Tüm Zamanların En İyi Bağlama Soloları

4-5 yaşından beri bağlama ile haşır neşir olan bir Ekşi Sözlük yazarının güzel listesi.

evet, 4-5 yaşından beri bağlama ile ilgilenen, çok zaman ve emek harcamış biri olarak, bağlama deyince önce bana soracaksınız

tarzını severiz, sevmeyiz fakat bağlamayı eline alan her insana saygı duyarız. nitekim bağlama sevdadır, türküdür, bizim duygularımızı anlatır. bağlama ne kısa kol bağlamadan ibarettir, ne de düğünlerde çalanınan elektro bağlamadan. teknik olarak gitarla yarışabilir bağlama. öyle elektro bağlama soloları vardır ki, elektro gitar solosu zannedersiniz. uzun kol bir bağlama'da türk sanat müziği makamlarından (rast, hicaz, nihavent, uşşak vb.) leziz taksimler geçebilir, ispanyol gitar akorları, arpejleri yapabilir, blues-jazz sololar atabilir, orta anadolu, ege, konya vb. mızrapları, tavırları atabilir, bozlaklar çalabilir, semah kültürüne ait bir birinden değerli türküleri çalabilirsiniz. tabi bunun için teknik bilgi ve yetenek gerekiyor; akort çeşitleri, tel sıralamaları, sazın ebatları (cüra, çöğür, tanbura, divan sazı, meydan sazı, elektro bağlama, elektro midi bağlama, 4 telli bağlama vs.)

bu hususlarda öne çıkan yetenekli müzisyenler ve sanatçılar vardır

mesela bozlak konusunda rahmetli neşet ertaş, bayram aracı, mehmet erenler gibi üstatlar, thm, semah ve şelpe konusunda arif sağ, erdal erzincan gibi üstatlar, klasik/serbest stilde orhan gencebay, ismail tunçbilek, çetin akdeniz, hasan genç, ismet topçu gibi üstatlar öne çıkar. bu isimler bağlama virtüözü olarak kabul edilir. bu isimleri takip eden, izinden giden çok sayıda müzisyen de vardır. örneğin genel olarak orhan gencebay ekolünden gelenler, neşet ertaş ekolünden gelenler, arif sağ ekolünden gelenler vs. hepsinin tadı, sanatı özeldir, saygı duyulası ve dinlenesidir.

yine örneğin hasan genç, ahmet koç, çetin akdeniz ve ismail tunçbilek gencebay ekolünden gelir. bu tabi sadece gencebay eserleri çaldıkları anlamına gelmiyor. peki gencebay ekolü nedir? politik ve popülist eleştirileri bir kenara bırakıp, sanat adına konuşacak olur isek; gencebay ve arif sağ 60'larda trt'nin açtığı bağlama sınavını başarıyla geçmiş, iki değerli müzisyendir. birbirilerinden çok etkilenmiş ve beraber çok plak'a bağlama ile eşlik etmişlerdir. (en son bir kaç yıl evvel sabahat akkiraz'ın gönül defteri isimli türküsüne beraber çalmışlardı.) konuya dönecek olur isek, sazda, gencebay ekolünün temelinde, türk halk müziği ve türk sanat müziği stili vardır. gencebay'ın da temeli türk halk müziğidir zaten. `(yılmaz güney`'in kızılırmak/kara koyun filminin müzik direktörlüğünü orhan gencebay yapmıştır mesela. o filmde orhan gencebay'ın bağlamasından ve sesinden bol bol türkü dinleriz.) tsm ve thm'nin yanısıra batı stili de vardır gencebay sazında. kromatikler, arpejler ve gitar akorlarını bağlamaya uyarlayan ilk enstrümanisttir. elektro bağlamayı da 60'ların sonunda erkin koray ile birlikte icat etmişlerdir.

kendi kişisel görüşlerim ve zevkime göre çeşitli tarzlarda ajilite , duygu, teknik ve enstrümana hakimiyet açısından öne çıktığını düşündüğüm bazı soloları belirteceğim. sıralamalar keyfe kederdir.