Türkçede Sonu "R" ile Biten Kelimeleri Telaffuz Ederken "Ş" Benzeri Bir Ses Çıkması

türkler olarak r harfini diğer ülkelerden farklı söylüyoruz; hatta bunu sadece türkçe konuşurken değil, konuştuğumuz diğer yabancı dillerde de yapıyoruz. bunu biz hariç herkes fark ediyormuş.
 

öncelikle şu videoyu izlemeniz lazım

tahminen birkaç kez izleyince de aradaki farkı anlayamayacaksınız. çünkü bende de öyle oldu ve yabancı birkaç arkadaşıma bu videoyu attım. ve hepsi "siz bunun farkında değil miydiniz?" moduna girdi. videoyu birkaç kez izleyip sonu r ile biten kelimeleri tekrar edince ben de en sonunda farklı telaffuz ettiğimizi duyabildim.

özellikle sonu "r" ile biten kelimelerde bu ses çok daha bariz, ama yabancıların sandığı gibi "ş" şeklinde çıkmıyor, daha çok ıslığı andıran bir nefes gibi. hatta bunu anlamak için "naber", "haber" gibi kelimeleri söyleyin ve r'den sonra ağzınızı oynatmadan nefes verin, böyle yaparsanız ne demek istediğimi daha net anlayacaksınız. ve bir kez o sesi duyduktan sonra artık geri dönüşü yok, tıpkı fedex logosundaki ex harflerinin içindeki ok işaretini fark etmek gibi, bir kez fark edince artık hep fark ediyorsunuz.

internette de araştırırsanız aslında yabancıların bu konuyu epey tartıştıklarını görebilirsiniz. reddit, quora, youtube gibi yerlerde bu konu epey konuşulmuş, yabancıların yorumlarına bakabilirsiniz.

peki bizde neden r sesi farklı çıkıyor? 

çünkü biz r derken dilimizle damağımıza dokunuyoruz. bu kaynakta r telaffuzumuz çok daha detaylı bir şekilde anlatılmış, özellikle sonu r ile biten bir kelimeyi söylerken özen gösterip "r" derken dilinizi yukarı kaldırmamaya çalışırsanız zorlandığınızı fark edeceksiniz ve telaffuzunuz değişecek.

bu durum da gösteriyor ki başka bir dil konuşurken istediğimiz kadar özen gösterelim, yine de ana dilimizden dolayı beynimizin algılayamadığı bir telaffuzumuz olabilir. eğer bu video instagram'da karşıma çıkmasaydı ya da yabancı biri beni uyarmasaydı hayatım boyunca rleri farklı söylediğimizi fark etmezdim bile. 

mesela şu videoyu izleyin:

çinlilerin ingilizceyi nefes nefese kalmış gibi konuşmalarının aslında bir sebebi var, ve üstelik çinliler ingilizceyi öyle konuştuklarını fark etmezken ana dili başka olan insanlar bunu rahatlıkla duyabiliyor ama çinliler bunu duyamıyor çünkü onların alışkın olduğu konuşma şekli bu.

evet, r'leri farklı söylediğimizi idrak ettiğimden beri artık sonu r ile biten kelimelerdeki ıslık sesini duymadan edemiyorum. belki bugün çok üstüne gittiğim için daha net duyuyorum ve buna odaklanmasam kısa sürede geçecek ama madem ben bu farkındalığa vardım ve kurtulamıyorum benimle birlikte başkalarını da yakayım diyerekten bu entry'yi yazdım. tabii bir de yarın öbür gün yabancı biri naber'i nabeş diye telaffuz ederse şaşırmayın diye.