Pipoya Başlamak İsteyenlere İlaç Gibi Gelecek Bir Sık Sorulanlar Listesi
soru: sigarayı bırakmak için pipoya başlanır mı, sigara yerine pipo kullanılır mı?
el cevap: kesinlikle hayır. ben de bu düşünceyle ilk pipomu almıştım ama şu an hem sigara hem de pipo kullanıyorum. sigara yerine pipoyu ya da pipo yerine sigarayı koyamazsınız, birbirinden oldukça farklı ihtiyaç ve keyifler ikisi de.
soru: pipo, sigara kullanımına paralel olarak vücutta oluşan nikotin yoksunluğunu karşılar mı?
el cevap: kesinlikle hayır. aslında tam anlamıyla hayır denemez şöyle ki; günde 1 dolum yapıyorsanız asla karşılamaz. ama sabahtan başlayıp her 3-4 saatte bir dolum yapıyorsanız yani akşama kadar min 6 dolum yapıyorsanız o zaman karşılayabilir. tabii gırtlak kanseri olma ihtimaliniz yüzde bilmem kaç artar, o da ayrı konu. bu konuda şunu söyleyebiliriz; pipo keyif işidir, nikotin ihtiyacını karşılamak için kullanılacak bir araç değildir.
soru: sigarayla piponun arasındaki fark nedir?
el cevap: pipo içen güruhta yaygın bir tanım vardır; sigara tek gecelik bir ilişkiyken, pipo nazlı bir sevgilidir. peki şair burda ne demek istemiştir? sigarayı 3-5 dakikada içip bitirirsiniz ama pipo dolumunuza bağlı olarak min 1 saat sürer. bir dolumda 2.5 saat içmişliğim var bu meredi. sigara gibi hoyratça paket açılıp içip bitirilip bir köşeye atılmaz. içmeden önce tütünü havalandırma, dolum yapma, yakma, ateşi uygun şekilde tutma, içme temposunu ayarlama, bitirdikten sonra piponun temizliğini yapma gibi birçok çok önemli periyodu vardır. bunlardan herhangi birini doğru şekilde yerine getirmediğinizde tüm içim zevki mahvolup eziyete dönebilir.
soru: pipo içerken duman sigara gibi içe çekilir mi?
el cevap: kullanıcıya bağlı olsa da doğrusu şudur ki: çekilmez. pipo içerken duman ağızda tutulur ve hafif arkaya yani gırtlağa doğru gönderilip dışarı üflenir. bu yöntemle tütünün içindeki lezzetlerin tadı alınır. içimin ilk başlarında belki üç beş nefes içe çekebilirsiniz ancak ilk 10-15 dakikadan sonra içe çekmeye çalıştığınızda çok sert gelir duman ve ciğerlere kurşun atmış olursunuz. kendi kullanımım ise ilk üç beş nefeste içe çekmek, sonraki nefesleri ise ağızda tutup dışarı üfleme.
soru: tek bir pipoyla pipoya başlanır mı?
el cevap: hem evet hem hayır. pipo biraz pahalı bir hobidir. normalde içim yapılan bir piponun (bir sonraki soruda açıklayacağım yapılan malzemesine bağlı olarak) minimum 3 gün içindeki nemin kuruması için beklemesi gerekmektedir. dolayısıyla bugün kullandığınız pipoyu aynı gün içinde tekrar ya da bir sonraki gün kullanmanız uygun olmaz. pipo dinlendirme denilen olayın altında yatan mantık ise şudur. tüketilen tütün pipoyu nemlendirir, bu nemin pipodan atılması ve piponun tekrar içilmeye hazır kuru hale gelmesi için minimum 3 gün hadi 2 gün geçmesi gerekmektedir. eğer içindeki nem kurumadan tekrar pipoyu kullanırsanız daha acı, nikotin kokusu ağır basan bir içim yaparsınız. ayrıca piponun ömrünü de kısaltırsınız. bu yüzden 3 gün kuralı oldukça önemlidir.
soru: hangi malzemeden yapılan pipo alınmalı?
el cevap: hangisinin alınması gerektiği konusu çok kişiye özel, kullanıcı kendisi seçmeli ancak malzeme türleriyle ilgili bilgi verirken hangi malzemenin tercih edilmesi gerektiği de ortaya çıkmış olabilir. belli başlı 4 tip pipo malzemesi bulunuyor. bunlar lüle taşı, briar, zeytin ağacı (kökü) ve mısır koçanı.
lüle taşı pipolar ülkemizde genelde süs eşyası olarak üretilir ve hatırı sayılır miktardaki içime uygun değildir. herhangi bir yerden gidip lüle taşı pipo alıp içim için bunu kullanmak çok doğru bir karar değildir bu nedenle. ancak eskişehir'de içime uygun lüle taşı üreten oldukça fazla usta bulunuyor. doğru ustaya ulaştığınızda düzgün bir pipo alabilirsiniz. lüle taşı piponun öne çıkan 2 özelliğinden bir tanesi nispeten briar olanlara göre daha uygun fiyatta olması, diğeri ise briar pipolar gibi 3 gün dinlendirme olayı olmamasıdır. lüle, briar pipolara göre daha hızlı nemi içinde kurutur ve bir sonraki gün için uygun hale tekrar gelir. en büyük dez avantajı ise ufak tefek çarpmalar sonucu bile kırabilirsiniz, daha narin davranmanız gerekir.
