Otomobil Motorundan Gelen Anormal Seslerin Olası Nedenleri
yeni nesil otomobillerin motor sesleri, rölantide iken neredeyse duyulamayacak hâle geldi. fakat yeni de olsa, uzun bekleme sonrası (örneğin sabah), soğuk motora yapılan marş sonrasında motor ısınıncaya kadar geçen sürede daha yüksek sesle çalışması endişe edilecek bir durum değildir. özellikle kış mevsiminde bu harıltılı çalışma daha belirgin hale gelir. ancak motor normal çalışma sıcaklığına erişmesine rağmen yinede vuruntu, boğuk ve motor devrine göre azalıp çoğalan darbe sesleri, harıltı ve diğer olağandışı sesler duyuluyorsa ve bu sesleri hiç daha önce duymadıysanız, bu acil müdahale edilmesi gerektiren bir motor arızasını gösterir. bazen sesin başlangıç aşamasında kurtarılabilir parça sayısı çok fazla iken, umursamaz davrandığınız vakit çok masraf edilecek, hatta motorun tamamen sönmesi ile sonuçlanabilecek arızalar ile karşılaşmanız mümkün.
basitçe söylemek gerekirse, motorda daha önce duyulmamış olağandışı sesler meydana geldiğinde, bir ustanın teşhis yapması gerekir. başta yapılması gereken ilk şey, aracınızdan iyi anladığını düşündüğünüz bir yetkili serviste otomobilin bilgisayarına (ecu) bağlanıp, arıza kodlarının okunup gerekli teşhisin yapılması gerekir. ardından yapılacak kompresyon testi ile neyin ne olduğu ortaya çıkar. ciddi vuruntu seslerinin sebebi genelde motor içerisinde hareket eden biyel kolu, pistonlar ve gömlekler ile alakalıdır ve bu durumda o meşhur cümleyi duyabilirsiniz "motor inecek". vuruntunun nedeni, motorun krank milinin geri tepmesi, gömleklerin piston ile hareket edip yukarı aşağı vurması falan olabilir. özellikle hararet, yağsız kullanım vs sonucunda aniden ortaya çıktıysa bu sesler, motoru stop edip aracı hareket ettirmemek yararınıza olacaktır.
en kötüsü ile başlayıp seslerin diğer sebeplerine geçelim. aşırı gürültülü çalışmanın daha yaygın nedenleri şunlardır:
1. hararet müşiri
eğer ki motorun ısısını ölçen hararet müşiri arıza yaparsa, motorun elektronik kontrol ünitesi (ecu), motoru korumak adına rölanti devrini yükseltebilir ve soğutma fanını devreye alabilir. bu, soğuk havalarda ecu tarafından yakıt zenginleştirilmesi ile yapılır ve motorda ses artışına sebep olur. motor ısındıkça rölanti devrinde bir değişiklik olmuyor ise servise gitmeniz gerekecektir. çok önemli bir sorun değildir fakat sürekli fan çalışması ve yüksek devir sizi telaşlandırabilir.
2. boşluklar
silindir içerisinde artan boşluklar, çalışan bir motorun artan gürültüsünün nedenlerinden biridir. gömlekler ile pistonlar arasında ve yataklarda meydana gelen bu tür boşluklar, sesin artmasına neden olur. motor ısındıkça genleşme ile boşluklar azalır ve gürültü kesilir ya da azalır. ses kesildiği için hemen unutulur ve gider. özellikle çok soğuk bir iklimde daha belirgin hale gelir sabahları ilk çalışmada. yaz mevsiminde böyle bir ses genelde duyulmaz. motor ısındıkça kesilen sesler normaldir. yine de şüphe duyuyorsanız ilk adresiniz kaliteli bir yağ kullanımı olacaktır.
3. iticiler
motoru rektifiye görmemiş bir otomobilin kilometresine bağlı olarak iticileri zamanla görevini yerine getiremeyebilir. çünkü iticilere giden yağ kanalları yavaş yavaş tıkanmıştır. fakat soğuk çalıştırma sonrası iticilerden ses gelmesi gayet normaldir. önemli olan sıcakken gelmemesidir. itici yani subap sesi dediğimiz olayda, ilk olarak yağ seviyesi kontrol edilmeli ve aracınız için uygun bir motor yağı seçimi yapılmalıdır.
ustanız size; kadehler, fincanlar, piyano, subap, lifter vs diyorsa burada anlatılandan bahsediyor demektir. yani iticiler.
