Osmanlıcada Kelime Türetme Ekleri

Günümüzde hala bir kısmı kullanılan bu ekler kelimeye nasıl bir anlam katıyormuş, bakalım.
Osmanlıcada Kelime Türetme Ekleri


"alel" eki

kelimenin başına eklenir; x ile, x yoluyla anlamlarına gelir.
(bkz: alelacele)
(bkz: alelittifak)

"bila" eki

kelimenin başına eklenir; olumsuzluk anlamı verir. (-siz, -suz)

(bkz: bilaistisna)

(bkz: bilabedel)

"bî" eki

kelimenin başına eklenir. "bila" ekiyle aynı anlamı verir.

(bkz: bîçare)

(bkz: bîhaber)

"pür" eki

kelimenin başına eklenir. kelimeye olumlu anlam katar, güçlendirir.(-li, -lu)

(bkz: pürdikkat)

(bkz: pürkusur)

"bil" eki

kelimelerin başına eklenir. ile, olarak anlamlarını katar.

(bkz: bilbedahe)

(bkz: bilcümle)

"na" eki

zıt anlam ortaya çıkarır.

(bkz: namert)

(bkz: namaglup)

"ser" eki

baş anlamına gelir.
(bkz: serasker)
(bkz: serbest)
belki sergüzeşt de..

"yek eki"

tek anlamına gelir.

(bkz: yekpare)
(bkz: yeksan)
(bkz: yeknesak)
(bkz: yegane)
(bkz: yekahenk)
(bkz: yekdest)

"kâr" eki

'yapan, eden' anlamını veren, farsça kökenli ektir.

(bkz: bestekâr)
(bkz: güftekâr)
(bkz: sahtekâr)
(bkz: hilekâr)
(bkz: günahkâr)

"ane" eki

sıfat ve zarf türetmede kullanılır.
(bkz: dostane)
(bkz: naçizane)
(bkz: cansiperane)
(bkz: azimkârane)
(bkz: amiyane)

"vari" eki

'tarzında, usülünde' anlamına gelir.
(bkz: amerikanvari)
(bkz: donkişotvari)

"endiş" eki

kelimenin sonuna eklenir. x için kaygılanan, x'i düşünen anlamını katar.

(bkz: hakendiş)

(bkz: gayrendiş)

ayrıca (bkz: endîşe)

"efşan" eki

kelimenin sonuna gelir. "saçan" anlamı katar.

(bkz: nurefşan)

(bkz: zerefşan)

"efzâ" eki

kelimenin sonuna gelir. "artıran" manasını katar.

(bkz: ferahefzâ)

(bkz: askefzâ)

"engiz" eki

kelimenin sonuna getirilir. "koparan, veren" manalarını katar.

(bkz: dehşetengiz)

(bkz: şevkengiz)

Günümüzde Yaşayan Biri İçin Osmanlıca Öğrenmenin Ne Gibi Yararları Olabilir?