briar (gül kökü) pipolar, pipo kullanımında en çok tercih edilen malzemedir. yapısı nedeniyle nemi tutması daha iyi olduğu için briar tercih edilir. diğer malzemelerden yapılmış pipolara göre, briardan yapılmış pipolar daha pahalıdır ve astronomik rakamlara çıkan fiyatlarda pipolar da mevcuttur. 'ev fiyatına pipo' segmentindekilerden bahsediyorum. briar pipoları önceki sorularda söylediğim gibi en az 2-3 gün dinlendirmeniz, içindeki nemi atmasını beklemeniz gerekmektedir. bu nedenle en az 3 piponuz olması gerekmektedir. her gün 1 kere içtiğinizi varsayarsak 3 günde bir sıra gelir ve boş gün geçirmeden devamlılığı sağlayabilirsiniz.
zeytin ağacından daha doğrusu kökünden yapılan pipolar oldukça nadirdir. zeytin kökünün de briara yakın nem tutma özelliği olması nedeniyle bu malzeme tercih edilir ancak ben hiç kullanmadım, içimi ile ilgili de herhangi bir tecrübeye sahip değilim.
mısır koçanı pipolar ise çıtır çerez pipolardır. diğer pipolar gibi uzun ömürlü değil, kullan at pipolardır. birden fazla kez kullananlar da vardır ancak "alayım üç beş sene dursun kullanırım" mantığı bunlarda işlemez. biraz fantezi ürünü yani. ben hiç kullanmadım, öyle bir isteğim de yok.
soru: sıfır pipo mu, ikinci el pipo mu?
el cevap: pipoyu alacağınız kişiye de bağlı olmak şartıyla bence ikinci el pipo her zaman sıfır pipodan daha iyidir. bunu söylememin iki büyük nedeni var; birincisi sıfır pipoya vereceğiniz parayla çok daha kaliteli ikinci el bir pipo alabilirsiniz. ikincisi ise eğer pipoyu alacağınız kişi temiz kullanmış ve içindeki cake tabakasını (cake tabakası nedir, serin içim nedir bir sonraki soruda anlatacağım) güzel oluşturmuşsa, aldığınız pipo size bol keyifli serin bir içim sunar. bu nedenle bence ikinci el pipo almak f/p açısından çok daha avantajlı. bugüne kadar aldığım pipoların yüzde 90'ı ikinci el olmuştur.
soru: cake tabakası nedir, serin içim nedir, cake tabakasının serin içime etkisi nedir?
el cevap: şurada beyaz olarak görülen tabakaya cake tabakası denir:
pipoyu kullandıkça, külünün iç duvarlara yapışması sonucu oluşan bir tabakadır. bu tabakanın içime oldukça pozitif bir etkisi vardır. bu tabaka yanan tütün ile ahşap arasında bir bariyer görevi görerek piponun daha az ısınmasını buna bağlı olarak da dumanın bir miktar daha az sıcak olmasını sağlar. serin içim dediğimiz şey ise art arda körükleyerek oldukça sıcak bir dumanı değil, temposu ayarlanmış, ateşi harlamadan ufak ufak nefeslerle içim yapma anlamına gelir. serin içim tecrübe sonucu elde edilebilecek bir içim türüdür ve zamanla buna ulaşılabilir. en başta serin içmek pek mümkün olmayabilir.
soru: pipoyu içerken dilimin ucu acıyor/yanıyor, neden?
el cevap: pipoya yeni başlayan hemen hemen herkesin karşılaştığı ve dil yanması olarak isimlendirilen bir olaydır. ateşi yönetmeyi tam öğrenememe nedeniyle harlı pipo içme sonucu sıcak duman dilin ucunu yakar. dil yanması olanların, birkaç gün pipo içmemesi daha sağlıklıdır. iyileşene kadar içmemek gerekir yani.
soru: hangi pipo çeşidi/ tarzı tercih edilmeli?
el cevap: birden fazla pipo çeşidi bulunmaktadır. poker, okuma piposu, dublin, calabash, freehand, bend, half bend, full bend, bamboo, horn, canadian, tomato, volcano, bilard vs... oldukça fazladır. yapım tarzı bakımından bu kategorizasyon işlemi yapılır. örneğin okuma pipolarının sap kısmı biraz uzundur ve kitap okurken duman yüzünüze gelmez. kişi kullanıma bağlı olarak bir süre sonra kendisi piponun hangi tarz olması gerektiğine karar verir. ancak genel olarak bir çok tarzda pipo edinme yoluna gider kullanıcılar çünkü bu işin maalesef sonu yok. oldukça olsun istersiniz. bazı pipolarınızı yılda 1 kere kullanırsınız ama olsundu, sizin olsundu o pipo.
