Alkol, Tütün Tüketim ve Obezite Oranlarına Göre Seçilmiş Dünyanın En Sağlıklı ve Sağlıksız Ülkeleri
sağlıksız yaşayan ülkeler derken, etrafta hastane yok, sağı solu dezenfekte edilmiyor değil; alkol, tütün ve obezite oranları 179 ülkeye göre yapılmış sıralamasından bahsediyoruz. clinic compare isminde bir site who, cia world factbook ve world lung association üzerinden aldığı verilerle çıkardığı sonuçlar ilginizi çekebilir.
önce en sağlıksız on ülkeden geriye doğru sayacağım, daha sonra en sağlıklı on ülkeyle bitireceğim. siz de yazıyı okumadan aklınızda en sağlıklı ve en sağlıksız ülkeyi tahmin ettikten sonra okursanız daha keyifli olur.
avrupa
en sağlıksız yaşayan bölge olarak doğu avrupa ön plana çıkıyor. amerika gibi bir istisna olmasa onda on yapacaklar. yılda 18.2 litre alkol kullanan litvanyalı arkadaşı ele alalım. eğer yanlış anlamadıysam yılda 750 shot yapıyor ve günlük de 2 shot götürüyor. yanlış hesaplamış olabilirim ama eğer bu bilgi doğruysa, dünya'da günlük iki shot kadar temiz su bulamayan insanların yaşadığı bölgeler var. sigara tüketiminde, karadağ dünya birincisi. kişi başına düşen yıllık 4124 dal. ardından belarus geliyor, 3831 dal. rusya 5, çek cumhuriyeti kısa adıyla çekya 11. sırada.
afrika
sahra altı bilerek yapmıyor ama obezite oranı çok düşük. bildiğiniz cin ali dolu. diğer taraftan namibya'yı saymazsak alkol tüketim oranı da düşük. sigara da içen yok. gerçi marketten sigara satın alabilecek bir kesim yok. içen varsa sarma yapıyordur. fakat kuzey afrika'da bir obezite ve sigara olayı var.
kuzey amerika
ilk göze çarpan obezitede 8. sırada olan abd. alkolde de yukarıdalar. kimse fark etmiyor ama rusya'yla bu alanda gizli bir savaş içerisindeler. en sağlıksız biz yaşıyoruz! diğer taraftan kanada'nın da yüzde otuzu obez.
güney amerika
arjantin hem sigara, hem obezitede yukarılara hareket etmeye çalışıyor. ama arada peru ve paraguay gibi sağlıklı yaşayan ülkeler var. şahsi kanaatim bu bölgelerin afrika'dan gelirleri yüksek olduğu için daha sağlıklı yaşadıkları yönünde. tabi gidip görmek lazım.
asya
gelelim asıl kahramanımızın olduğu kıtaya. afganistan dünya'nın en sağlıklı yaşayan ülkesi. alkol tüketimi çok düşük. obezite desen o da aynı. eğitim kalitesi çok düşük. diğer siyasi nedenlere de girmiyorum. insani gelişmişlik endeksinde 170. sırada. ortalama insan ömrü 60. felaket bir çocuk nüfusu var. yani uzaylılar gelip dese ki, "gençler durun hele, bize bir ülke verin, etrafını çevirelim, biz onları geliştirelim." afganistan ilk tercihimiz olurdu. koca çin'in zaafı sigara, yılda kişi başı 2249 dal. güney kore, hindistan, endonezya gibi sağlıklı yaşayan ülkelerin yanında, kazakistan, arabistan ve türkiye'de sağlıksız yaşamaya doğru koşuyor. türkiye'ye sonra değineceğim.
okyanusya
samoa halkının yüzde 46.1'i obez. yaklaşık her iki kişiden birisi. diğerleri de tığ gibi değildir herhalde. sanırım oralarda böyle bir inanç sistemi var. genelde enlemesine geniş oluyorlar. oradaki diğer adacıklarda da obezite yüksek. akla ilk fok, yağlı balıklar gibi yağlı hayvanları tükettikleri için böyle oluyorlar fikri geliyor ama öyle değilmiş. batı toplumlarından aldıkları aşırı yağlı ve hızlı tüketilen gıdalar buna sebep oluyormuş.
en sağlıksız
10- litvanya ve amerika
9- lüksemburg
8- polonya
7- hırvatistan
6- macaristan
5- slovakya
4- belarus
3- slovenya
2- rusya
1- çek cumhuriyeti
en sağlıklı
10- etiyopya
9- mozambik
8- somali
7- malavi
6- eritre
5- kongo
4- nepal
3- nijer
2- gine
1- afganistan
dünya
eğitim sistemi elmas, madenleri altın dolu; amerikan uyduları tarafından tespit edilmiş ama bizim bir türlü bulamadığımız petrol yatakları olan, dünya'nın en büyük fındık ihracatçısı olup üreticisini mağdur etmeyen! güzel ülkeme gelince, yılda 1580 dal sigara tüketiyorsunuz ve 29. sıradasınız. obezite prevelansında tehlikeli bölgedeyiz ve malumunuz alkol tüketiminde 153. sıradayız.
