ABD'ye Karşı Savaşan, Cesareti ve Bilgeliğiyle Nam Salan Kızılderili Şefi: Oturan Boğa
oturan boğa'nın 1831 yılında doğduğu varsayılıyor... doğum yeri olarak şimdi güney dakota denilen topraklar gösteriliyor.
beyaz adamlara karşı ömür boyu süren güvensizliği ve onların egemenliğine direnme konusundaki inatçı kararlılığıyla hatırlanan şefimiz lakotalar'larının hunkpapa bölümünde doğmuş.
ilk savaş partisine 14 yaşında katıldı ve kısa sürede savaştaki korkusuzluğuyla ün kazandı. (adet olarak gençler rüştünü ıspatlamak için savaş ve ava katılırlar ve bundan parti diye bahsederlermiş çünkü reenkarnasyona inanan bir topluluklar)
güçlü strong heart savaşçı topluluğunun lideri oldu ve daha sonra kabilenin refahıyla ilgilenen seçkin bir grup olan silent eaters'a katıldı.
bir kabile lideri olarak oturan boğa, sioux avlanma alanlarının shoshone, crow, assiniboin ve diğer kızılderili kabilelerinin toprakları olan batıya doğru genişletilmesine yardımcı oldu.
beyaz askerlerle ilk çatışması haziran 1863'te, teton sioux'larının hiçbir rolünün olmadığı "minnesota katliamı "ndan sonra abd ordusu'nun santee sioux'larına karşı misillemesi sırasında meydana geldi.
kuzey amerika'daki kızılderili katliamları listesi
sonraki beş yıl boyunca sioux avlanma alanlarını işgal eden ve kızılderili ekonomisine yıkım getiren orduyla sık sık düşmanca temaslarda bulundu. 1866'da kuzeydeki avcı sioux'ların baş şefi oldu ve oglala sioux'larının lideri crazy horse da onun yardımcılığını üstlendi. cesareti ve bilgeliğiyle saygı gören oturan boğa, 1867'de tüm sioux ulusunun baş şefi oldu.
1868'de sioux'lar, bugün güney dakota'nın güneybatısında yer alan bir bölgeyi garanti altına alan ikinci fort laramie antlaşması temelinde abd hükümetiyle barışı kabul etti.
ancak 1870'lerin ortalarında black hills'te altın keşfedilince, beyaz maden arayıcıları anlaşmayla kızılderililere garanti edilen toprakları işgal etti.
1875'in sonlarında beyazların akınlarına direnen sioux'lara 31 ocak 1876'ya kadar rezervasyonlarına geri dönmeleri, aksi takdirde birleşik devletler'e düşman sayılacakları emredildi.
oturan boğa buna uymaya istekli olsaydı bile, köyünü belirtilen zamana kadar 390 km boyunca şiddetli soğukta taşıması mümkün değildi.
mart ayında general george crook düşmanlara karşı sahaya çıktı ve oturan boğa da sioux, cheyenne ve bazı arapahoları montana bölgesi'ndeki kampına çağırarak karşılık verdi.
orada 17 haziran'da crook'un birlikleri rosebud savaşı'nda geri çekilmek zorunda kaldı.
kızılderili şefleri daha sonra kamplarını little bighorn nehri vadisine taşıdılar.
bu noktada oturan boğa güneş dansı yaptı ve törenin zorluğundan kaynaklanan trans halinden çıktığında, kampına gökten çekirge gibi askerlerin yağdığını gördüğünü bildirdi.
kehaneti 25 haziran'da yarbay george armstrong custer'ın atını vadiye sürmesiyle gerçekleşti ve kendisi ve emrindeki tüm askerler little bighorn savaşı'nda yok edildi.
(the last samurai filminde tom cruise bu savaşı kabuslarında görür)
beyazlar arasında little bighorn muharebesi'ne karşı oluşan güçlü kamuoyu tepkisi askeri harekatın hızlanmasına neden oldu. sioux'lar abd birlikleriyle girdikleri çatışmalardan galip çıktılar ama muharebe üstüne muharebe kazansalar da savaşı asla kazanamadılar.
geçimleri için bufalolara bağımlıydılar ve beyazların sürekli tecavüzü altındaki bufaloların nesli hızla tükeniyordu. açlık giderek daha fazla sioux'nun teslim olmasına yol açtı ve mayıs 1877'de oturan boğa kalan takipçilerini sınırı geçerek kanada'ya götürdü. ancak kanada hükümeti, rezervasyonu sınırın güneyinde olan bir halkı besleme sorumluluğunu kabul edemedi ve takipçilerinin giderek azaldığı dört yılın ardından kıtlık oturan boğa'yı teslim olmaya zorladı.
1883'ten sonra standing rock agency'de yaşadı ve burada kabile topraklarının satılmasına boşuna karşı çıktı.
1885'te kızılderili temsilcisi kısmen ondan kurtulmak için buffalo bill'in vahşi batı gösterisine katılmasına izin verdi ve bu gösteride uluslararası ün kazandı.
1889 yılı, beyazları silip süpürecek ve kızılderililerin eski geleneklerini geri getirecek bir kızılderili mesih'in geleceği kehanetinde bulunan hayalet dansı dini hareketinin yayılmasına tanık oldu.
hayalet dansı hareketi, açlık ve hastalık nedeniyle sioux'lar arasında zaten var olan huzursuzluğu daha da artırdı. önlem olarak şefi tutuklamak üzere kızılderili polis ve askerleri gönderildi.
grand river'da 15 aralık 1890'da yakalanan oturan boğa, savaşçıları onu kurtarmaya çalışırken öldürüldü.
yates kalesi'ne gömüldü, ancak kalıntıları 1953 yılında güney dakota'daki mobridge'e taşındı ve burada granit bir kuyu onun dinlenme yerini işaretledi.
ABD'deki Özerk Bölgeler Olan Kızılderili Rezervasyonlarında Yaşanan Hukuksal Boşluk
