1980'lerde Bal Tuzağına Düşen Clayton Lonetree'nin Film Gibi Casusluk Öyküsü
bal tuzağı: istihbarat terminolojisinde hedefin cinsel motivasyonla tuzağa çekilerek kullanılması anlamındaki bir tabir.
hazır donald trump'ın 1977'de evlendiği ilk eşi ivana aracılığıyla böyle bir bal tuzağına düştüğüne dair iddialar yakın zamanda basında yer almışken yine amerika'da geçen ama ülkemizde hiç bilinmeyen bir olayı paylaşayım.
donald trump ile ilgili iddiaların yaşandığı dönem olarak da gösterilen 1987 yılında, viyana'daki amerikan büyükelçiği'nde koruma olarak görev yapan kızılderili asıllı amerikalı bir deniz piyadesi olan clayton john lonetree, daha önceki görev yeri olan moskova'daki amerikan büyükelçiliği'ndeyken bal tuzağına düştüğünü ve kendisine elçilikteki gizli bilgileri ruslar'a sızdırması için şantaj yapıldığını itiraf etmesi üzerine cia, viyana'daki intercontinental oteli'nin bir katını tamamen kapatarak lonetree'yi oraya yerleştirip 9 gün boyunca sorgular.
sorguda anlattığına göre; ilk görev yeri olan moskova'da toy bir deniz piyadesi iken kızılderili asıllı olduğu için aynı ortamda bulunduğu bazı batılı subaylar tarafından kızılderililere soykırım yapan amerikalılar adına çalıştığı için aşağılanınca psikolojisinin bozulduğunu iddia eden lonetree biraderimiz, soyadına müsemma bir şekilde ''yalnız ağaç'' olarak moskova'daki hayatını sürdürürken elçilikte tercüman olarak çalışan yahudi asıllı bir ukraynalı olan violetta sanni'nin kendisine ilgi duyduğunu belirtiyor ve ilişkileri hızlı bir biçimde alevleniyor. (ikili önce moskova metrosu'nda birkaç defa tesadüfen (!) karşılaşıyorlar, daha sonra deniz piyadeleri için düzenlenen baloda yakınlaşıyorlar.)
bazı kaynaklarda violetta seina olarak geçiyor. hatun şu:
birkaç ateşli seks macerasının ardından violetta'nın evinde kahvaltı yaparlarken birden kapı çalıyor ve yine tesadüfe (!) bakın ki, violetta'nın kızılderililere büyük sempati besleyerek amerikalılar'dan nefret eden "sasha amca"sı ziyaretlerine geliyor ve ikili kısa zamanda ahbap oluyorlar.
lonetree'nin henüz bilmediği noktaysa sasha amca'nın aslında aleksey yegorov adında bir kgb subayı olduğu gerçeğidir. (bu arada herifin gerçek kimliği ne basında ne de internette yok. bir başka kgb mensubunun yazdığı kitaptan öğrendim ben de.)
sasha amca, lonetree ile dostluğu ilerlettikten sonra lonetree'den önce amerikan elçiliğinin dahili telefon numaralarını sonra da yangın tahliye planının kopyasını(lonetree'ye amaçlarının ofislerin krokisini çıkarıp dinleme cihazı yerleştirmek olduğunu söylemişler.) alarak parça başı 1800 dolar veriyor. lonetree de casuslukla ilgili teknikler öğrenmek için john barron'ın meşhur kitabı ''kgb'' 'yi okumuş. gizli buluşmalara giderken umumi tuvalette kıyafetlerini değiştirerek olası takipleri atlatmaya çalışıyormuş. kendi kendine macera yaratmış pezevenk ya! :)
aslına bakarsanız kgb, lonetree'den yalnızca böyle düşük önemde işler yapmasını istiyor. zira halihazırda moskova'daki abd elçiliği'nde daha önemli bilgilere erişimi olan köstebekleri mevcutmuş. o yüzden de lonetree'yi farklı iki amaç için kullanmaya niyetleniyorlar.
bunlardan birincisi olan uzun vadedeki amaçları; moskova'da bir basın toplantısı düzenleyerek tüm dünya kamuoyuna kızılderili asıllı bir amerikalı'nın ağzından ''amerika'nın kızılderili atalarının mallarına el koyup toplu katliam yaptığı'' propagandasını yaptırmak.
ikinci amaçları ise cia içindeki en önemli köstebeklerinden biri olan aldrich ames'in sonunu getirecek olan cia ve fbi ortak soruşturmasını (joyride'dır bu dosyanın adı) manipüle ederek dikkatleri ames'ten uzaklaştırmak.
