1940'ların Hiç Bitmediği Bir Dünya Düşleyen Sanat Akımı: Dieselpunk
nedir?
dieselpunk... anakronistik öğelerle süslenmiş fantastik bir edebiyat ve sinema janrı daha.
alternatif post-atomik çağ tarihi diyebiliriz buna da. günümüzde ya da yakın geçmişte geçebilecek bu setting steampunk'a göre daha modern, cyberpunk'a göre daha ilkel öğeler kullanır. buhar makinelerinin ve kromajlı alet edevatın yerini bol bol çelik ve fosil yakıt kullanan motorlar almıştır. herkes hotrod'larıyla gezer, her yerde nükleer silahlar, modern savaş araç gereçleri, gökdelenler bulunurken cyberpunk'taki gibi süperbilgisayarlar, androidler gibi sibernetik öğeler, gen teknolojisi ya da biyoalaşımlar vs. yer almaz. ikinci dünya savaşı'nın hiç bitmediği falan çıkar ortaya popüler bir storyline olarak.
dieselpunk'ın atomic punk'tan ayrılmasında dikkatli olunması gerekir
dieselpunk 1930'lardan ikinci dünya savaşının sonuna kadar olan dönemin atmosferini kapsar. pervaneli uçaklar, içten yanmalı motorlar, her yerinden duman kusan tanklar gibi araçlar ile kendini tanımlar ve ikinci dünya savaşının renklerini sergiler. atomicpunk ise her şeyin nükleer olduğu, radyasyonun zararının daha anlaşılmadığı için her yerde ortaya çıktığı, atom bombasının ikonik mantar bulutunun tanımlayıcısı olduğu bir tarzdır ve atmosferi "amerikan 50'leri", arkasındaki çatışmanın karakteri "soğuk savaş"tır. bu minvalde bakıldığında, fallout diesel punk değil, atomicpunk'tır.
steampunk'tan farkları ise şöyledir
- kahverengi-altın sarısı-koyu yeşil tonlar yerine tamamen gri ve grimsi tonlara sahiptir.
- alet ve edevatlar narin ve hafif değil tam tersine ağır, tombul, hantal ama sağlamdır.
- kömür, su buharı ve bacaların yerine benzin, egzoz dumanı ve egzozlar vardır.
- dişli ve çarklar yerine dizel motor ve elektrik üreten jeneratörler vardır.
- tahta, kumaş ve deri yerine her şey çelikten yapılmadır.
- ev büyüklüğündeki bilgisayarlar gibi ilkel teknolojik aletler de ilk kez kullanılmaya başlanmıştır.
metal slug serisi bu akıma bir örnektir.
sonu "punk" ile biten akımların komple birbirlerinden farkı
bu en çok kullanılan ve birbirine karıştırılan öğeler, en ayırt edici özellikleri ile sıralamaya koyulursa, ilkelden teknolojik olana doğru:
· steampunk: mekanik ve buharlı makineler, barutlu ya da elektrikli basit makineler, orta çağ eşyaları, kılıçlar, ok ve yay gibi öğeler vardır.
· dieselpunk: steampunk öğelerini kapsaması ile birlikte, buharlı makineler yerlerini fosil yakıtlara bırakmıştır, gerye kalan şeyler steampunk öğeleri ile neredeyse aynı olmakla beraber, çok basit ve en ilkel dijital eşyalar da işin içine eklenerek, özellikle kişilerin yaşam biçimleri (giyim, müzik, kentler...) arasında büyük değişimler vardır.
· atomicpunk: steampunk öğelerini kapsaması ile birlikte artık steampunk öğrelerinden neredeyse tamamen ayrılmış, artık bilgisayarlar, dijital eşyalar, robotlar yaşamın büyük bir parçası olmuştur. steampunk öğreleri üzerindeki "mekanik ve buharlı makineler" yerlerini tamamen fosil yakıt, elektrik enerjisi ve nükleer enerjiye bırakmış, ortaçağ eşyaları artık yok denebilecek kadar azdır ve barut da artık yerini elektrik ve nükleer güce bırakmaya başlayacaktır.
· cyberpunk: atomicpunk öğelerini kapsaması ile birlikte, artık tıp alanında düş gücüne yaraşır yenilikler çıkmış, lazerli savaş araçları, ışın kılıçları, android'ler, cyborg'ler yer almaya başlamıştır/başlayacaktır. artık atomicpunk zamanından kalma uzaya çıkma-inme gibi eylemlerden çok başka gezegenlere gitmeler, kolonileşmeler başlamıştır.
· steampunk olarak: (doğa üstü güçler ile karışık olsa da...) arcanum of steamworks and magick obscura
· steampunk - dieselpunk arası olarak: beowulf (christopher lambert'lı olan, gerçek beowulf.)
· dieselpunk olarak: mad max
· dieselpunk - atomicpunk arası olarak: metropolis ya da (doğa üstü öğeler ile karışık olsa da) last exile
· atomicpunk olarak: fallout
· atomicpunk - cyberpunk arası olarak: artificial intelligence
· cyberpunk olarak: blade runner...
gibi yapıtları göstermek yanlış olmaz, ki bu gösterdiklerim bile daha ayrıntılı olarak incelenip ayrılmalılar.
bunların dışında da iyice dallanıp budaklanan, daha geriye giden ya da ileriye giden punk'lar da vardır, her birinin "pre" ya da "post" biçimleri, yerine göre "historical" ya da "fantasy" türleri vardır (post steampunk, pre steampunk, historical steampunk, fantasy steampunk...)
düş gücünüze ve mantık kurallarına göre çeşitlendirilebilir, bunun yanında büyü, sihir ya da adı bile belli olmayan doğa üstü öğeler de eklenebilir: spacepunk, bronzepunk, middlepunk, biopunk ve stonepunk gibi...
Sinemanın En Güzel Konseptlerinden: Post Apokaliptik Filmlerdeki Retrofütürizm
