2024 Yılında Dünyayı Etkileyebilecek Olası Küresel Sorunlar
abd ve çin arasındaki gerilimler 2023 yılında küresel ekonomiyi önemli ölçüde etkiledi. ukrayna da yaşanan savaşının sonuçları ise ülke sınırlarının ötesinde yankılandı. afrika’da, nijer ve gabon’daki darbeler, son yıllarda küresel demokratik gerilemeye katkıda bulundu ve hamas - israil çatışması şimdiye kadar binlerce ölüme neden oldu.
küresel güç gerilimleri, açık savaşlar, demokratik gerileme ve aşırı iş piyasası dalgalanmaları gibi eğilimlerin 2024’te de devam etmesi muhtemeldir. gelişebilecek olaylar hakkında kısa bir derleme hazırladım.
bricks (brezilya, rusya, hindistan, çin, güney afrika) kuruluşu mısır, etiyopya, iran, suudi arabistan ve bae’yi de içerecek şekilde genişledikçe, büyüyen ekonomik etkisi küresel güç dengesini büyük oranda değiştirebilir.
2024’ün ocak ayından itibaren, brics dünya nüfusunun yaklaşık %46,5’ini, 30,8 trilyon abd doları ile küresel gsyih’nın üçte birini ve küresel petrol üretiminin %45’ini temsil edecek. brics’in genişletilmiş ticaret ağı, özellikle tercihli ticaret anlaşmaları ve olası ortak bir para birimi kullanımı yoluyla batı pazarlarına olan bağımlılıklarını azaltabilir
iran gibi batı tarafından yaptırımlara maruz kalan ülkelerin brics üyeliğine dahil olamsı diplomatik seçeneklerini artırabilir. bu, diğer yaptırımlı ülkeler için brics’in çekici hale gelmesine neden olabilir. brics’in genişlemesi, üyelerin politik ve ekonomik çıkarlarını daha kolay bir şekilde takip ederek etkilerini güçlendirmelerine olanak tanıyabilir. batı’ya meydan okumak, doğrudan bir yüzleşme şeklinde olmayabilir, ancak ımf gibi mevcut kurumlardan giderek uzaklaşarak gerçekleşebilir
bir başka konu ise tüm kıtalardan ülkelerin ve milyarlarca insanın katılımıyla gerçekleşecek olan 2024 genel seçimleri yer alıyor. temelinde, eski başkan donald trump'ın cumhuriyetçi aday olması muhtemel olan abd seçimleri. yeniden seçilirse, nato'dan ayrılma konusundaki geçmişteki istekliliğini kanıtladığı gibi küresel angajmanda çekimserlik politikasına devam edebilir.
böyle bir duruş, küresel ekonomik ve siyasi sistemleri zayıflatabilir ve daha büyük küresel etki arayan diğer ülkelerin yükselişine katkıda bulunabilir. genel seçimlerin çeşitliliğinden ortaya çıkan diğer önemli bir yön, demokrasinin potansiyel erozyonudur. örneğin, abd’de, olası bir trump diktatörlüğünden bahsediliyor. rusya’da, vladimir putin’in yeniden seçimi kazanması, 2030’a kadar cumhurbaşkanı olarak kalmasını ve 2036’ya kadar altıncı dönem yapma olasılığına sahip olmasını sağlayabilir (yaklaşık 32 yıl iktidarda kalması anlamına gelir)
el salvador gibi diğer ülkelerde, bazı politikacılar anayasaları çiğneyerek yeniden seçilmek veya seçimleri izlemeye yönelik çabaları yasaklamak istiyorlar. tunus’ta olduğu gibi. bu tür uygulamalar, demokratik kurumları zayıflatabilir ve gelişmelerini kısıtlayabilir.
orta doğu’da israil - hamas savaşının etkileri de hala sürmektedir. beyrut’taki bir hava saldırısından sonra, çatışmanın bölgesel olarak daha fazla tırmanma riskini artmıştır. bazı yakın ülkeler, örneğin, israil’in hamas saldırısına genel olarak güçlü bir şekilde tepki göstermiştir. ürdün, bu yanıtı savaş suçu ve mısır toplumsal ceza olarak nitelendirdi. savaş, bölgesel belirsizliği ve istikrarsızlığı artırma eğilimindedir bazı kanıtlar, artan siyasi istikrarsızlığın bölgenin finansal kurumlarının sağlığını da etkileyebileceğini göstermektedir.
bunun sonucunda, daha büyük bir istikrarsızlık, abd ve avrupa’ya mülteci akışını artırabilir. bu durum, zaten gergin olan göçmen politikası tartışmalarını daha da kötüleştirebilir. israil - gazze savaşı, orta doğu’da yatırımları caydırabilir ve nakliye maliyetlerinin artmasına neden olan ticaret yollarını bozabilir
son zamanlarda, yavaş ekonomik büyüme, yüksek genç işsizlik, emlak sektörü krizi, düşük doğrudan yabancı yatırım (fdı) ve zayıf ihracat nedeniyle çin’in ekonomisi “saatli bomba’’ olarak tanımlanmaktadır. düşük tüketici güveni ve harcamaları ve azalan dış talep ile büyüme beklentileri yapısal olarak daha zayıf kalmaya devam edecektir.
çin’in iç tüketiminin azalması, hammaddelere ve emtialara olan talebin azalmasına neden olacak ve bu da avustralya ve brezilya gibi daha büyük ihracatçıları etkileyecektir.
üretimin yeniden konumlandırılması ve tedarik zinciri çeşitlendirmesi, ticari sürtüşmeler ve silahlı çatışmaların sonucu olarak devam ettiğinden, çok uluslu şirketler karlarında bazı olumsuz etkiler yaşayabilir. bu, sadece tedarikçileri değil, aynı zamanda maaş artışları ve işten çıkarmalar açısından işgücünü de etkileyebilir.
daha genel olarak, oecd’ye göre, çin ekonomisindeki artan riskler küresel büyümeyi etkileyeceği yönündedir.
Türkiye ile İsrail'i Karşı Karşıya Getiren Siyasi Olay: Alçak Koltuk Krizi
