Türkiye'ye Satışı Onaylanan F-16 Block 70 Viper Nasıl Bir Savaş Uçağı?
''f-16 block 70, dünyanın en iyi uçağıdır'' bu, yazının ilerleyen kısmında açıklanacaktır.
insanlar 50 yıllık uçak diyebilirler ama ne gövdede kullandıkları malzeme ne aviyonikleri ilk modelleriyle ya da blok 30-40-50 ile hiç alakası yoktur. f-16 block 70'te zaten başarılı bir aerodinamik dizaynı daha da geliştirip, içini son teknoloji aviyoniklerler doldurulan gövde ömrü de 12000 saate çıkarılıp üretilen herşeyiyle yeni bir uçaktır. bu gövde ömrü biraz kullanımla alakalı. bizim gibi uçaklarını gerçek savaş şartlarında kullanan bir ülkede bu gövde ömrü daha kısa olabilir.
soğuk savaş dönemindeki gibi artık uçak enflasyonu yok. üretim ve idame masraflarından ötürü yeni üretilen uçaklardan tek bir görev tanımı yerine multirol beklenmektedir. hem kara hedeflerini vursun hem hava sahasını korusun mümkünse gemide vursun, sınırları kontrol etsin, harekat yarıçapı büyük olsun bunun gibi bir çok rol beklenmektedir. amerika 45-50 yıl önce üretilen iki uçağını temel dizaynını esas alarak güncel modelini üretip 2050-60'lara kadar kullanmayı seçti. bunlar f-16 ve f-15 modelleridir.f-15 safkan kamyondur, f-16 safkan avcı uçağıdır.güncel blok yenilemeleriyle f-15ex hala kamyondur, f-16 block 70'in rolü baya bir çeşitlenmiştir. hep hayıflanmışımdır keşke f-15 uçaklarından 1-2 filoda bizde olsaydı 6 f-16'nın havadan yere görev yükünü tek bir f-15 bir sortide atar gelirdi. tam terör örgütü kampları imhalık uçak.
f-16 hem kullanım hem yapım hem de bakım konusunda ülkemizin uzman olduğu bir uçaktır. eski tai ve tei sırf f-16 için kurulmuş şirketlerdir şimdiki tusaş. seksenlerde özal döneminde f-16 projesi için yapılan yatırımların bugün meyvelerini topluyoruz. ilk siparişte 160+160 alacaktık parasızlıktan ikinci 160'lık paketi alamadık. kuveytle arabistan 1. ırak savaşında ki yardımlarımız üzerine bizim için 80 tane uçak alıp hediye etti. özal'ın lafıdır ''bir koyup üç alacağız'' zamanla aldık üçün birini de lakin 1.ırak savaşının türkiye için tek pozitif yönü alınan bu 80 uçaktır.
f-16 projesi türkiye'nin askeri teknoloji alanında köylülükten şehir varoşluğuna geçiş dönemidir. uçakların tamirini,bakımını ülkemizde yapacağız diye tesisler kurduk baktık gayet oldu, sonra parçalar gelsin burada monte edelim dedik onun için de tesisler kurduk baktık o da oldu, arkadaş parçalarını üretelim, burada yapalım siz sadece motoru gönderin dedik o amaçla tesisler de kurduk onu da halletttik en son siz uçağı satın biz üretiriz dedik onun için de tesisler kurduk amerikadan bile iyi,hatasız f-16'lar imal etmeye başladık. mısır'ın falan f-16'ları hep türkiye üretimidir. bu kaanla birlikte şehirli olacağız , çok üst noktalara gidecek iş. o kaan'ı bir yapalım, operasyonel konuma getirelim sonrası tufan. özal'ı tekrar anmadan geçemeyeceğim bazılarına göre iyidir bazılarına göre kötüdür bilemem siyasi görüştür ama benim için ayrı bir yeri vardır. bakınız bu yunanistan gibi uçağı alıp bakımını amerikaya yaptırabilirdik. her şey çok ucuza gelirdi, adamların hayatı zaten al ve çürüt. yok onu yapmadık uçakları aldık üstüne milyar mertebesinde doları tesislere yatırarak bakımını biz yapacağız dedik teknoloji transferi istedik. özaldan sonra gelen siyasilerin de demirel,çiller, mesut yılmaz , ecevit, tayyip erdoğan aynı dirayeti göstermesi sonucunda blok-30 ların tüm haklarını aldık süreç ilerleye ilerleye geldiğimiz nokta şimdi uçak yapmaya çalışıyoruz. herşey 40 yıllık zincirin halkası. devlet aklı denilen şey işte bu f-16'lardır. bin tane de devlet akılsızlığı vardır ona sayfalar , kitaplar yetmez ayrı şey.
