Motor Arıza Lambası Neden Yanar ve Nasıl Söndürülür?
baştan şunu belirtmek istiyorum: görselde göreceğiniz lamba eğer motor çalışırken kırmızı bir şekilde yanıyor ise derhal motoru stop edin ve ustanızı ya da servisi arayın.
lambanın görseli şu şekilde olabilir:
konu başlıklarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- lamba neden yanar
- lamba nasıl söndürülür
- sonrasında yapılacaklar
2000'li yıllara ait otomobillerde motor arıza lambası genelde karbüratörle ilgili sorunlar hakkında bilgi verirdi, ancak şimdiki otomobiller tam teşekküllü bilgisayar sistemleri ile donatıldığından, lambanın yanma sebebi yüzlerce farklı sebepten kaynaklanıyor olabilir. fakat büyük oranda, check engine ikazı; yakıt karışım dengesizlikleri, yakıtın kalitesi veya ateşleme arızaları ile ilgili sorunları ve diğer pek çok şeyi bildirebilir. ikaz hem ciddi olmayan arızalardan hem de kritik olanlardan kaynaklanabilir.
motor arıza lambası yandığında, ecu'nun aracın sistemlerinden birinde bir arıza kaydettiği anlaşılabilir bir durumdur. tam anlamıyla neden yandığı aracın bilgisayara bağlanması ya da gözle tespit edilebilen bir arızasının olması gerekir. lambanın neden yandığına, nedenlerini ve bununla ilgili ne yapılması gerektiğini inceleyelim.
kontak açıldıktan sonra motor arıza lambası yanıyor ve birkaç saniye sonra sönüyor ise, bu durum sistemin kendi kendini teşhis ettiği anlamına gelir ve endişelenmenize gerek yoktur. motor çalıştıktan sonra lamba sönmüyor ise problem başlamıştır demektir. tekrar belirtmekte fayda var; bu lambanın kırmızı şekilde yanması ciddi bir sorunun işaretidir görsel. motoru durdurun ve ustanızı arayın. sarı ikaz lambası ise ciddi olmayan ama olabilecek bir arızanın belirtisidir ve sanayiye / servise kadar gidebilirsiniz.
motor arıza lambasının neden yandığına dair en çok karşılaşılan sebepleri şu şekilde sıralayabiliriz
- yakıt deposu kapağı açık kalmış olabilir. sıkıca kapalı olup olmadığını kontrol edin.
- kötü yakıt. motor yakıt kalitesine cevap verebilir. yeni yakıt aldığınız zaman sorun kendiliğinden geçer ve lamba sönebilir.
- yağ seviyesi. her şeyden önce yağ seviyesini bir ölçün. ayrıca araç altından yere damlayan yağ olup olmadığına bakın.
- deponun içinde bulunan benzin pompası veya depodan motora kadar gelen borularda veya farklı bir parçada problem var. pompanın düzgün çalışıp çalışmadığını ve her zamankinden farklı sesler çıkarıp çıkaramadığını kontrol edin.
- tıkalı enjektörler. enjektörlerin temizlenmesi ile sorun genelde giderilir.
- bobin, buji kabloları veya bujiler arızalı.
- bujilerle ilgili bir sorun var. bujiler ile ilgili sorunlar oluştuğunda da lamba yanar. bujilerin çalışabilirliğini kontrol edin ya da ettirin ve gerekirse bunları değiştirin. silindirlerden birinde ateşleme olmadığı için yanmamış yakıtı oksijen sensörü algılar ve lambayı yakar.
- oksijen ya da map / maf sensörü arızalı. sorun sadece bu ise temizleyerek kurtarabilme ihtimaliniz yüksek. yoksa değiştireceksiniz.