işte bunun için en başta bahsettiğim şekilde; lonetree'ye viyana'daki cia şefine ulaşması için talimat vermişler ama lonetree salağı; viyana'daki cia şefinin deklare edilmeden, diplomatik örtüyle görev yapması dolayısıyla şefi tanımadığı için kgb'deki bağlantısına viyana'daki cia şefinin kim olabileceğini soruyor. efsane bir olay bu ya, ahahahahaha!
cia görevlileri tarafından sorgulanmaya başlayan lonetree; kgb'nin kendisinden beklediği kılçığı atıyor ve moskova'daki abd büyükelçiliği'nde başta yakın arkadaşı arnold bracy (bu kardeşimiz de aşçılık yapan rus hatunu götürüyormuş :)) olmak üzere, kendisi gibi koruma görevi yapan birçok deniz piyadesinin rus kadınlarla beraber olup onları gizlice elçilik binasına sokarak seks yaptığını ve şifreleme cihazlarının bulunduğu ''communications program unit'' gibi yasak bölgelerde dolaşmasına izin verdiklerini iddia ediyor.
izleyenlerin reacher dizisinden aşina oldukları amerikan donanma istihbaratı nis, lonetree'nin verdiği bilgiler doğrultusunda dünya çapındaki bütün elçiliklerde görevli deniz piyadeleri kapsayan çok büyük bir soruşturma başlatıyor ve o dönem moskova'daki elçilikte görevli olan 28 deniz piyadesinin tamamı görevden alınıyorlar. ayrıca moskova'daki amerikan büyükelçiliği'ndeki bütün gizli haberleşme trafiği iletişim güvenliği sağlanana kadar askıya alınmak zorunda kalınıyor. (bu arada moskova'daki amerikan elçiliği'ne sızma konusunda amerikan tarafının ortaya attığı fantastik bir teoriyi de eklemeden geçmeyeyim. amerikalılar bir ara ciddi ciddi kgb'nin, elçiliklerine sızmak için havalandırma tünellerinden içeri rahat hareket etsinler diye yağladıkları cüceleri kullandığını iddia etmişler! harbiden tavan çöküp yağ içinde bir tane cüce düşüyormuş odanın ortasına! ahahahaha! işin geyiği bir yana, böyle paranoyak bir soğuk savaş ortamında yürütülmüş bu soruşturma.)
lonetree soytarısı, cia yetkililerine kendisini inandırarak hikayesini daha iyi satabilmek adına yakın zamanda fbi'ın burnunun dibinden firar edip helsinki üzerinden moskova'ya kaçan cia'deki sovyet köstebeği edward lee howard'ı öldürmek veya cia'in kucağına düşmesi için tuzak kurmak için moskova'ya gidebileceğinden bahsediyor.
öte yandan lonetree dosyası'na ''tyulpan'' (tr. lale) kod adını veren kgb, 1985'te sovyet komünist partisi'nin genel sekreterliği koltuğuna oturan mikhail gorbachev'in reform politikalarını baltalamaması adına amerika ile ilişkilerinde gerginlik istemediği talimatını aldığından operasyonun basın toplantısı kısmı iptal ediliyor. ames konusundaki yanıltmaca ise bir süreliğine başarı ile devam ettiriliyor. hatta operasyonun idarecisi konumundaki kgb yetkilisi ''arkamıza yaslandık ve amerikalılar'ın birbirlerini yemelerini izlerken kahramanımızı(ames) da gözden uzak tuttuk.'' diyor bu başarıları için.
ileride aldrich ames'in paketlenmesine yol açacak soruşturmayı yürüten ekipteki isimlerden biri olan jeanne vertefeuille'in isabetli değerlendirmesi sayesinde lonetree'nin hikayesi çürütülüyor ve mahkeme karşısına çıkarılıyor.
askeri mahkemede yargılanarak 30 yıl hapis cezasına çarptırılan lonetree'nin cezası 15 yıla indirilirken 9 yıl sonra askeri cezaevinden tahliye ediliyor.
2001 yılında bu bal tuzağı tecrübesi nedeniyle uzman tanık olarak çağrıldığı mahkemede, amerikan ordusunda askeri istihbaratta görevli rus asıllı bir amerikan albayının aleyhinde tanıklık yapıp ömür boyu hapis cezasına çarptırılmasını sağlayarak kendince bir günah çıkarmada bulunuyor.
İkinci Dünya Savaşı'nın En Önemli Casuslarından Biri: Leopold Trepper
