Nefes Almak, Yaşamamızı Tam Olarak Nasıl Sağlıyor?
solunum nasıl gerçekleşir?
soluduğumuz havanın yaklaşık yüzde 20'si oksijenden oluşur. bunun da ancak dörtte birini kullanırız; dolayısıyla dışarı verdiğimiz havada hâlâ yüzde 15 kadar oksijen vardır. bilincini yitirmiş bir insanı ağızdan ağıza yapay solunumla kendine getirebilmemiz, bu yüzde 15'lik oksijen sayesinde olur.
içeri çektiğimiz hava derinlere, akciğerlerimizin içine kadar ulaşır. akciğerlerin iç kısmının en küçük ölçekte yapısı dallanan bir ağaç gibidir. alveol adı verilen bu dallar, ince kan damarlarıyla yan yana uzanır ve oksijen molekülleri alveollerden alyuvarlara geçer. alveollerin bu ağaca benzer yapısı, oksijen aktarımının gerçekleşebileceği alanı arttırarak kan dolaşımına katılan oksijen miktarını en üst düzeye çıkarır. bir insan akciğerinin toplam yüzey alanı, inanılmaz biçimde, bir tenis kortunun alanı kadardır.
oksijen molekülü kan hücresine aktarıldığında hemoglobin adı verilen dev bir protein tarafından yakalanır. ardından hücreye enerji sağlamak için besinden ayrılmış hidrojenle birleşmek üzere başka bir hücreye nakledilir. hemoglobinin kilit özelliği, davranışlarını çevresindeki asitlik düzeyine göre değiştirmesidir. gittiği hücrede ki asitlik derecesi, hemoglobinin davranışında ince bir değişikliğe neden olur: artık hemoglobin yolcusunu çekmek yerine iter ve değerli oksijen molekülünü bırakıverir. ayrıca bu değişim sayesinde hemoglobin, şimdi de bir karbondioksit molekülünü kendine çeker. bir tanesi yapışır yapışmaz gerisingeri akciğerlere taşınır ve orada kan damarlarından alveollere geçerek soluk verme sırasında dışarı atılır.
vücudumuzdaki tüm biyolojik süreçlere güç kaynaklığı yapan oksijen, hayatta kalmamız için zorunludur. besin almaksızın bir ay, su içmeksizin bir hafta kadar hayatta kalabiliriz ama hava kaynağımız kesildiğinde ancak yaklaşık üç dakika yaşayabiliriz.
yaşamımızın her anında ölüme yalnızca üç dakika uzaklıktayızdır. bir kalp krizi kurbanı, kalbi durup da kan damarlarına oksijen pompalamayı bıraktığında bu gerçeği çok net fark eder.
Bonus: The Police - Every Breath You Take
Arılar Yediğimiz Balı Tam Olarak Nasıl Üretiyor?
