Lupin, Harry'yi Ruh Emici Saldırısından Kurtarınca Neden Hemen Çikolata İkram Etmişti?

harry potter ve azkaban tutsağı filminde, harry trenle hogwarts’a giderken ruh emiciler trene biner ve harry’nin ruhunu emmeye başlar. bu sırada yanında bulunan remus lupin, ruh emiciyi savuşturduktan sonra harry’ye bir parça çikolata uzatır ve “ye, iyi gelir.” der.
ilk izlediğimizde hepimize basit bir “tatlı ikramı” gibi gelen bu sahnenin aslında bilimsel ve psikolojik bir arka planı var. çünkü çikolata, depresyon ve kaygıyı azaltabilecek bazı kimyasal bileşenler içeriyor.
çikolata neden ruh emicilere karşı etkili?
1. bilimsel açıklama
• çikolata, beyindeki endokannabinoid sistemi (cbd gibi) destekleyen bileşenler içeriyor.
• anandamid adı verilen bu madde, “mutluluk molekülü” olarak bilinir ve beyinde tıpkı esrardaki cbd gibi kaygıyı azaltıcı etki gösterir.
• serotonin seviyesini artırıyor, yani ruh halini iyileştiriyor. ruh emicilerin yarattığı depresif etkinin nörolojik karşılığı serotonin düşüklüğüdür. çikolata bu yüzden “antidepresan” gibi etki edebilir.
• dopamin salgısını artırıyor, yani kişiyi daha iyi hissettiriyor, ödül mekanizmasını tetikliyor.
• magnezyum içerdiği için sinir sistemini sakinleştiriyor.
yani, çikolata aslında bilimsel olarak da kaygıyı azaltan bir madde. ruh emicilerle temas eden kişinin depresif ve kaygılı hissetmesiyle paralel olarak, çikolatanın bunu azaltıcı bir etkisi olduğu söylenebilir.
2. jk rowling’in depresyon metaforu
jk rowling, ruh emicileri aslında depresyonun metaforu olarak tasarladığını birçok röportajında söylemişti. ruh emiciler, bir insanın mutlu anılarını emer, hayattan zevk almasını engeller ve beyni saf umutsuzlukla bırakır. bu, gerçek dünyada depresyonun beyin kimyası üzerindeki etkilerine oldukça benzeyen bir durum.
depresyon yaşayan insanlar genellikle düşük serotonin seviyelerine sahiptir. çikolata, serotonin salgısını artırarak ruh halini düzeltebilir. mutsuzluğun antitezi olarak mutluluk getirebilir.
bunu bilen remus lupin, harry’ye çikolata vererek onun ruh emicilerin bıraktığı depresif ruh halinden çıkmasını sağlamaya çalışıyor.
3. çikolata = cbd etkisi mi?
bu noktada ilginç bir detay var: çikolatanın içerdiği anandamid, vücutta tıpkı esrardaki cbd gibi endokannabinoid sistemi destekleyen bir bileşiktir. yani çikolata, hafif de olsa bir cbd etkisi göstererek kaygıyı azaltabilir ve ruh halini dengeleyebilir.
harry’nin ruh emiciler tarafından etkilendikten sonra titremesi, kaygı yaşaması ve yavaş yavaş depresif moda girmesi, yüksek doz thc almış birinin bad trip yaşamasına benzer bir nörolojik etki yaratıyor. lupin’in çikolata vererek bunu dengelemesi, cbd’nin thc etkilerini dengelemesiyle aynı mekanizmaya sahip olabilir.
yani lupin’in harry’ye çikolata vermesi sadece bir “tatlı ikramı” değil, bilimsel olarak mantıklı bir hareket.
kısacası, çikolata yemek bilimsel olarak gerçekten iyi gelir. harry’yi neyin iyileştirdiğini öğrendik, şimdi gidip bir parça bitter çikolata yiyerek kendimizi de biraz daha iyi hissedebiliriz.
kaynakça:
• harry potter and the prisoner of azkaban, j.k. rowling
• “the neurochemistry of chocolate”, nature neuroscience journal
• “cbd, anandamide and the endocannabinoid system”, ncbi research