- katalizör arızası. temizlik yapan yerlerde şansınızı deneyebilir, maddi durumu iyi olanlar ise değiştirme yoluna gidebilir. yenisi pahalı çünkü.
lpg kullanan otomobillerin birçoğunda bu lamba kronikleşmiş hale gelmektedir. bu konuyu ayrıca bir entryde ele alırız.
ben burada sadece en çok karşılaşılan arıza tiplerini ve bunların nasıl çözümleneceğini yazdım fakat işin derinliklerine inildiğinde bu sebeplerden çok daha fazlası meydana çıkabilir. aracın tüm sistemlerini kontrol eden ecu'nun bilgisayara bağlanması ile gerçek neden ortaya çıkar.
bu lambayı söndürmek için yapılabilecek olanları detayları ile ele alalım
az biraz mekanik işlerden anlıyorsanız işiniz biraz daha kolay.
yakıt deposu kapağının kapalı olup olmadığını kontrol edin. yakıt istasyonundan yeni ayrıldıysanız ve kısa bir süre sonra bu lamba yandıysa sorun büyük ihtimalle bellidir. kapağın açık kalması, yakıt sistemi basınçlandırmasının yetersiz olduğu anlamına gelir. ya da aldığınız yakıt kalitesizdir. kapak kapatıldıktan bir süre sonra ya da farklı bir yerden yakıt alımından sonra sorun çözülür. lambanın sönmesi şansınıza kalmıştır bu saatten sonra, ecu arızayı kaydetmiş ve sürekli olarak hata silinmediği sürece ekranda gösterilir. nasıl siliniyor birazdan anlatacağım.
bujilerin durumunu kontrol edin. eğer anlıyorsanız, bunu yapmak için bujilerin hepsini motor soğukken sökün ve durumlarını görsel olarak kontrol edin. çoğu zaman arıza lambasının yanma sebebi bujilerdir. hepimizin duyduğu şekilde söylemek gerekirse, bujilerin meme yapması diyebiliriz. hatta motorun yağ yaktığı durumlarda da buji uçları çabuk kirlenir ve ateşleme yapmaz. ateşlenmeyen yakıt o silindirden çiğ olarak atılır ve egzoz sistemi üzerindeki sensörler bunu algılayıp lambayı yakar. ayrıca, bujilerin gevşemiş olması da lambayı yakabilir. yine buji uçlarındaki elektrotların arasındaki boşluğun 1.3 mm'lik mesafeyi aşması durumunda da bir arıza meydana gelebilir. hazır sökmüşken buji uçlarının rengine ve durumuna göre motor içerisinde neler dönüyor öğrenebilirsiniz. değişim kaçınılmaz sondur.
yağ seviyesi. arıza lambası sadece motor ısındığı zaman yanıyor ise, sessiz bir yerde durun ve kaputu açıp motoru dinleyin. motor çalışırken her zamankinden farklı sesler duyarsanız yağ çubuğu ile motordaki yağ seviyesini kontrol edin, gerekirse ilave edin. bu şekilde kesinlikle hareket etmeyin ve yağ koyana kadar motoru çalıştırmayın. ayrıca arabanın altına eğilip yağ sızıntısı olup olmadığına da bakın. ciddi bir sızıntı görüyorsanız servisi çağırın.
otomobilinizde türlü türlü sensörler vardır. bazı otomobillerde ise daha farklı ve gelişmiş sensörler mevcuttur. örneğin sıvıların kalitesini ölçen sistemler bulunur (motor yağı, yakıt vb.) bu sensörlerin izin verdiği değer aralıkları izin verilenin üstüne çıkar ya da altına inerse motor arıza lambası yanar.
