gate
zaman yolculuğunun fiziksel olarak değilde data-veri paylaşımına dayanması, bilginin geleceği değiştirmesi çok ama çok yaratıcı. günümüzde olduğu gibi transferin sadece bunlarla sınırlı olması, zaman yolculuğu kurgusunu biraz daha inanılır kılıyor. benim gibi geleceğe dönüş hayranlarına tavsiye ederim. zamanda kırılma olayını çok fazla derinlemesine işlemiş. solucan delikleri resmen benim gibi zor anlayanlara tane tane örneklendirilmiş. baş karakterin paranoyaları ayrı bir hava katmış. bence olmuş bir anime hele flashbackleri ve flasforwardları çok yerinde. suç zamanı filmi ve retroaktifi sevenler elbette kelebek etkisi hayranları da bir baksın.
11) berserk
orta-çağ, savaş stratejileri, ihanet
faustavri bir anime. zaten duymayanı dövüyorlar. bu listede diğerlerinden biraz daha farklı
12) texhnolyze
bio-mecha, apokoliptik/siberpunk
13) fate/zero
frp gibi, fantastik, büyük kapışmlara, eskilerin kralları kahramanları, savaş-onur üzerine akılcı konuşmalar
14)phantom requiem for the phantom
leon ve nikitavari, insan yaşamı, suç, tecrit
15) one outs
death note gibi akıl oyunları, zeki baş karakter
16) death parade
gantz gibi ölümden sonra gidilen bir mekan, kaderleri için oynadıkları son oyun, insanların kendi yaşamları için gösterdikleri açgözlülük, alternatif bir ölümden sonra yaşam
17) jormungand
silah ticareti, çocuk istismarı, savaş alanında mahvolmuş yaşamlar, bunların üzerine çökmüş kapital sistem
18) gankutsuou
monte cristo kont'unun post-modern uyarlaması, şeytana ruhunu satma, intikam
19) gungrave
sokak çetelerinden mafyaya geçiş, intikam, bio-mechanik tasarımlar
20) freedom project
alternatif dünya, paralel evren, bilim-kurgu
...
anime filmler
1) s en to chihiro no kamikakushi
-alice harikalar diyarında japon versiyonu
-miyazagi usta etkisi
-açgözlülük ve dünyaya ergenliğe giren birinin fantastik gözlerinden bakma
2) ghost in the shell ınnocence
-freud ve jung evreni
-distoik evrende geçen yeraltı
-akıl tutulması yaşatacak zaman oyunları
3) the girl who leapt through time
-zaman yolcularına çok farklı bir gözle bakma şansı
-zamanda kırılmalar
-zaman yolculuğunu çok farklı bir biçimde ele alan başarılı fikirler (zaman yolculuğu yaptıran aklınıza gelebilecek bir cihaz! değil)
4) paprika
-rüya zaman ve gerçek zaman
-freud'un rüya tabirleri, bilinçaltı kavramları
-nolan'ın inception'unu derinden etkilemiş, bu filmine fikir vermiş bir anime
5) akira
-post-apocalyptik dünya
-sokak çeteleri sistem karşıtlığı
-devlet terörü, devlet denetiminbde tehlikeli deneyler
6) jin-ro
-polis devleti, baskıcı rejim (1984)
-sistem karşıtlığı (anarşizm)
-apokaliptik dünya
-istila eden böcekler (matrix 1 in sonu)
-iki dünya arasında barışı getirecek bir mesihin geleceğine olan inanç.
- bu aracının barış için kendini feda etmesi, hatta kablolar, antenlerle sarılan beden
- isa'nın dirileceği inancını akıla getiren bir yeniden doğuş (matrix'te bu aşka bağlanırken, rüzgarlı vadide kendini feda etmenin getirdiği alçak gönüllülüğe bağlanmış)
- dünyalar, ırklar arasındaki savaş,
- yeni, eski dünyalar, bir arada yaşayamayan iki ırk(matrixte bu robot-insan olarak gösterilirken animasyonda böcekler/mantarlar - insanlar olarak gösterilmiş.
- iki dünyayı bir arada tutacak bir kaynağın olacağına inanç
8) steamboy
-steampunk
-çok yaratıcı icatlar
-büyüleyici görsellik, sistem eleştirisi
-film içinde film
-hastalık, rahatsız edici ve ruh sağlığını temel almı bir yapım
-aronofsky'nin sinema dilini etkilemiş bir anime. özellikle black swan çok benzer. (darren aronofsky, ayna ve küvet sahnelerini bol bol kullanır)
10) mononoke-hime
-doğa-insan mücadelesi
-james cameron'un avatar'ı yapmasında etken olan fikirler
-japonlara özgü doğa mitosları
11) tekkonkinkreet
12) mind game
14) memorizu
15) tenshi no tamago
16) nekojiru-so
19) kakurenbo
