70'li Yıllardaki Devrimci Hareketin Önemli Noktası Olan 1 Mayıs Mahallesi'nin Tarihi
özellikle 74-75 yıllarında istabul'da yükselen devrimci - göçmen köylü dayanışması vasıtasıyla mahalle haline gelmiş ümraniye yerleşimidir 1 mayıs.
taşocakları ve rumların işlettiği bir kaç mandıradan ibaret olan ümraniye sınırıları dahilindeki kırsal mevki, özellikle 1970'ten sonra anadolu'dan gelen göç dalgası sırasında istanbullu çeşitli (hatta elimizdeki 1 mayıs mahallesi örneğinde kesin bir sayı vererek, 4 diyebiliriz) illegal sol fraksiyon üyesi devrimci gençlerin yardımıyla kısa bir sürede bir gecekondu mahallesi haline geldi fakat bu yerleşimi kendisinden önceki 'okmeydanı' tecrübesi ve avrupa yakası'ndaki kimi örgütlenmelerden ayıran faktör, mahallenin neredeyse marksist bir şehir planlamacılığı anlayışıyla dizayn edilmesi ve şehir aurasının hemen sınırında kendi kendine yetebilen bir birim haline gelebilmesidir.
göçenlere yer tahsis ederek rant sağlayan mafya, kısa bir sürede elbirliğiyle çökertilmiş ve sonraları mc'nin de, muhafazakar/liberal medyanın uzunca tartışacağı 'halk komitesi', mahallenin karar alma mekanizması olmuştur. illegal ve kağıt üzerinde varolmayan bir yerleşim olan 1 mayıs mahallesi kendi sosyal ve kurumsal iç dinamiklerini oluşturma aşamasında, binleri barındıran bir alandır.
halk komitesinin göreve gelmesinin ardından geçen birkaç aylık süreç içerisinde mahallede, medya tarafından sıklıkla işlenecek olan büyük bir yıkım ve ardından gelen küçük tahribatlar meydana geldi. sayıyı şu an hatırlamamakla beraber, okuduklarımdan aklımda kalanlarla diyebilirim ki, 10civarında mahalleli/devrimci yıkım sırasında çıkan çatışmalarda öldürülüyor fakat işin çarpıcı tarafı, dümdüz edilen mahalle bir kaç hafta içerisinde yeniden inşa ediliyor.
bundan sonra -ki 1975-76 oluyor- mahallenin legalleşme periyodu başlıyor. muhalefetteki halk partisi ve ecevit'in samimiyeti tartışılır nedenlerle yaptıkları ısrarlar ve dönemin istanbul belediye başkanı aytekin kotil'in katkılarıyla mahallede ilk resmi kurum olarak bir jandarma karakolu açılıyor (halk komitesi de aynı sıralarda feshediliyor) ve sırasıyla okul, dispanser gibi hizmetler mahalleliye götürülüyor. 1978 civarında mahallede iki sene boyunca aktif kalacak kooperatifin kurulması, elektrik ve suyun getirilmesi legalleşme ve '1 mayıs mahallesi' kimliğini tanıtmak açısından önemli adımlar fakat mahallenin gerçekten yasallaşarak muhtarlığa bağlanması trajik bir biçimde ihtilal sonrası meydana geliyor.
mahallenin adı sıkıyönetim tarafından mustafa kemal mahallesi olarak yasallaştırılıp ilk muhtar atanıyor.bir süre daha kısıtlı imkanlarla çalışmayı deneyen kooperatif, üyelerinin sürekli olarak izlenmesi ve fişlenmesinin de etkisiyle feshediliyor.
mahalle ile ilgili ilgimi çeken, tanıdığım insanların da bahsettiğim dönemlerde devrimci örgütlenmeyi sağlayanlardan olmasının yanı sıra, böyle bir yasa dışı yerleşimin zaman içerisinde önce kendi karar alma mekanizmalarını oluşturması ve ardından yasallaşma sürecine dahil edilerek devlet hizmeti alması.1 mayıs mahallesi kadar planlı bir örgütlenme planı dahilinde şekillenen ve efektif bir kurumsal işleyiş kurabilen; medya tarafından (tercüman, son havadis, hürriyet vs) sürekli bir gözlem altında tutulan, göçen nüfusun büyük bir çoğunluğunun devrimci yapıyı bu kadar kısa sürede içselleştirebildiği bir illegal yerleşim daha olduğunu, en azından türkiye göç tarihi dahilinde, düşünmüyorum.
1993 Yılında 39 Kişinin Ölümüne Sebep Olan Felaket: Ümraniye Çöplük Patlaması