aklıma gelmişken yazayım. genel olarak şu yöntem işe yarayabilir; akünün eksi ucunu sökün ve bir dakika kadar bekleyin. eksi ucu yerine taktıktan sonra kontağı açın ve bir dakika sonra motoru çalıştırın. arıza lambası büyük ihtimalle sönecektir. göstergedeki saat sıfırlanır ve teyp şifre isteyebilir. dikkat edin. bu yöntem iki durumla ilgili olabilir. birincisi ecu'nun sapıtmasıdır. ikincisi ise ecu'nun hafızasında sıfırlanmamış çok sayıda küçük hata birikmişse meydana gelir. (bunlar genellikle kalitesiz yakıt kullanılmasından, yakıtta pisliklerin varlığından, hava karışımından, elektrik kontaklarına nemin girmesinden ve türlü türlü diğer şeylerden kaynaklanır.
akünün eksi ucunu birkaç dakika söküp yerine taktıktan sonra (tam olarak sıfırlanmaz, yanlış anlaşılmasın), ecu'nun arıza hafızası sıfırlanır.
bu işlemleri tamamlandıktan sonra arıza ışığı sönmediyse veya sönüp kısa bir süre sonra tekrar yanarsa, bu arızanın kesin ve net olarak devam ettiği anlamına gelir ve bunu düzeltmek için daha profesyonel ekipmanlara sahip olup ayrıntılı arıza teşhisi yapmanız gerekir. ecu'yu bilgisayara bağlama konusunu da farklı bir entryde aktaracağım sizlere.
arıza kodunun size gösterildiği bir ekran yok ise, her araçta farklı donanımları kullanarak bu arızanın kodunu öğrenebilirsiniz. sallıyorum burada; sol sinyal verip selektör kolunun üç defa geri çekilmesi ile bu lamba sırayla yanıp sönmeye başlar. beş defa yanar ve bekler, ardından üç defa yanar vs. bu hata kodunun 53 olduğunu ifade eder ve kendiniz araştırıp sorunun ne olduğunu bulabilirsiniz.
göstergenin size bildirdiği hataların büyük çoğunluğu kritik değildir, fakat her şeyden önce bu lamba yandıktan sonra aracın çalışmasında ne gibi değişiklikler olduğunu takip etmeniz gerekir. lamba yandıktan sonra yola devam edip etmeyeceğinize sizin karar vermeniz gerekebilir bazen. örneğin motor kendi kendine gaz vermeye başladı ve devir dalgalanıyor, rölanti sensörü arızası gibi görünüyor, arıza kodları boğaz kelebeğini işaret ediyor ve sorun belli. dikkatlice sanayiye gidebiliriz. motor stop etti ve kırmızı ikaz yok. tekrar marş yapmamıza rağmen motor bir süre sonra stop ediyor. yakıt pompası sizlere ömür. bu şekilde yola çıkamazsınız.
lamba sarı şekilde yanıp sönüyor, motor gücü ve gaz pedalına verilen tepki aynı ise devam edebilirsiniz. lamba yanmamasına rağmen motor gaz yemiyor, devir sabit bir değerin üzerine çıkmıyor fakat motor çalışıyor ise yine gidemezsiniz. sarsıntılı çalışma başladıysa, yanık kokusu geliyorsa falan kesinlikle motoru stop edin ve servisi arayın. lamba sarı yanıyor olsa bile.
unutmadan, hangi lambalar yanarsa yola devam edemeyeceğinizi de yazayım. bu lambalar tek başına yanabilir, illa motor arıza ışığı yanacak diye beklemeyin.
kırmızı check engine lambası
hararet lambası
su seviyesi az ikaz lambası
yağ lambası
lastik basınç ikazı lambası
fren hidrolik seviyesi / balata ikaz lambası
lastik basınç ikazı yanar ise aracı durdurup görsel olarak lastikleri kontrol edin ve bir yakıt istasyonunda havalarını tamamlayın.
motor ikaz lambası yanarken 50 km/s üzerine çıkmayın. motor devrini 2500 üzerine getirmeyin. tüm elektrik donanımlarını kapalı hale getirin. gaza yüklenmeden çok sakin bir şekilde servise gidin.
Bir Motor Ustasından: Motorun Hararet Yapmasına Karşı Almanız Gereken Önlemler