f-16 dünyanın en iyi uçağıdır. mercedes g serisi ve toyota land cruiser 70 serisini bilir misiniz? bunlarda dünyanın en iyi iki arazi aracıdır. f-16 1978 , mercedes g 1979, toyota land cruiser 70 1984 bu üçü, üç aşağı beş yukarı aynı dönemin araçları. ortak yönleri mükemmel bir dizayna sahip olmaları ve ilk çıktıklarından bu yana sadece güncel teknolojilerle makyajlanarak aynı şekilde devam etmeleri. 40-45 yıldır aynı kasa aynı mükkemmellik. en az 30 yıl daha devam edecek mükemmellik. dizayn konusunda alakasız bir örnek bic tükenmez kalem kimse bu uçağa, bu araçlara, bu kaleme laf edemez. unutmadan o kalemde dünyanın en iyi kalemidir. yok eski, yok 50 yıl önce yapıldı, yok nostaljik saçmalıklarını geçin. nostaljik uçak f-4'tür. ortayaşa veya daha ileri yaşlardaki tüm havacıların, tüm havacılıkla ilgilenen insanların bir numaralı uçağıdır. istisnalar kaideyi bozmaz. ama artık belli yerlere gelmiş işin içindeki bizim yaş grubundan kimse de çıkıp f-4 blok 80 olsun 2080 hoşgelsin demez. f-16 öyle değil , f-15'te öyle değil. gene soğuk savaş dönemlerine atıfta bulunayım soğuk savaş 1960-70'lerdeki gibi günümüzde de aynı şiddetle devam etseydi 50 tür uçak çeşidi olurdu ama f-16 gene kalırdı. mig-29'un türevlerinin de aynen kalacağı gibi (bkz: mig-35). noldu bu dünyanın en süper uçağı f-22'ye öyle ya da böyle servisten kaldırılma aşamasına geldi. bismillah daha operasyonel olarak 20. yılına girmedi uçak.f-117, sr-71 blackbird, f-22, f-35 bunlarda havacılığın i-phoneları. ne güzel dizaynlar ne mükkemmmel uçaklar değil mi?hatta f-117 ve blackbird hakkaten sanat eseri. i-phone 12 ayda bir değişiyor havacılıkta bu 20 yıl. f-35'inde maksimum 30 yıl diyorum sonra üretimi durur 10'u gitti zaten. almak için ülkeler sırada bekliyor, 2030'a kadar hatlar dolu olarak gözüküyor da 2035'te dünya savaşı çıkmazsa üretim falan kalmaz ben söyleyim. çünkü insansız hava aracı konsepti geliyor. günümüzde f-35 en iyi uçaktır o kadar iyidir. salt mühendislik açısından bakıyorum. yoksa amerika kazık atıyor, buna bu kadar para verilmez, zaten güncelleme yaptılar alayı bozuk, şifre giriyorsun üç kere yanlış girersen tc no lazım, uçan kaplumbağa*. bunların hepsi ayrı tartışma konusu doğru olanlar var, saçma olanlar da var. f-35 günümüzden teknolojik olarak 10 yıl ileride, olgunlaşmamış, problemlerinin çoğunu da bu ileri teknolojisi dolasıyla yaşayan bir uçaktır. tıpkı ikinci dünya savaşının sonlarına doğru almanların ürettiği messerschmitt me 262 uçağı gibidir. lan adamlar uçağın burnuna teker koymayı düşünememişler, jet uçağına pırpırlı uçak muamelesi yapıp ona göre teker takmışlar. jet uçağının sadece kanatlarında teker olur mu lan terbiyesiz adamlar. o da yapılması gerekenden 10 yıl önce yapılan bir uçak. gerçi nazilerin tankından ,topuna herşeyi onyıllar ötesinde iyi. 2. dünya savaşını nitelik değil, nicelik kazanmıştır. hep denir savaş aslında lojistiktir diye.
