Mahremiyetin Eski Türk Evlerinin Mimarisine Etkilerinden Biri: Kim Geldi Penceresi
türklerin yerleşik yaşama geçmeleri (islamiyet'in kabulünün de etkisiyle) sırasında mahremiyet anlayışları, mimariyi de şekillendiren bir etken olmuştur. her ne kadar coğrafi farklılıklar olsa da türk evleri her daim belirli bir kültürel değerler bütününe bağlı kalmıştır. eski türk evlerindeki, kapıyı açmadan kimin geldiğini görmeniz için kapı girişini görmenizi sağlayan "kim geldi pencereleri"ni bilir misiniz?
bu pencereleri kapı üzerine açılan "judas" ya da "kimdiro pencereleri" ile karıştırmamak lazım. eski evlerde dışarıyı daha iyi görebilmek, estetik endişeler ya da odayı büyütmek için cumbalar yapılırdı. bu cumbaların bir başka görevi de eve kimin geldiğini görebilmekti bu nedenle cumbalar cümle ( sokak) kapısının üstüne gelecek ve kapıyı görebilecek şekilde konumlandırılırlardı, pencereden bakan kişi "kimdir o?" diye seslenir, kapıyı çalan kişi pencere tarafına geldiğinde onu gören ev sahibi kapıyı açıp açmamaya karar verirdi.
eve cumba yapılmamışsa kimin geldiğini görmek için "kim geldi penceresi" yapılırdı.
eski türk evleri genelde iki katlıydı, kapı üstüne gelecek şekilde duran ( ya da kapıyı gören ) pencerenin önüne dışarı çıkıntılı - bombeli , sık örme ahşap kafesler yapılırdı ve kapı çalındığında ev sahibi ses çıkarmadan başını dışarı doğru uzatıp geleni görebilirdi ama bakan kişi aşağıdan görünmezdi.
(böylece gelen önemli biriyse ev sahibi içeride hazırlık yapar kapıyı öyle açardı sonra da duymadım kapıyı çaldığınızı derdi).
Bir Şekilde Günümüze Ulaşamayan Az Bilinen Mimari Harikalar
