167 Türk Askeri Personelinin Şehit Olduğu Tarihi Olay: Refah Şilebi Faciası

ikinci dünya savaşı patlak verince naziler hızlı bir şekilde türkiye sınırına doğru ilerlemişlerdir. o zamanın hükumet başkanı olan ismet inönü bu durumdan ciddi bir şekilde rahatsızlık duymaktadır. almanya ankara büyükelçisi franz von popen, türkiye’de oluşan tedirginliği gidermek ve türkiye’yi ingiltere’ye karşı kazanmak için hitler’in mektubunu ismet inönü’ye 4 mart 1941’de takdim etmiştir. hitler, mektubunda ''alman ordularının türkiye sınırlarına yaklaşmayacağının garantisini verilmiş ve ege ve trakya’dan türkiye lehine toprak verilmesinden de söz edilmiştir.'' ismet inönü bu duruma sıcak bakmıştır fakat tedirginliğinin dinmediğini belirtmiştir. bunun üzerine hitler, türkiye’ye 10 yıllık saldırmazlık anlaşması önermiştir.

tabii almanya ve türkiye arasındaki bu irtibat ve anlaşma müttefikleri oldukça rahatsız etmiştir. japonların da alman tarafına geçmesinin de etkisiyle amerika, türkiye üzerindeki kısıtlamaları kaldırmıştır. bunun üzerine türkiye, almanlardan 28 adet fw-58 savaş uçağı satın almıştır. bu alışveriş almanya ile türkiye ilişkilerini iyice pekiştirmiş. hitler bunun üzerine türkiye üzerinde bir emelleri olmadığını, hatta bu sebeple alman birliklerinin türk sınırına yaklaşmaması emrini verdiğini belirtmiştir.

bu durumdan iyice kıllanan ve rahatsız olan ingiltere hemen karşı atağa çıkarak, tersanelerinde yapılan 4 türk gemisinin hazır olduğunu ve türkiye’nin teslim alabileceğini bildirmiştir. bir de üstüne dört denizaltının ve iki filo uçağınında verileceğinin sürprizini yapmıştır. oysaki ingiltere bu gemileri kısa süre önceye kadar savaşı bahane ederek vermeme yönünde ısrarını sürdürmüştür.

bu gelişmeler üzerine söz konusu deniz ve hava araçlarını teslim almak üzere gönderilecek deniz ve hava kuvvetlerine mensup askerlerden oluşan 201 kişilik bir mürettebat (yüzbaşı rütbesindeki ingiliz irtibat subayı, kaptan dâhil 29 gemi personeli, 21 hava personeli ve 150 deniz kuvvetleri personeli) oluşturulur ve 23 haziran 1941 saat 17.30’da refah şilebi, mersin limanı'ndan yol almaya başlar. yol planına göre gemi 25 haziran 1941 tarihinde de mısır’da olacak, buradan da ingiltere'ye geçecekti fakat son anda yüzbaşı rütbesinde bir ingiliz subayı gemi rotasını değiştirtiyor (bu rota değişikliği bilerek mi yapılyor, bu kısım biraz tartışmalı) ve bir anda akdeniz'deki tehlikeli sulara sürükleniyorlar. gece 22.30 sıralarında beklenmedik korkunç bir patlama ile önce gemi sarsılmış, takiben geminin bordasından yediği darbe ile su almaya başlamıştır. refah gemisi, milliyeti belirsiz bir denizaltı tarafından vurulmuştur. (mayın çarpması iddiaları da var.)

kazada (bence politik bir saldırı) pilotaj kursuna giden 16 hava subayı, 15 deniz subayı, 48 deniz astsubayı, 63 deniz eri ve 25 gemi mürettebatı olmak üzere toplam 167 kişi hayatını kaybetmiştir.