Menderes'e Darbe Hazırlığındaki Askerlerin Yakalandığı Tarihi Olay: 9 Subay Olayı
celal bayar'ın deyimiyle; 9 subay olayı iyi değerlendirilmiş olsaydı 27 mayıs olmazdı.
zeki müren'in de komutanı olan samet kuşçu adlı binbaşı, gazeteci ve dp milletvekili mithat perin aracılığıyla adnan menderes'e ulaşmak ister. sebebi ise aldığı ihtilal haberidir. mithat bey, menderes'e ulaşamasa da dönemin içişleri bakanı namık gedik'e ulaşır ve samet kuşçu'dan duyduklarını bir bir anlatır. sonucunda olay menderes'e intikal ettirilir.
menderes, içişleri bakanı namık bey'e, "milli savunma bakanı şemi ergin'i de istanbul'a çağırın, istanbul valiliği'nde bir araya gelip durum değerlendirmesi yapalım" der.
soner yalçın'ın dediği gibi, şu tesadüfe bakın, ki ne tesadüf(!): binbaşı kuşçu'nun, "başlarında faruk güventürk var," dediği yarbay tam o sırada ankara'da, milli savunma bakanı şemi ergin'e, ihtilalin başına geçin," teklifini yapıyordu.
şu kadere bakın ki menderes'in savunma bakanına ihtilalin başına geçme teklifi yapılıyordu ve şemi bey bu konuda istişarelerde bulunuyordu.
samet kuşçu, ihtilal yapılacağı konusunda hükümeti kendisine inandıramadığı için cia'nın istanbul istasyon şefinin yanına gider ve ihtilal ile ilgili bildiklerini amerikalılarla da paylaşır. amerikalılar, istanbul emniyet müdürlüğü'ne telefon açar ve kuşçu'yu mah'a (dönemin mit'i) teslim ederler.
içişleri bakanı namık gedik, mah'ta da sorgulanan kuşçu'dan bıkmasına rağmen, sorguda alınan ifadelerin tamamını celal bayar ve adnan menderes'e ulaştırarak görevini yerine getirir.
ve ihtilal iddialarından üç gün sonra 9 subay; albay ilhami barut, kurmay albay naci aşkun, topçu yarbay faruk güventürk, piyade binbaşı ata tan, piyade yüzbaşı hasan sabuncu, piyade binbaşı ahmet dalkılıç, piyade yüzbaşı kazım özgırat ve emekli kurmay albay cemal yıldırım ihtilale teşebbüsten tutuklanırlar.
16 ocak 1958'de askeri mahkemeye çıkan 9 subayı, kendisine de ihtilalin başına geçmesi teklifinin yapıldığı tümgeneral cemal tural yargılıyordu. yani, ihtilalcileri yargılayan mahkemeye, kendisine liderlik teklif ettikleri general başkanlık ediyordu.
5 nisan 1958 tarihinde subaylar serbest bırakılırken, ceza alan tek kişi orduyu isyana teşvik etmek suçundan, muhbir binbaşı samet kuşçu oldu.
celal bayar, 9 subay ile ilgili olarak adnan menderes ile konuştuğunu, bakanlar kurulu toplantısında bu konuyu dile getirdiğini ve olayın ciddiyetinin kavranması gerektiğini söyler. menderes ve diğer birtakım bakanların ise, "efendim, türk ordusundan böyle bir subay çıkmaz..." dediklerini de ekler...
hülasa, şüphe tek gerçektir. iddiaların tamamı dikkate alınmalıdır. yalnızca bu konuyla ilgili değil, hayatın her yerinde bu böyle olmalıdır. birey, toplum veya devlet fark etmez. insan ilişkilerinde de bu böyledir. "olmaz, yapmaz" dedikleriniz öyle bir oldurur, öyle bir yaptırır ki, kendinizi darağacında bulursunuz.
Türkiye Tarihinin Başarısız Darbe Girişimlerinden Biri: 21 Mayıs 1963
