Rusya-Ukrayna Savaşı: Ukrayna Önümüzdeki Aylarda Nasıl Hareket Edecek?

ukrayna'nın yakında bir ikileme gireceği öngörülüyor

olay şu aslında, ukrayna tarafı yoğun bir silah ve mühimmat desteği alıp yaz-sonbahar aylarında kendisinden beklenmedik bir performansla rusları geriye attı. böylece moral unsuru ukrayna tarafında daha ağır basarken rusların artık yetersizliği bariz belli olan lojistik organizasyonu sonucunda askerlerini perişan bir şekilde ve hatta bazı durumlarda cephanesiz dahi kalacak şekilde savaşa sokması açık kaynaklarda yazılıp çizildi. elbette bu açık kaynaklarda yazılanlara %100 itibar etmemek lazım. rusların lojistik sistemi b*k gibi olsa da bitmek tükenmek bilmeyen bir silah depoları var. insan gücü anlamında da bakarsak yığınla cahil cühela ve bir şekilde sistemin asker olmaya muhtaç ettiği adamla dolu bir ülke. askeri organizasyonları da göreceli olarak disiplinli bir ortamın yanında bol bol dayak, odun ve bazen de yağma motivasyonlu bir yapı olarak neticede eline ak-47 verdiği adamı eşşek gibi savaştırmasını biliyorlar. ancak rusların nihai askeri gücü kesinlikle hafife alınmamalı. işin twitter like ihtiyaçlı videolarına, telegram zırvalıklarına yansımayan arka planında ciddi, acımasız ve öldürmekten kesinlikle çekinmeyen korkunç profesyonel bir rus askeri çekirdek gücünün yavaş da olsa ele geçirilen bölgelerde belli bir seviyede savunma organize ettiğini ve ara ara karşı saldırılar ile hem moral faktörünü sağlamaya çalıştığını hem de ukrayna birliklerini yıpratmaya devam ettiğini düşünüyorum. şu anda ağırlıklı olarak mevsimden kaynaklanan nedenle her iki tarafın da ivme kaybettiği belli ve sanırım ukraynalılar küçük küçük ilerlemeler, ani ve etkili baskınlar üzerine yoğunlaşıyor ve ruslar da mümkün mertebe alan savunmasına geçmiş durumda.

bununla birlikte ikilem dediğim şeye geliyoruz aslında; ukraynalılar baharda ne yapacak?

nispeten zayıf bir güç olarak ukraynalıların uzun süredir rus işgali altındaki tüm bölgelere toptan bir saldırı başlatması elbette mümkün değil ama yaz-sonbahar aylarında kherson üzerine yaptıkları ve çok başarılı olan karşı saldırısı benzeri bir hücumu muhtemelen nisan sonu mayıs başı gibi tekrarlayıp (mevsim iyileşince) beklenmedik bir noktaya ya da çok adı geçen bir yere saldıracaklarını düşünebiliriz. böylece eğer arada bir diplomatik çözüm olmazsa yaz başlamadan önce ruslar karşısında en azından belli seviyede bir başarı kazanıp stratejik bir avantaj yakalarlarsa hem batılı destekçilerine karşı bir mesaj vermeyi hem ilerleyen dönemde taktik inisiyatifi ellerinde tutmayı hem de tüm ülkede moral unsurunu yüksek tutmayı başaracaklardır. savaş 1. yılını dolduruyor ve 2. yılına giriyorken bu kadar kanlı ve uzun bir çatışmadaki motivasyonu devam ettirebilmek için ukrayna tarafının böyle bir şeye ihtiyacı olacak yoksa bu işi devam ettirmek çok zor olur. ayrıca birkaç gündür twitter'da rusların ve yardıkçıları belarusluların kuzeyde toparlandıklarına dair bazı işaretler var. bu ukrayna tarafını diken üzerinde tutup kiev bölgesine gerektiğinden fazla birlik bağlamalarına neden olacak sahte bir girişim ve propaganda çalışması olabilir ama ben pek rusların, belarus ile kuzeyden yeni bir ana saldırı deneyip bir cephe de buraya açmayı yeniden deneyeceklerini düşünmüyorum. bunun iki nedeni var, ilki bu bölge zaten uzun süredir ukrayna tarafından korkunç bir şekilde tahkim edildiği söylenen bir cephe ve zaten ukraynalılar aptal değilse bu cepheyi binlerce mayınla doldurup uygun noktalarda gelenleri beklemeye devam ediyorlardır. bu tip durumlarda genel gereklilik savunmanın 3 katı kadar bir güçle saldırıp netice almayı ummaktır ama ruslar daha mevcut cepheleri bile lojistik olarak destekleyemiyorken bir de burasını nasıl idare edecekler. unutmayın ki kofti belarus tarafı da aslında doğrudan ruslara ihtiyaç duyuyor ve kendi başlarına deneyimli ukrayna savunması karşısında mutlaka sopayı yerler. ikincisi ukrayna'ya şu anda nato üzerinden feci bir istihbarat akışı olduğunu da düşünürsek zaten belarus'ta toplanan tüm birliklerin çorba yapan aşçısına kadar tam sayısı, ellerindeki silahları ve ne bok yedikleri her gün ukrayna tarafına akıtılıyordur. o nedenle daha belarus'taki rus tank alayının komutanı hücum emrini alır almaz aynı bilgi aynı anda ukrayna tarafına da ulaşacaktır. bu durumda beklenmedik bir saldırının buradan gelebileceği pek akla yatkın bir olasılık değil. bununla birlikte bir oyalama saldırısı olabilir özellikle nisan-mayıs gibi havalar düzelince. orası ayrı ama bu saldırının ana amacı kiev'i almak değil sadece ukraynalıların buraya daha fazla asker bağlamasını sağlayıp doğuda kırım üzerindeki baskıyı hafifletmeye çalışmak olur diye tahmin ediyorum.

