Spotify'daki Sesi Normalize Etme Seçeneği Şarkılara Tam Olarak Ne Yapıyor?
spotify'ın "volümü normalize" etme özelliği varsayılan ayar olarak programı ilk kurduğunuzda açık olarak gelir:
bu ne yapar?
farklı sanatçıların farklı zamanlarda ve ortamlarda kaydedilmiş kayıtlarının seviyesini birbirine denkleştirir. yani led zeppelin ile linkin park arka arkaya dinliyorsanız led zeppelin'in linkin park'a kıyasla sönük cılız düşük volümlü gelmesini önlemek için ikisinin volüm seviyesini ölçerek ikisini birden belli bir seviyeye doğru düşürür.
"düşürür" kısmı önemli, zira spotify database'indeki şarkıların volümlerini ölçerken şarkının tamamını değerlendiriyor.
şöyle bir şarkı düşünün - baştan sona kadar car car gitar davul gidiyor. mesela green day.
bu şarkının "integrated loudness" adı verilen şarkının tamamını ölçen volüm değerini "lufs" adı verilen bir birimle ölçtüğümüzde diyelim ki -6lufs olsun (dijital ortamda volüm değerleri 0'ın altında olarak ölçülür. -12 lufs, -6 lufs'tan daha düşüktür - bunun hoparlörlerinizi ne kadar açtığınızla ilgisi yoktur, tamamen dijital ortamda ölçmek içindir)
green day'in car car şarkısı -6 lufs.
sonra mesela bir şarkı düşünelim, introsu yavaş, sonra nakaratta patlıyor, sonra tekrar yavaş düşük bir kısım giriyor, son nakaratta patlıyor. bu şarkının belki nakarat kısmı, green day'in şarkısından daha yüksek ama şarkının tümüne bakıp ortalamasına bakınca spotify diyor ki bu şarkının integrated loudness değeri -8 lufs. niye? çünkü arada düşük volümlü intro var, eğer ben bu şarkının yüksek nakaratına bakarak buna -5 lufs dersem, volüm normalizasyonu yaptığımda bu şarkının düşük kısımlarını aşırı kısmam gerekecek, duyulmayacak.
şimdi spotify şarkıların integrated loudness değerine analizle karar verdikten sonra bu iki şarkıyı da -14 lufs seviyesine indiriyor. yani green day'den 8 desibel kısıyor, diğer şarkıdan 6 desibel kısıyor. ikisini ortalama eşitlemeye çalışıyor.
mesela -14 olarak ölçtüğü bir şarkıya dokunmuyor. -16 ölçerse eğer ama yükseltiyor. bu volüm normalizasyonu işlemi. bunu kapatabilirsiniz isterseniz.
şimdi uluslararası ses mühendisleri birliği (aes) yeni bir yönerge yayınlamış
diyor ki "ey streaming platformları - size önerimiz normalizasyonu şu şekilde ayarlayın"
buradaki ilginç yeni detay şu - eğer tek şarkı yapıyorsanız -16'ya normalize edin. eğer albüm normalizasyonu yapıyorsanız o zaman albümün en yüksek volümlü şarkısını -14 yapın. albümdeki diğer şarkılar görece bu en yüksek şarkıya göre belirlensin. böylece albümü yapan sanatçının bütünlük içeren albüm yapısına müdahale etmemiş olursunuz. adam belki bir şarkıyı ekstra yüksek istiyor ama diğer şarkıların volümünü ona göre ayarladı?
şöyle paralellik kuralım - albümü cd olarak aldınız, koydunuz müzik setine, volüm ayarladınız, baştan sona dinliyorsunuz ya? bu şarkılar 1-2-3-4... diye giderken sanatçı şarkıların yüksekliğine sanatsal olarak da karar veriyor. belki diyor sanatçı 1. şarkı yüksek, 2. yüksek ama 3-4-5 giderek düşecek, sonra 6'da yükselecek, 7'de daha da yükselecek, sonra 8-9-10 giderek düşecek, 11 de en düşük ve bitiş şarkısı olacak...
spotify gidip hepsini -14'e sabitlerse bu şarkılar arası kasti olarak yapılan volüm farkını yemiş olacak. o yüzden albümden en yüksek şarkıya bak (örnekte 7. şarkı) sonra diğerlerini ona göre oranla...
ki bence çok güzel bir öneri olmuş. ancak bu eklemeyi yaparken şuna dikkat etmek lazım (spotify tarafında): bir şarkı eğer karışık bir playlist'te ise, veya albüm rastgele çalıyorsa şarkıyı -14'e çekmeli.
eğer albüm olarak aratıldı ve albüm olarak sıradan dinleniyorsa aes'in önerisine göre volüm normalizasyonu yapılmalı. yani aynı şarkı, kullanıcının o anki dinleme şekline göre belki -14 belki -16 belki -18 olarak çalabilmeli.
şu anki durumda şarkıların "bu şarkı -7 lufs'tur" gibi sabit bir analizi var.
spotify bu güzel değişikliği yapar mı, sanmıyorum. daha playlist'lerinde üç kağıdı engelleyemiyorlar. hatta geçen haftalarda muazzam bir "sahte dinleme almışsınız bu albümü komple siliyoruz geçmiş olsun" operasyonu yaparak bazı sanatçılarımızın albümlerini kaldırmış. albüm apple müzikte tidal'da var spotify'da yok şu anda. geri de yükletmiyoruz demişler dağıtımcılara, hala çözemediler diye duydum. ama bariz üç kağıt olan başka sanatçıları ellememişler henüz. yani var bir ikilik.
bu lufs mufs işeriyle ilgili daha önce şu detaylı yazıyı yazmıştım:
Tidal ve Spotify'ın Müzik Kalitelerinin Teknik Açıdan Karşılaştırması