f-22 pek buralarda değil o uçak salt havaüstünlüğü uçağıdır ondan dolayı yakında emekli edilecek yani bir devrim değildir. f-22 insanoğlunun, maymunluktan şu ana kadar geliştirdiği teknolojisiyle yapılan özellikle belirtirim kağıt üstünde en iyi hava-hava görevi uçağıdır. bundan sonra düşünülen,senaryo edilen modern savaşlarda nostaljik dogfigth konsepti kalmamıştır ondan dolayı servisten kaldırıyorlar uçağı. yok çok paraymış, bakımı çokmuş geç o işleri, amerika bu ne parası? savaş konsepti değişti. yoksa dünyada silah olarak sadece uçaklar olsun her uçağın aklını alır f-22.
f-16 blok 70 olgun ötesi bir uçak. son blok güncellemesiyle 2060'a kadar yolu var. herşeyi geçtim kaan için bize lazım olanlar podlar ve aesa radarı niye kıstas lazım. sıfırdan yapacağın birşeyin muadili olacak ki ona göre geliştirirsin. efem biz aesa radarı yapıyoruz adı da murad. lan neye göre aesas radarı. ya arkadaş bizim hiç aesa radarımız yok ki neyi kıstas alıp yahu bizim murad şurada başarısız düzeltmemiz lazım diyeceğiz. f-16 blok 70, apg-83 aesa radarı kullanılıyor f-35'in an/apg-85 radarının küçüğü. burun yapısından dolayı küçüğü yoksa sığmıyor kasaya aynı radar çekirdeği sadece sensörü az. özgür yükseltmesine girmiş f-16 blok 30 uçağımıza murad radarını koyup yanında da blok 70 olsa, şu hedefi vurun dendiğinde çok güzel ürün geliştirme yaparız. şu ağacı gördün mü? gördüm sen? gördüm, şu tepeyi gördün mü? gördüm sen? gördüm, şu otu gördün mü? gördüm sen? görmedim hee bizim murad ot görmüyor yaz deftere. elektronik karıştırıcı ortasında gerçek savaş senaryosunda radar kıyaslaması da baya bir veriyi verir. bire bir ürün deneme işte. öteki görüp murad görmüyorsa yazılım güncellemesi yaparız. adam baktın radar kablosunu alttan değil üstten geçirmiş başka bir fikir olarak kenara notunu alırız. bizde hep en iyisi olsun en mükemmeli olsun saçmalığı var. bizim murad bu an/apg-83 radarının performansının %80 lerine yaklaşırsa acayipten öte mükemmel olur. aşama aşama bu işler. o allahın belası f-35 olsa kaan'ı öyle bir donatırız ki öyle bir kıstasımız olur ki geliştirme acayip hızlı ilerler.iç döşemede bile fikir verir şu kablo nerden çekilmiş şurdan, şu modül ne bu , soğutucuyu nereye koymuşlar buraya, şu boruyu neden burdan geçirmişler bizde deneyelim gibi.sadece radara bakmamak lazım f-16 blok 70'in irst pod'u var hani kaanın kanopisinin önündeki sarı-turuncu göz. bizde gövdeye gömülü bunda dışarda gövde altına takılacak. legion pod yani irst ne işe yarar? radarı kullanmadan hedefin yaydığı ısı üzerinden hedefi pasif bir şekilde bulma ve izlemeye yarar, f-35 gibi uçakları bunla yakalarsın işte. hatta datalinkte vardır bu podda havada 2-3 tane f-16 varsa bu legion podlar ortak olarak hedefi takip edebilirler. uygula kaana işte belki bizimkinin 10 km menzili var bunun 20km, bizimkinin datalinki yok bunun var, neyle haberleşiyorlar? şu modülle. geliştir işte. başka bir örnek an/alq-257 vipershield elektronik harp süiti. artık f-16 blok 70 'te gövde içine alınmış bizim özgür projesinde pod olarak dışardan uçağa takacağımız modül. radar karıştırıcı işte. bizim tübitak an/alq-211 podunun özgür projesi için muadilini yapmak için uğraşıyor. en son elektronik harp için yapılmış sistemi alıp, deneyip özelliklerini aynı oranda,aynı boyutta modüle sığdırırsak tak kaan'nın içine işte. bunlar örnekler. diğer tüm harp podları,modüller,sistemler için geçerli örnekler. askeri teknoloji de günceli yakalamak çok önemli. azerbaycan bir ay olmadan tüm topraklarını aldı en güzel örnek. 3-5 tb2 ile libyayı fethedecektik nerdeyse. güncel olmalıyız.