bir de dikkatimi çeken ilginç bir durum oldu

şu ana dek modern nato mühimmatı ve aracı ukrayna'ya bol bol verildi malum ama tank olarak ukraynalıların aldığı sadece eski sovyet artıkları olan t-55, t-72 türevleri falan. bunun dışında gelen ateş gücü yüksek zırhlı araçlar almanya'dan aldıkları kundağı motorlu top pz2000'ler, gepard uçaksavar sistemi (intihar drone'larına karşı etkili deniyor) ve polonya'dan alınan kore-polonya üretim ahs krab kundağı motorlu toplar (hafif zırhlıları, tekerli olanları, himars vs. saymıyorum). ukrayna tarafına kesinlikle nato tarafı üretimi tank (leopard, lecrerc, challenger, m1 vs.) verilmedi ve bunun tek açıklaması da eğer verirsek 3. dünya savaşı çıkabilir oldu. kundağı motorlu topçular endirekt atış unsuru olarak düşünüldüğünde, m142 himars kadar olmasa da, etkili olsa da bir tank gibi değiller elbette. gepard da aynı şekilde diğer tekerlekli taktik zırhlılar da öyle. tank psikolojik olarak bir güç simgesi olduğu için doğrudan göz önünde bir makine ve nato tarafı bunları ukrayna'ya vererek rusların direkt tepkisinden kaçındı. bunun yanında himars vererek de aslında sağlam bir gözdağı verdi ruslara, bakın istersek sizi patates ederiz diye.

yalnız dün duyurulan haberde fransızların ukraynalılara amx-10rc hafif zırhlı araç?/tank? vereceği açıklandı. bu aslında bir kırılma noktası çünkü doğrudan rus tankları ile ilk hatta çatışmaya girebilecek seviye modern bir nato ürünü ilk defa ukrayna tarafına veriliyor. elbette çoğu twitter kanalında şu anda gayet bomboş bir şekilde amx-10rc'nin tank mı yoksa 105mm topa sahip taktik tekerlekli bir zırhlı araç mı olduğu tartışması dönüyor. işi avrupa konvansiyonel silahlı kuvvetler anlaşması metnini açıp tank tanımını okumaya kadar götürenler falan da var. 105mm top 1970'lere kadar standart tank topu olarak nato'nun benimsediği bir silah. günümüzde modern versiyonları hafif tank olarak adlandırılan araçlara ve taktik tekerli bazı zırhlı araçlara takılan, aktif kullanımda olan bir top. fransızlar tekerlekli zırhlı araçları pek bir sevdiğinden bu topu alıp amx-10rc'ye de takmışlar ve aslında ortaya çıkardıkları silah bir tank kavramından ziyade tank yok edicisi kavramına daha yakın tekerlekli bir araç olmuş. anlaşmaya bakarsanız sırf zırhı var, 16,5 tondan daha ağır ve silahı 75mm'den daha fazla kalibrede diyerek bir aracı tank olarak sınıflandırsalar da bu araç tank falan değil ve rusların sahada tuttukları t-64, t-72, t-8, t-84 ve t-90 karşısında oldukça zayıf bir takip. ama bu araç hızlı hareket edebilen, pusu operasyonlarına müsait, otomotiv özellikleri gelişmiş, yüksek performanslı ve sovyet tanklarına karşı tasarlanan 105mm'lik bir topu olan, gelişmiş elektro optik sistemleri ile modern bir nato zırhlısı ve uygun durumda yakaladığında her türlü rus tankını ve zırhlı aracını perişan edebilir. işte bu nedenle ukrayna savaşı açısından önemli bir gelişme bu durum.

almanlara gelirsek... ağır bir çakallık dönüyor burada

şimdi bir ara almanlar ukrayna'ya leopard-2 versin, yok vermesin, yok verir gibi yapsın ama ucundan azıcık göstersin falan fıstık bir durumlar vardı. almanlar leopard-2 vermeyeceklerini açıkladılar sonunda ve nedenleri de 3.dünya savaşı çıkmasın oldu. "yani artık ne çıkacak zaten topla tüfekle dalmış adamlar ruslara, e istihbarat dahil vermediğiniz ne kaldı leopard-2 vermeseniz ne olur" diye millet ayaklandı benim gördüğüm kadarıyla. ancak kazın ayağı bence öyle değil.

