Scotland Yard, Nasıl Oldu da Yıllar İçinde Suç ve Dedektiflikle Özdeşleştirildi?
scotland yard ismi hollywood filmleri ve televizyon şovları sayesinde dedektiflik ve polis gücü ile neredeyse eş anlamlı hale gelmiştir. scotland yard, londra metropolitan polis gücü'nün merkez karargahının adıdır, ancak binanın adı zamanla tüm birleşik krallık polis gücünü temsilen kullanılmaya başlamıştır.
1830 yılında ingiliz polis teşkilatının kurucularından olan robert mayne, geniş bir avuluya açılan bir ev olan whitehall place'de yaşıyordu. bu avlu, iskoç kraliyet ailesinin kullandığı eski bir ortaçağ sarayının yerinde bulunduğu için büyük iskoç avlusu olarak anılıyordu. teşkilatın burada kurulması ile teşkilatın ismi de scotland yard olmuştur. adının anlamının aksine ne iskoçya'dadır ne de ortada bir avlu kalmıştır.
1800'lerin sonunda teşkilatın merkezi victoria embankment'e (viktorya seti) taşınmıştır bu nedenle yeni binanın adı new scotland yard olarak seçilmiştir. bugün de bu şekilde kullanılmaktadır.
bobbiler (bobbies) lakabı
londra metropolitan polis gücü, 1829'da bir parlamento kararı ile kurulmuştur. yasa, dönemin içişleri bakanı sir robert peel tarafından önerilmiştir. peel, şehrin yürürlükte olan bekçi sistemini değiştirmek için birleşik bir polis gücüne ihtiyacı olduğunu öne sürmüştür. peel'in metropol polis gücünü en çok savunan kişilerden biri olması nedeniyle londralılar kısa süre içinde tüm polis memurlarından "bobby'ler" olan "bobby'nin çocukları" olarak bahsetmeye başlamıştır.
rob -> bob -> bobbies
polis, istihbarat ve gizli servis bir arada
scotland yard'ın sorumluluğu şehirde bekçiler gibi devriye gezmekten çok daha fazlasını kapsar. scotland yard üyeleri şehri ziyaret eden devlet başkanları gibi önemli kişiler için de güvenlik ve koruma görevi sağlar. ayrıca gizli dedektiflik görevi de yürütmektedirler. ilk sivil giyimli bobiler 1842'de göreve başlamış ve suç faaliyetlerini izleyebilmek için kendilerini topluluğa entegre etmiştir. londralılar ilk başta sivil polislerin her hareketlerini gözetlemelerine karşı çıkmış ancak scotland yard birkaç önemli vakayı gizli polisler sayesinde çözdüğünde halk sivil polislerin değerini anlamıştır.
scotland yard'ın en meşhur soğuk davası
1888 ve 1981 yıllarında fahişelerin öldürüldüğü 11 cinayet dosyası karındeşen jack'e (jack the ripper) atfedilmiştir. scotland yard dava üzerine çalışmış ve bazı önemli ipuçlarını ortaya çıkarmıştır. katilin hareketlerinden bir profil oluşturmayı başarsalar da suçluyu bulup tutuklayamamışlardır. bu dava halen scotland yard'ın en meşhur soğuk vakalarından biri olarak anılmaya devam etmektedir.
scotland yard'ın "blodie belgium" davası
scotland yard'ın en sansasyonel erken dönem cinayet davalarından biri karizmatik dedektifi "gelincik" lakaplı frederick porter wensley tarafından çözülmüştür.
wensley, cesedi, 1917 kasım'ında sokak süpürücüleri tarafından "blodie belgium" imzalı bir notla birlikte bulunana 32 yaşındaki fransız emilienne gerard'ın cinayet davasına atanmıştır.
wensley, "kanlı" kelimesinin yanlış yazıldığını fark etmiş ve bunun üzerine gitmiştir. gerard'ın erkek arkadaşı louis voisin'i sorguladığında, ifadesinde bazı tutarsızlıklar gözlemlemiş bunun üzerine voisin'e bir parça kağıt ve bir kalem verip ondan birkaç cümle yazmasını istemiştir. yazmasını istediği ifadelerden biri de “kanlı belçika” (bloody belgium)'dır. voisin aynı yazım yanlışını yapınca suçluluğu ortaya çıkmıştır.
sherlock holmes ve scotland yard
scotland yard'ın bobbie'leri, sir arthur conon doyle'un sherlock holmes gizemleri de dahil olmak üzere çok sayıda edebiyat eserinde yer almıştır. ancak bu hikayeler scotland yard'ı her zaman olumlu bir havada tasvir etmemiştir. scotland yard'daki dedektifler sık sık davaları çözmek için sherlock holmes'tan yardım istemek zorunda kalan beceriksiz polisler gibi görünmektedir.
buna rağmen scotland yard, ulusal istihbarat sistemine "içişleri bakanlığı büyük büyük soruşturma sistemi" (home office large major enquiry system) veya kısaca holmes (ve holmes 2) adını vererek kurgusal dedektife selam çakmıştır.
scotland yard'ın görev tanımı daha sonra teröristleri ve siber saldırıları durdurmayı içerecek şekilde büyütülmüştür. bunun sonucunda da bugün scotland yard'da 30.000'den fazla polis memuru kendi yetki alanlarındaki 9 milyon londralıyı ve milyonlarca ziyaretçiyi korumak ve yasaları uygulamak üzere çalışmaktadır.
kaynak: history daily
Padişah II. Abdülhamid'in Çok Sıkı Bir Sherlock Holmes Hayranı Olması
