Nazi İşgali Altındaki Norveç'te Direnişin Simgesi Olan Efsane Komando: Jan Baalsrud
nazi'lerin norveç'i işgal etmesiyle birlikte ülkelerinin bağımsız bir alman eyaleti gibi yönetilmesini kabullenemeyen norveçli askerlerin bir kısmı, ingilizlerin kuzey buz denizi üzerindeki adalarda kurduğu soe (special operation executive) eğitim kamplarında çeşitli sabotaj ve gerilla eğitimleri almak üzere gizlice ülkelerini terk etmişlerdi. bu terk ediş, genelde balıkçı gemileri ve küçük çaplı ticaret gemileri ile başlamıştı. amaç; norveç üzerinde bulunan stratejik konumları yüksek alman hedeflerine sabotaj düzenlemek ve norveç halkını savaş boyunca almanlara karşı bir direniş örgütü kurmaları için organize etmekti.
bu esnada jan baalsrud, 8 tonluk patlayıcı yükü ile norveç'in kuzey ucunda bulunan bir havaalanına sabotaj düzenlemek için küçük bir balıkçı teknesiye yola çıktı ancak sabotajın nazilere bildirilmesi üzerine teknesi almanlar tarafından batırıldı. teknede bulunan arkadaşları ya esir düşmüştü ya da öldürülmüştü. 4 kişilik mürettebattan sadece o sağ kurtulabilmişti. kıyıya kadar yüzen jan, sahilde almanlar tarafından aranıyordu.. norveç'in ağır hava şartlarıyla ıslak ve kaçarken kaybettiği botları olmadan, çıplak ayakla mücadele etmeye çalışıyordu. sahilden orman'a daldığı sırada küçük bir alman asker gurubu ile karşılaşmış, bir ss subayı'nı öldürmüş bir alman askerini ise yaralamıştı. kurtuluşunun, o sıralarda tarafsız bçlge olan isveç'e sığınmakta olduğunu çok iyi biliyordu ama sınır yaklaşık 100 kilometre ötedeydi ve bu şartlar altında çıplak ayakla bu mesafeyi geçmenin çok zor olacağını biliyordu. orman içerisinde ilerlerken bir oduncu kulübesinin kapısını çaldı. içeride iki kadın vardı ve olaylardan haberleri yoktu... jan'a birer çift bot ve erzak verdiler... jan kendisine öğretildiği gibi ''almanlar size bir şey sorarsa zorla içeri girdiğimi söylersiniz'' dedi ve oradan hemen ayrıldı. yol boyunca tam 4 kontrol noktasından geçti. kimse ondan şüphelenmedi ancak yakalanamaması nazi kurmaylarını derinden rahatsız ediyordu.. kaçak olarak geçirdiği her gün norveç direnişinin biraz daha şiddetlenmesini sağlıyor, berlin'den ciddi baskılar almalarına sebebiyet veriyordu. jan, kaçışının 47. gününde isveç sınırına çok yaklaşmıştı ancak doğa koşulları yakasını bırakmamakta kararlıydı... ayak parmakları tahmin edilebileceği gibi donmuştu ve kar körlüğü'ne yakalanmıştı. gözlerini açamadığı için dağ yollarında ve patikalarda yolunu el yardımı ile bulabiliyordu.. her şeyden önemlisi erzağı tükenmek üzereydi ve yüksek seviyede arandığını bildiği için hiç bir köye yardım alma amacı ile yaklaşamıyordu.
jan, 48. gün tükenmek üzereydi ve artık ne yone doğru gıttığını bile bilmiyordu.. yanlış taşa basmış ve çığ altında kalmıştı.. kar altından çıktıktan sonra mutlaka bir yere sığınması gerektiğini kabul etmişti. güçlükle küçük bir çiftlik evine sığındı. çiftliğin sahibi pederson ailesi, onun jan baalsrud olduğunu çok iyi biliyordu ancak sıkı alman aramaları yüzünden onu bir doktora götürememişlerdi. durumu çok ağırdı ve acil olarak tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyuyordu. pederson ailesi onu mecburen çiftliğin ağılına kapattı... jan burada kendine geldikten sonra ayak parmaklarının bir kaçını kendi bıçağı ile kesmek zorunda kaldı. kangrenin nasıl bir şey olduğunu çok iyi biliyordu ve çürüyen parmaklarından kurtulmazsa kaçışının imkansız olacağını anlamıştı.
pederson ailesi, jan'ın ihtiyacı olan tıbbi müdahaleyi alması için dağ yollarından onu isveç'e kaçırmayı teklif etti. jan bunu ilk başta reddettiyse de yürüyemeyeceğini anlayınca kabul etmeye mecbur kaldı. kaçış 51. günde kaldığı yerden kızakla devam ediyordu. sınıra yaklaştıkça artan alman kontrol noktaları sebebiyle isveç'e yolculuk belli bir yerde durmak zorunda kalmıştı.. kendilerini sürekli gizleyen pederson ailesi şüphe uyandırmaya başlamıştı ve mecburen jan'a, yardım getirebilmek amacıyla gecen surede gizlenmesi çin kardan bir mağara kazmışlardı. jan, burada tam 2 hafta boyunca kaldı. en sonunda bir geyik sürüsü içine gizlenmiş kızağı ile isveç'e geçmeyi başardı ve hemen ingiltereye gönderildi. 6 ay boyunca hastanede kaldı ve savaş bitene kadar norveç toprakları içerisinde var olan direnişi örgütledi...
bu 70 günlük kaçış hikayesi, savaş süresince direnişin simgesi olmuştu. halk, norveç'i zorbalıkla yöneten faşist almanlar'a boyun eğmeyen sıradan bir norveçli askeri kendilerine örnek almıştı... tarihte örneklerine çokça rastlıyoruz bu tip kahramanlık hikayelerinin... bu da norveçli jan baalsrud'un hikayesiydi..
Kadın Futbolunun Yasakları Aşarak Ses Getirir Hale Gelişinin Öyküsü
Kadın Milli Futbol Takımımızın 10 Numarası Melike Pekel'in İlham Verici Hayat Hikayesi