soru: pipo tütünü nedir, kaç çeşittir, nerden bulunur?
el cevap: pipo tütünü, sigara tütünü gibi ince değil daha kalın kesimdir. latakya, burley, virgina, perique, naturel vs... gibi birçok çeşidi vardır ancak aromatik ve naturel olarak başlıca 2 ana kategoriye ayrılır. aromatik olanlar adından da anlaşılacağı gibi bazı aromalar tarafından tatlandırılmış olanlardır. kahve, çikolata, vişne, vanilya gibi gibi. naturel olanlar ise tütün tabanlı tatlandırılanlardır. tütünü presslenmiş olarak meşe fıçı içinde bekleterek yoğunlaştırma ve onu diğer tütünlere karıştırma, isleme yöntemiyle tatlandırma gibi. her pipo kullanıcısının yolu ilk başta aromatik tütünden geçip sonra naturel tütünlerde nihayete erer. benim favorim full virgina flake denilen tütün türü ile perique ismi verilen tütündür. arada vanilyalı tütünü de tatlı niyetine tüketirim.
soru: pipo içerken hangi malzeme/malzemeler gerekir?
el cevap: pipo içerken gereken en önemli malzeme şüphesiz tamperdir.
kaşık ismi verilen bu çeşidi de mevcuttur:
amacı ise ateş ve yanma ile şişen tütünü üstten baskılayıp hafifçe aşağı doğru iterek piponun içinde oluşan boşlukları doldurmak ve ateşin daha harlı yanmasının önüne geçmektir. 2 nefes duman al bir kere tamperle. tamperlerken üstten fazla bastırmamak gerekir yoksa ateş içeride rahatça gezinemez ve fazla bastırdığınız için kolay nefes çekemeyebilirsiniz. ideal olanı tamperi üste bırakıp çok hafif baskı uygulayarak tütünü aşağı doğru bastırmaktır. tampersiz pipo içecekseniz içmeyin arkadaşlar, o kadar önemlidir pipo içmede yani.
burada ek olarak "çakmak mı kullanılmalı kibrit mi vs mi?" geyiğine çok girmeyeyim. pipoyu yakın da neyle yakıyorsanız yakın, isterseniz pürmüz kullanın, çok da önemli değil. önemli olan yandıktan sonra o ateşi nasıl idare ettiğiniz.
soru: pipo nasıl doldurulur, nasıl içilir, nasıl temizlenir?
el cevap: pipo dulumuyla ilgili bir çok tanımlama var ancak benim uyguladığım yöntem şu: flake, bullseye, twist ya da plug/cake ise tüketeceğiniz tütün, parçalayın.
ben genelde avucumun içine koyup iki elimle avucumun içini yuvarlayıp öyle parçalarım. ya da grinder kullanarak parçalayabilirsiniz:
sonra bir miktar havalandırıp piponun içine tıkıştırıyorum, parmağımla üstten hafif baskı uyguluyorum. aşırı baskı uygularsanız zor nefes çekersiniz, az baskı uygularsanız tütünün arasında çok boşluk yani hava olacağı için yanma çok hızlı olur. en iyi yöntemi pipoyu doldurduktan sonra ağızlıktan nefes çekeceksiniz, çok hafif zorlayacak. sigaradan çekermiş gibi bir yerde. o kıvama gelince bırakın.
nasıl içilir konusu ise zamanla edinilecek bir tecrübe. ilk başlarda çokça söndürürsünüz pipoyu. hiç korkmayın, pipo söndürmekte gariplik yok, o ne kadar sönerse siz de bir o kadar yakın tekrar. bol bol nefes çekmek iyi bir içim sağlamaz, belirli aralıklarda ufak nefesler çekmek daha iyi içim sağlar. hem duman daha serin gelir, hem pipoyu ısıtmazsanız. bu zamanla kazanılacak bir alışkanlık. pipoyu içerken haznedeki dumanı değil, shanktaki yani ağızlık ile pipo kasesi arasındaki (sap diyelim ona) yerde bulunan dumanı içmeniz gerekir. her nefes alışınızda shantaki dumanı ağzınıza alıp, piponun haznesinden yeniden shanka duman getirmelisiniz. bir sonraki nefese kadar shanktaki duman soğur ve siz de her yeni nefeste daha az sıcak dumanı tüketmiş olursunuz.
pipo temizliği için ise temizleme çubuğu kullanmalısınız:
pipo içmeyi bitirdiğinizde ve piponuz soğuduğunda bu çubuğu ağızlık ve sapa sokmak kaydıyla içine kaçan tütünleri ve külleri temizleyip, pipo dibinde oluşan nemi de alırsınız. pipo temizliği olmazsa olmazdır. içimi direk olumlu ve olumsuz etkiler. pipoyu temizlemeden sakın bırakmayın.
aklıma geldiği kadarıyla yazmaya çalıştım, mutlaka unuttuğum şeyler vardır...
Pipo Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar
