Refahınızı, İlişkilerinizi ve Kariyerinizi Geliştirmek için Sağlıklı Sınırlar Oluşturma Rehberi
sınırlarınız açık ve iyi tanımlanmış olduğunda kendinizi daha güvende ve kendinden emin hissedebilirsiniz. sınırlarınız zayıf olduğunda veya hiç olmadığında ise kendinizi bunalmış, endişeli ve güvensiz hissedersiniz.
sınırları inşa etmek refahı, ilişkileri ve kariyeri iyileştirmek için geliştirilmeye değer bir beceridir.
sınırlar, kariyeriniz, yaşamınız ve refahınız söz konusu olduğunda önemli bir faktördür çünkü etkili sınırlara sahip olduğunuzda, sizin için en önemli olduğunu beyan ettiğiniz şeye değer verir ve korursunuz. ancak insanların önemli bir kısmı hayır demekte ve sınır koymakta zorlanıyor.
kadınların sınır koymayı erkeklere göre daha zor bulduğunu gösteren çeşitli çalışmalar vardır. bunun nedenleri sosyal, tarihi ve kültüreldir. tarihsel olarak kadınlar, başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarından daha ön planda tutacak şekilde sosyalleştirildiler. pek çok kültürde kadınların başkalarına bakmaları beklenir ve bunun sonucunda kadınlar, sınır koydukları için kendilerini suçlu veya bencil hissedebilirler. ayrıca kadınlardan anlayışlı ve işbirlikçi olmaları beklentisi, kadınların uzlaşmacı ve kibar olma konusunda daha fazla baskıyla karşı karşıya kalması anlamına geliyor ve bu da "hayır" demeyi veya sınır koymayı zorlaştırabiliyor. journal of social and personal relationships'de yayınlanan bir araştırma, kadınların yakın ilişkilerde sınır koymaktan dolayı kendilerini suçlu hissettiklerini erkeklerden daha fazla bildirdiklerini ortaya çıkardı. ek olarak, journal of counseling psychology'de yayınlanan bir araştırma, kadınların işyerinde sınırlar koyarken kaygı ve stres yaşadıklarını bildirme olasılıklarının daha yüksek olduğunu buldu.
cinsiyetten, kişilik ve sosyal statüden bağımsız olarak, sınırları belirleme ve sürdürme konusunda zorluk yaşıyorsanız bu durum kesinlikle yalnız olmadığınızı gösterir. ancak refahınızı, ilişkilerinizi ve kariyerinizi geliştirebilmeniz, sizin için en önemli şeyleri koruyabilmeniz için bu beceriyi geliştirmeye zaman harcamaya değer.
öncelikle 8 sınır türünü tanıyalım
1- fiziksel: "bana bu kadar yaklaşma.", "sormadan odama girme."
2- duygusal: "lütfen duygularımı paylaştığımda beni eleştirmeyin."
3- zamansal: "sadece bir saat kalabilirim.", "bunu çözmeme yardım edecek vaktin var mı?"
4- cinsel : "birlikte olmaya başlayacaksak doğum kontrolü kullanmalıyız."
5- etik: "senin için yalan söyleyemem. üzgünüm."
6- entelektüel: "aynı fikirde olmamak sorun değil."
7- finansal: "şu anda buna gücümüz yetmiyor ve bunu kredi kartımızdan çekmenize izin vermeyeceğim."
8- spiritüel: "inançlarımı paylaşmadığınız için inancımı aşağılamanızı doğru bulmuyorum."
şimdi de size daha iyi sınırlar oluşturmanıza yardımcı olacak 10 ipucu
1- sınırlarınızı tanıyın
daha iyi sınırlar oluşturmanın ilk adımı, sınırlarınızı tanımak ve ilk etapta sınırları nereye koymanız gerektiğini bilmektir. bu, fiziksel, duygusal ve zihinsel kapasiteniz konusunda kendinize karşı dürüst olmanız ve ihtiyaçlarınızı, isteklerinizi ve sizin için en önemli olanı düşünmeniz anlamına gelir. sınırın nerede belirlenmesi gerektiğini merak ediyorsanız çoğu zaman duygularınız size rehberlik edebilir. birisine karşı öfkeli, rahatsız ya da kırgın hissettiğiniz zaman, bu genellikle sınırlarınızdan birinin aşıldığına dair bir işarettir. ya da aslında bir sınırınız olmayabilir ve orada bir sınıra sahip olmanız gerekebilir.
2- sınırlarınızı belirleyin
sınırlarınızı belirledikten sonraki adım, bunları hayatınızda bundan etkilenecek insanlara açıkça iletmektir. bu, zamanınıza ve enerjinize sınırlar koymayı, karşılayamayacağınız isteklere "hayır" demeyi veya duygularınızı ve ihtiyaçlarınızı ifade etmeyi içerebilir. sınırlarınızı iletmek, zamanla geliştirdiğiniz bir kastır. sınırın türüne bağlı olarak ayarladığınız ve kimi etkilediğine göre, öncelikle müzakere edilmesi ve üzerinde anlaşmaya varılması gerekebilir. açık, net ve doğrudan olun, fakat aynı zamanda saygılı ve empatik de olun.