şimdi almanlar neden leopard-2 vermiyor?

bunun yanıtı bence şu, leopard-2 doğrudan sovyet ara nesil t-64, t-72 ve 3. nesil t-80 tanklarına karşı tasarlanan bir makine (örnek kaynak:kampfpanzer. die entwicklungen der nachkriegszeit - yazar: rolf hilmes). tasarım amacı da zaten rusların şu anda sahada kullandıkları tankları yoketmek. teknolojik olarak kesinlikle bir sorunu yok. yalnız şu var, ruslar da t-72 başta olmak üzere diğer tüm tanklarını leopard-2 yoketmek üzere tasarladılar ya da modernize ettiler. internete girip rus tank kaynaklarını taradığınızda adamların doğrudan leopard-1, leopard-2 ve amerikan m60 serisi üzerine yazdıkları onlarca araştırma ve inceleme makalesini bulabilirsiniz. bu gerçeği elbette almanlar da biliyor ve şu anda bence leopard-2'yi aktif savaşa sokup risk almak istemiyorlar. belki hatırlayan olacaktır, biz suriye operasyonları yaparken bazı leopard-2'lerimiz maalesef rus üretimi tanksavar füzelerinin hedefi olmuştu. bu haberler ve saldırı görüntüleri çıktıktan sonra ben arada bir yerde tankı üreten kraus-maffei wegmann firmasının basına yansıyan bu görüntülerden ve leopard-2'nin üretilmiş herhangi bir versiyonunun modern tanksavar füzeler karşısında ne gibi bir performans göstereceğine dair kuşku duyulmasından çok rahatsız olduğunu yazan bir almanca haber görmüştüm. hatta haberde firma suriye'de elde edilen tecrübelerden faydalanarak eldeki tank stoğunun özellikle zırh açısından geliştirilmesi konusunda çalışmalı gibi bir ibare de vardı. benim de takıldığım nokta tam burası oldu. beğenelim ya da beğenmeyelim leopard-2 şu anda almanya'nın elindeki en gelişmiş tank ve ticari açıdan bakarsak bunu hala bir yerlere satabilir. en son çıkardıkları 130mm. toplu prototip dışında şu anda benim bildiğim bir tank geliştirme programları da mevcut değil. dolaysıyla leopard-2'yi ukrayna savaşına sokarak tankın karşılaşabileceği muhtemel olumsuz durumları görmek/göstermek istemiyor olabilirler. sosyal medyada dalga geçildiğine pek bakmayın, sovyet tasarımı tanklar eskimiş olabilir ya da bazı tasarım tercihlerinin yaşattığı sonuçlar olabilir ama temelde bunlar nato tankları ile mücadele edecek şekilde düşünülen araçlar ve bunları piyade/hava destekli iyi eğitimli mürettebat kullandığında cidden korkunç ölümcül makineler. dolayısıyla almanların leopard-2 konusunda risk almak istemediklerini ve bundan ötürü ukrayna'ya en azından şimdilik bu tankı vermeyeceklerini düşünüyorum.

m1 tankı ise çok karmaşık bir mesele

m1'de leopard-2 gibi 3. nesil bir tank ve sovyet tasarımlarına karşı üretildi ama ırak savaşı hariç doğrudan sovyet tasarımları ile kafa kafaya geldiği bir durum yok. ırak savaşında performansı fena değildi gelgelelim amerikalıların tüm gizleme çabalarına rağmen m1'in de sovyet tank mühimmatı ile tanksavar füzeleri karşısında delindiğini gösteren görüntüler de ortaya çıktı. yüksek işletme maliyetlerini ya da rusların delirmesini falan düşünürsek ukrayna tarafına kısa ve orta vadede m1 verilmez diyorum ama bunlar yunanistan'a bol bol bunlarda yığdılar hani bir deliliklerine gelirse buradan 2-3 katar dolusu m1 direkt paslayabilirler romanya üzerinden adamlara. neticede ırak ordusuna bile m1 verip ışid maymunlarının bu tankları imha etmesini izledi amerikalılar. şimdilik uzak bir ihtimal ama ukrayna'ya m1 verilmesi olasılık dahilinde. gerçi geçen gün bradley verme konusu masada dediler ama ona bile höyhöy karşı ses geldi aman vermeyin diye. bu tip silahlar doğrudan çatışmaya giren silahlar sonuçta ve bir tüfek ya da füze değiller. dolayısıyla üzerlerinden aylarca tartışma dönmesi doğal aslında...