f-16 blok 70 paketi için çok güzel 20 küsür milyar doları bayılacağımızı bildirdik tabi bu çok daha ucuza gelecekte beyana göre hareket ediyoruz. insanların garipsedikleri şey en önce 70 model uçağa bu kadar para verilir mi? sorunsalıdır. sonra ayrıntıya girilip, hesap yapılmaya başlanır. tek bir f-16 blok 70'in etiket fiyatı 60 milyon dolar,bir uçağı yükseltme kiti fiyatı 21 milyon dolar ulan biz 40 tane sıfır uçak aldık etti 2.4 milyar, 80 tane kit 1.6 milyar topla 4 milyar dolar.normal olarak geriye kalan 19 milyar dolar nedir lan serzenişi gayet normaldir. o 19 milyar dolar şudur ; tüm paketin hepsinin 2024 yılında geldiğini farzediyorum. türk hava kuvvetlerinin ana vurucu gücü olan f-16'larının tüm sensörlerinin, aviyoniklerinin, podlarının, füzelerinin 2024 model olması demektir. 2030'da gelirse 2030 model olması demektir. mühimmatı geçtim ki amraamlar falan en son versiyon, radyasyon bombaları en üst versiyor yahu kimsenin kullanmadığı 3'lü atım lançeri istiyoruz niye hava muhaberesinde satüre saldırı için sabahlara kadar hava-hava füzesi sıkacağız. asıl para verdiğimiz şey bu silah podları,radar paketleri ve aviyonikler içindir. atıyorum 30 tane radar paketi lazımsa biz 35 tane almışız, 40 tane irst pod lazımsa 44 tane almışız en ileri,en son podlar sistemler bunlar. niye? yedek olsun falan diyorlarda o da doğru ama bir başka sebebi de kaan için. biz bunları tornavidayla açıp bildiğin içine bakacağız. nasıl sığdırmışlar? nasıl kablolamışlar? soğutucu nerde? soğutucu kanalları nasıl? bu radarı nasıl paketlemişler? nerde takıldıysak nerde sıkıntı yaşıyorsak bildiğin garantiyi yakıp açıp bakacağız. bak içindeki çipi kopyalarız falan demiyorum onlar yapılır. nasıl sistemi paketlemişler , nasıl soğutuyorlar diyorum aslında en büyük sıkıntı bunlar. başımdan geçeni anlatayım gerçi bir sürü olay varda. yahu aynı modül aynı işi yapıyor herşey aynı adamın modülünün kasası 10cm'e 10cm bizimki 20cmlik kutu. delirecem öküz gibi duruyor kutu önümde uğraş uğraş yok en son alın şundan bir tane olmuyor böyle dedim bin bir hileyle alındı bir tane neyse açtık baktık yahu biz kasanın yarısını soğutma sistemine kullanmışsız ki soğumuyor soktumun modülü, adamın kasasını açıp bakıyorsun soğutmayı,pervaneleri öyle bir konumlandırmışki vay amk lan diyorsun. hatta senin kullandığın malzemenin de daha dandiği kullanmış. sağına soluna kanallar açıp çük gibi pervaneyi de koymuş işi çözmüş. aradaki fark ar-ge bütçesi farkı işte ben tek kişiyim adam bu kasa için belki 20 tane adam çalıştırmış. kaanda da çok ucuza , maliyet etkin ve çok hızlı bir şekilde geçmemiz gereken durumlar var,çözülmesi gereken problemler var. işte bizde onları podları,modülleri açıp,yakıp,patlatıp bizimkileri yapacağız. o yakacağımız podları,sistemleri de anca böyle alırız. o f-35 gelmedi gelseydi bir günde parçalar, kannibalize eder yanına kaanı yapardık ya neyse. o f-35 tezgahları sayesinde kaanın kasayı yaptık o da olumlu. yoksa o tezgahları falan kimseye vermezler. yirmi metreye yirmi metre tek blok parça işliyorsun nere işliyorsun. s-400 mevzusu bizim sektördeki en kötü şeydir. acayip bir teknoloji ekosistemi kaybettik. siyasete girmiyorum sektörel açıdan, iş açısından bakıyorum. mesele f-35 almak değildir hiç bir zamanda olmadı mesele f-35 gibi bir teknoloji harikasının üretiminin her alanında olmaktır ki kaanı ya da herhangi bir kaan gibi üst projeyi mükemmelleştirebilelim. f-35'te çalışan veya çalışacak olan herkes gitti ne yazık ki. herşey sıfırlandı çok büyük hayal kırıklığı oldu. eğer biz bugün f-16 blok 70 gibi bir uçağı küçümsüyorsak ki sakın ha, mesele bizim mühendislik alanında hayal ettirdiğimiz şeylerin insanların gözünde baya bir yüksek olmasıdır. bana f-35'i getirin iki günde kopyalarız lafıma herkes hak verir ki doğrudur.