3- hayır demeyi öğrenin
daha iyi sınırlar oluşturmanın en önemli yönlerinden biri gerektiğinde "hayır" demeyi öğrenmektir. pek çok kişinin, özellikle de başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarının önüne koymaya alışkın olduklarından, hayır demesinin zor olduğunu biliyoruz. ancak sınırlar koymak ve kendi sağlığınıza öncelik vermek önemlidir. bunu sizin için başka hiç kimse yapamaz. hayır demek pratik yaptıkça kolaylaşan bir şeydir, o yüzden küçük adımlarla başlayın. bu hafta geliştirme antrenmanı yapmak için hayır diyebileceğiniz bir şey var mı?
4- sınırları önceden belirleyin
mümkün olduğunda sınırları önceden belirleyin, böylece başkaları ne bekleyeceklerini bilir. örneğin, belirlediğiniz sınır, çalışma saatleriniz ile ilgiliyse, patronunuza her gün belirli bir saatten sonra çalışamayacağınızı bildirin. katılacak bir etkinliğiniz varsa ve yalnızca belirli bir süre kalabilecekseniz, etkinliği düzenleyen kişiye gelmeden önce bunu bildirin.
5- aşırı taahhüt vermekten kaçının
zamanınız ve enerjiniz konusunda gerçekçi olun. gerçekten yapamayacağınız şeylere kendinizi fazla adamayın. bu tuzağa düşmemenizi sağlamanın iyi bir yolu, herhangi bir talebe yanıt vermek için kendinize zaman tanıma alıştırmasıdır. otomatik olarak "evet" yanıtı vermek yerine, bir istek yapıldığında her zaman duraksamayı ve düşünmek için daha fazla zaman istemeyi unutmayın. aşırı bağlılıkla mücadele ediyorsanız, yapabileceğiniz iyi bir uygulama, kişiye takviminize bir göz atmanız gerektiğini ve ona ertesi gün içinde (veya sizin için uygun olan zaman dilimi ne ise) geri döneceğinizi söylemektir.
6- kendinizi destekleyici insanlarla çevreleyin
sınırlarınıza saygı duyan ve daha iyi sınırlar oluşturma çabalarınızı destekleyen insanlarla zaman geçirin. insanların sıklıkla uğraştığı şeylerden biri de sınırları zorlandığında geri çekilmektir. zor olan mutlaka sınırı belirlemek değildir, birisi buna meydan okuduğunda onu korumaktır. sınırlarınıza saygı duymayan kişilerin, hiçbir sınırınızın olmamasından faydalanan kişiler olduğunu duymuş olabilirsiniz. etrafınızı, sağlığınızı önemseyen ve sınırlarınıza saygı duyan insanlarla ne kadar çok çevrelerseniz, zamanınızı ve enerjinizi o kadar iyi korursunuz.
7- fiziksel sınırlar yaratın
işe odaklanmanız gerektiğinde ofisinizi veya çalışma odanızın kapısını kapatmak gibi, gerektiğinde fiziksel sınırlar oluşturun. diğer bir örnek ise gece uyumaya çalışırken telefonunuzu ve diğer elektronik cihazlarınızı ayrı bir odada tutmaktır. bazen sağlıklı bir sınıra sahip olmak için fiziksel ayrım ve alan yaratmanız gerekir.
8- sonuçları belirleyin
sınırlarınızı ihlal eden insanlar için sonuçlar belirleyin. daha önce de belirttiğimiz gibi, bazen sınır oluşturma sürecinin en zor kısmı, bir sınır konusunda geri itildiğinizde ne yapacağınıza dair bir planın olmasıdır. örneğin, siz yapmamasını istemenize rağmen birisi size mesaj atmaya devam ederse, onun mesajlarına yanıt vermeyi bırakın.
9- destek arayın
daha iyi sınırlar oluşturmak her zaman kolay değildir ve başkalarından destek almak yararlı olabilir. bu, bir terapistle veya danışmanla konuşmayı, güvendiğiniz bir arkadaşa veya aile üyenize danışmayı içerebilir. oluşturmak istediğiniz sınırlar profesyonel yaşamınızla ilgiliyse, sağlıklı bir denge duygusuna sahip olan ve sınırları iyi belirleyen bir mentör bulup ondan yardım ve destek isteyebilir veya bir koçluk topluluğuna katılabilirsiniz. uzman desteği almak, konuşacak birinin olması, daha güçlü sınırlar oluşturmaya çalışırken değerli bir anlayış ve teşvik sağlayabilir.
10- kendini değerlendirme uygulaması yapın
ilerlemenizi düşünmek ve sınırlarınızın sizin için ne kadar işe yaradığını değerlendirmek için zaman ayırın. başkalarından gelecek geri bildirimlere açık olun ve gerekiyorsa düzeltmeler yapın. daha iyi sınırlar oluşturmak devam eden bir süreçtir ve ihtiyaçlarınız ile yaşam tarzınız için doğru dengeyi bulmak zaman alabilir.
sınır koymak, öz saygı ve karşılıklı saygının gelişmesi yanında daha az kaygı ve stres gibi olumsuz duyguların azalmasını sağlayarak duygu kontrolüne yardımcı olur. bu nedenle hayat kalitemizi arttıran önemli bir beceri olduğu için emek harcamaya değer bir konudur.
kaynak: psychologytoday.com, psychologytoday.com
Sürekli Bir Şeylerden Şikayet Etmemizin Altında Yatan Psikolojik Sebepler
