Kritik Bir Seçime Giden ve Netanyahu İktidarının Sarsıldığı İsrail'de Neler Oluyor?
israil, 1 sene içinde 2 defa sandığa giden ve çok ama çok kritik bir seçimi geride bırakan bir ülke. benjamin netanyahu ülke tarihinin en uzun süre başbakanlık yapmış kişisiydi ama seçimle beraber koltuğunu da kaybetti. emekli genelkurmay başkanı benny gantz'ın başını çektiği merkezde duran liberal mavi-beyaz partisi nisan'daki seçimde de netenyahu'yu zorlamıştı. netanyahu'nun partisi likud ile mavi-beyaz mecliste (knesset) aynı sayıda koltuğa sahip oldu.
netanyahu'nun ve partisi likud'un söylemleri giderek daha da sağa kaymaya başladığı için israil'deki diğer sağ partilerle koalisyon kurma olasılığı daha yüksek gibi gözüküyordu. knesset'te 61 sandalye çoğunluğu sağlamak için yeterliydi ve likud'la beraber diğer sağ partilerin toplam sandalyesi 65 adetti. fakat sağcı yisrael beytenu partisinin lideri avigdor liberman kazandığı 6 sandalyesiyle 18 yaşını geçen harediler olarak da bilinen ultra-ortodoks yahudilerin de askerlik hizmeti yapması gerektiğini, eğer netanyahu bunu yasa olarak geçiremezse hükümete hiçbir şekilde katılmayacağını söyledi. bu gerçekleştiği için de netanyahu knesset'te 61 sandalyeye ulaşamadı ve ülke yine seçimlere gitti. 2. seçimde ise mavi-beyaz ve likud 33 sandalyeyle durumu eşitlediler. arapların partisi 12 sandalyeye ulaşırken liberman sadece 5 ayda sandalyesini 6'dan 9'a çıkardı ve kingmaker oldu.
liberman, likud ile mavi-beyaz'ın koalisyon kuracağı hükümeti destekleyeceğini söyledi ve avigdor liberman şu anda israil'de kararı en kritik önemi taşıyan kişi. kimin yanında saf tutarsa salt çoğunluğu alıp hükümetin kurulmasını sağlayacak.
seçim netanyahu için referandum gibi bir nitelik taşısa da araplar ve haredilerin toplumdaki etkileri seçimi belirlemiş. likud, haredilere kendilerini bağlayarak bu seçimin sonucunu hazırladı yani. merkezde duran mainstream partilere oy veren aklı başındaki seçmenler ise arapların desteği olmadan mecliste çoğunluğu sağlayamayacaklarının farkındalardı. haredilerin aşırı derecede antipatik olup fatih-çarşamba türevi islamcılardan hiçbir farklarının olmadıklarını da belirtmek lazım. yok o gün dükkan açılmaz, yok çocuklarımız ayrı okullara gidecek, yok bizim bebeler askerlik yapamaz falan derken israilli standart vatandaş bu haredilerden tiksinme noktasına gelmiş doğal olarak.
hali hazırda arap karşıtı olan liberman bu sefer haredilere karşı da aynı kartı oynayarak seçimin tartışmasız en büyük galibi oldu. merkezde duran seçmen azınlıklara uygulanacak aptal saptal ayrıcalıkları istemiyoruz, netanyahu'dan da bıktık dediler ve sandıktan böyle bir sonuç çıktı. netanyahu döneminin bittiğini söyleyebiliriz artık. halk ülkenin kurucusu olan ben-gurion'un "herut (sağ parti) yok maki (komünistler) de yok" sözünü hatırlayıp da sandığa gitmiş sanırım.
israil hakkında uzun uzun yazdım çünkü ülkemiz için çıkarılacak çok ders var. satır aralarını ve ülke hakkındaki haberleri okuyanlar bağlantıyı çoktan kurmuştur bile. bu ülke 9 siyasi partinin meclise girdiği, toplumun farklı kesimlerinin temsil edildiği, 10'dan az sandalyeyle kingmaker olunan günleri de görecek umarım.