4. yağlama sistemi arızaları
yağ kanallarının ve yağ filtresinin tıkanması, yağ pompasının arıza yapması ve basınç düşüşü gibi durumlarda, motora yağ akışı istenilen seviyeye çıkamaz. yağsız kalan bir motor ciddi anlamda ses yapar ve bir süre sonra kilitlenir. yağ lambası bu durumda çok önemlidir ve motor stop - kontak açık konumda iken yanan lambanın, motor çalışınca sönmesi gerekir. eğer motor çalışıyor iken yanıyorsa, motorda yağ yoktur.
sistemde yetersiz miktarda yağ olması, yağlama basıncının düşmesine neden olur. sonuç olarak parçaların sürtünen yüzeyleri yetersiz yağlanma yapacak ve bu da erken aşınmalarına yol açacaktır. düşük kaliteli veya motor tipine uygun olmayan, yanlış viskozitede kullanılmış yağlar, motorun yağlanmasına ciddi anlamda darbe vurur. aracınıza uygun olmayan yağların kullanılması kesinlikle kabul edilemez. motoru az zorlamanız durumunda, yüke binen motorun sesi de normalden fazla olacaktır.
yine soğutma sıvısının yağlama sistemine girmesi, yağın seyrelmesine ve elimizdeki hazır yağın da bozulmasına yol açar ve motor gerektiği gibi yağlanamaz. yağ çubuğunu çektiğiniz zaman yağın rengi nescafe üçü bir arada köpüklü gibi geldiyse geçmiş olsun. arızanın giderilip, yağlama kanallarının temizlenip yeni yağ konulması gerekir.
5. sente ayarı
triger kayışının sente atlaması, gevşek olması veya zincirli olanlarda yine gevşek olması motorun hem gürültülü hem de sarsıntılı çalışmasına sebep olur. bu arızada aracınızın çekişi düşer, bazen stop eder, egzozdan da anormal duman ve çiğ yakıt kokusu gelir.
6. silindir kapak contası
contanın bir sebepten yanması ya da görevini yerine getiremez hale gelmesi sebebiyle motor özellikle yüke binince çatırtı ve patlamaya benzer sesler duyulabilir. contanın yanmış olduğunu basitçe kendiniz teşhis edebilirsiniz.
7. takozlar
motor takozu ve şanzıman takozu arızalarında yie motordan anormal sesler gelebilir.
8. düşük kaliteli yakıt
düşük kaliteli yakıt derken, yakıta su karışması, oktan değerleri, yanlış yakıt alımı ve pis yakıt. her ne olursa olsun bu yakıt tiplerinde motor gürültülü çalışabilir, hatta hiç çalışmayabilir.
9. soğutma sistemi
hararet yapan bir motorun sesi yükselir. soğutma sisteminde sıvı eksilmesi, termostat ve fan arızası durumunda motor ısısı yükseldikçe ve sizde bunu fark etmedikçe ses de belirgin seviyede artış gösterecektir.
10. ateşleme sistemi sorunları
arızalı bobin, buji kablosu, buji ve motor tipine uymayan bujiler, motorun vuruntu yapıp silkelemesine sebep olur. bunun neticesinde motorda ses artar.
11. triger kayışı
zamanla kayış gerginliği gevşer ve devir arttıkça motor daha yüksek ses çıkarır. kayış aşırı gerildiğinde triger yataklarından hışırtı sesleri çıkar.
kayışın fazla gerilmesi, metal hışırtısına ve çatırdamasına benzer bir gürültüye neden olur. bazıları bu gürültüyü uğultu olarak tanımlar.
12. manifolt arızası
bir arabanın egzoz sistemi birçok parçadan oluşur ve gürültü azaltılmaya motordan başlar. arabanın kilometresi ne kadar çok olursa, egzoz sistemi o kadar fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalır. çoğu zaman, egzoz ile motor arasındaki conta bozulur. bu nedenle gürültü seviyesi de artar. yine manifolt üzerinde meydana gelebilecek bir çatlak (genelde olur), motorun yüke binince acayip bir ses çıkarmasına sebep olur.
13. lpg sistemi
lpg enjektörleri genel olarak ses yapan (çıt çıt çıt şeklinde) parçalardır fakat bazen bu sesler olağandışı bir şekilde çoğalır. aracı benzine aldığımız zaman bu ses kesiliyor ise sorun lpg enjektörleri.
14. tesisat ve sensörler
krank sensörü, vuruntu sensörü, maf, map gibi sensörler arıza yaptığı zaman aracın çalışma şekli değişebilir. bu sensörlere gelen tesisatta yaşanabilecek herhangi bir kopukluk ve temassızlık, motorun sürekli olarak düzensiz ve vuruntulu çalışmasına sebep olabilir. sonucunda anlamsız sesler duymaya başlarsınız.
kasnaklar, niteliğini kaybetmiş v kayışları, kanister, devirdaim pompası, şarj dinamosu ve direksiyon pompasından gelen sesler de vardır ve bu seslerin çoğu bir usta tarafından rahatlıkla anlaşılabilir. özellikle arızalı bir kanister sesinin, çoğu zaman motordan geldiği düşünülür.
Motor Arıza Lambası Neden Yanar ve Nasıl Söndürülür?