bizim bu f-16 blok 70 yükseltmesinden sonra 120 adet blok 70 ve muadili, geri kalan blok 30 larda özgür projesi yükseltmesine sahip olacak. eurofighterlardan da 2-3 filo alırsak ve keza f-35'ten de 1-2 filo gelirse kaanla birlikte ne egede ne akdenizde kimse başını yukarı kaldıramaz. şuan için elimizde -se'ler ve -sa'lar dışında hiçbirşey yok onu da unutmamak lazım. ne zaman sistemler askeriyede operasyonel hale gelir o zaman işler yoluna girer. bakın bu iha'lar , kızıl elmalar, ankalar, sida'lar işin sosudur,taktiksel üstünlüktür şuan için ne savaş uçağının ne savaş gemisinin ikamesi olamazlar. elimizde olan uçak dünyanın en iyi uçağıdır bunu da unutmamak lazım. elimizde ne var f-16 blok 50 mi? dünyanın en iyi uçağı f-16 blok 50 o zaman.
biz bu uçağı almakla normal olanı yaptık. 80'lerden beri hatamız ya da hava kuvvetlerinin seçimi diyelim tek bir hava platform üstünden sistem kurma taraftarı olmasıydı ki açıklanabilir sebepleri vardır ama yıllar geçtikçe senaryolar, isterler, jeopolitik durum, ülkenin çıkarları göz önünde bulundurularak hava kuvvetleri yeni yapılanmasını planlandı. planlamaya göre f-16'lar güncelleştirilecek çok doğru zamanda f-35 gelecekti, çok doğru zamanda da kaan gelecekti siyasi sebeplerden,ülkeler arası çıkar çatışmalarından dolayı olmadı. öyle ya da böyle bu plan olmayınca hava kuvvetlerinin işleri kötü gidince alternatif senaryo eksikliklerinin olduğunu gördük. deniz kuvvetleri öyle değil hiç bir projesi yavaşlamadı bir şekilde devam ettirdiler. amerikayla işler kötü gitmeye başlayınca s-400 krizlerinden önce tak diye bizim eurofighterlardan 1-2 filo almış olmamız lazımdı. çünkü mevzu 1-2 aylık mevzu değildi s-400 ta obama şerefsizinden beri süregelen bir sürecin sonuydu. o bardak taşacak ya işte duruma göre radikal karar almada eksikliklerimiz var. eğer bizde eurofighterlar olsa emin olun amerika başka türlü adım atar belki f-35'ten çıkarılmaz, belki de s-400 almazdık. ya zaten ne diye aldık hala anlayabilmiş değilim. git su-35 al 50 tane daha makbul. git soyuz uzay roketi al. s-400 nedir ya? eurofighter örnektir git rafal al önemli değil 2018-19 da fransa tak diye rafal'ı verirdi ayrıca az şerefsiz değiller onlarda. 1-2 filoluk yakılacak uçak parasını ülke bekaası için yaratırsın. zaaten s-400 için bilmem kaç milyar doları yaktık işte ona git uçak al. neyse iş işten geçince konuşmak kolay oluyor. f-16 bizim ana gücümüz, kaan ise f-15 gibi gerekirse kamyon gerekirse f-35 gibi derin darbe uçağımız olacak. bekleyip göreceğiz.
İnsansız Savaş Uçağı Bayraktar Kızılelma Neden Önemli Bir Teknoloji Ürünü?
