2018'de Siyasete Atılan Komedyen Vladimir Zelenski Nasıl Ukrayna Devlet Başkanı Seçildi?
Olayı özetleyelim: Ukrayna devlet başkanı seçimlerinde komedyen Vladimir Zelenskiy yüzde 73'lük oy oranıyla başkan seçildi. Tekrar aday olan mevcut başkan Petro Poroşenko'nun oy oranı ise yüzde 25'te kaldı.
Henüz 41 yaşında olan ve geçen sene siyasete atılan Zelenskiy'nin başarısı doğal olarak büyük şaşkınlık yarattı. Bakalım Ukrayna için olaylar ne şekilde gelişecek?
Sözlük yazarlarının yorumları olaya dair bir fikir verecektir
mevcut başkan poreşenko seçim kampanyasını tamamen nefret söylemleri üzerine kurdu. halka hiçbir kanıt göstermeden zelenskiy'i putin'in adamı olarak gösterdi. hatta seçim afişlerinde kendisinin karşısına zelenskiy değil putin'in fotoğrafını koydu. "ukrayna halkı ya bana oy verecek ya da putincilere oy verecek" dedi.
ekonomi dağılmış, vatandaş aç, yolsuzluklar almış başını gitmiş falan, hiç bu konulara girmedi. ukrayna'da bizim gibi "bekaaaa, bekaaa" deyince gaza gelenlerin oranı bize göre daha düşük olduğu için rusya'dan ezici oranda nefret eden ukrayna halkı bundan bıktığını gösterdi ve rusya'ya karşı durmak dışında bir vaadi olmayan poreşenko'ya ezici oranda siktir çekmiş oldu bu seçimde.
ha zelenskiy de öyle mütevazi bir aday değildi bu arada. ülkenin en zengini hatta kimilerine göre üst aklı, gizli yöneticisi ihor kolomoyskyi'nin çalışanıydı ve güçlü kampanyasını yüksek oranda o finanse etti. oy veren kesimin büyük bir kısmı da kendisine şüpheyle bakıyor. ama işte dediğim gibi poreşenko o kadar bıktırdı ki bundan kötü olamayız diye düşünüyorlar.
daha mı iyi olacak yoksa poreşenko'yu bile mumla arayacakları hale mi gelecekler, bunu ukraynalılar bile kestiremiyor şu anda...
vladimir zelenskiy'nin, rus oligark ihor kolomoyskiy tarafından desteklenmesinin sebebi ise birkaç yıl öncesine dayanıyor
Oligark: Oligarşinin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da gruplar. Oligarşi: Küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şeklidir. Genellikle bu grubun bencilce ve görevlerini kötüye kullanarak gerçekleştirdiği, despotça bir yönetim şeklidir.
2016 yılında ukrayna'nın en büyük bankası privatbank, bizdeki tmsf'nin zamanında yaptığı gibi devletleştirilmiş. kim tarafından? seçimi kaybeden poroshenko yönetimi tarafından. komedyeni destekleyen oligark bu bankanın sahibi veya en kötü ihtimalle en büyük ortağıymış. bu bankadan kendi büzüktaşlarına çok olağanüstü miktarlarda krediler verilmiş. başka bir deyişle banka bir güzel hortumlanmış. zaten bankanın yeniden devletleştirilmesinin ana gerekçesi de buymuş. ilgili oligark, bu hareketten hoşnut olmadığı için poroshenko'yu alaşağı edip intikam almak istiyormuş. dolayısıyla komedyeni desteklemesinin ana sebeplerinden birisi de buymuş.
buraya kadar olup bitenler muhtemelen oradaki sıradan halkın kafasının fazla basmayacağı konular. asıl bu oligarkın ukrayna halkının gözünde olumlu itibara sahip olması, donbass bölgesinde karışıklıklar başladığında valisi olduğu dnipro bölgesine 10 milyon dolar civarı bir para bağışlayıp rus ayrılıkçılara karşı savaşan gönüllü azov taburlarının kurulmasına olanak sağlaması. kafası basmayan halkın gözünde bu hareketi oligarkı kahraman statüsüne getirmiş.
öte yandan mesela, olayları muhtemelen daha mantıklı değerlendirdiğini düşündüğüm batı ukraynalılar, komedyenin seçilir seçilmez rusya ile masaya oturup dombass'taki sorunların diyalog yoluyla çözülmesi için "gerekirse rusların önünde diz çökeceğim" mealinde açıklamalarını tereddütle karşılamışlar.
özetle ortada cem uzan gibi asla ne olduğu belli olmayan ve olamayacak bir adam tarafından desteklenip başkan seçilen, muhtemelen kukla bir devlet başkanı var. yukarda bahsettiğim maddi yardım, kurulan azov taburları vs. putin ile bu oligark arasında iyi polis kötü polis oyunu bile olabilir. adam zaten israil'de yaşıyormuş ve yahudiymiş haliyle (ya ne olacağıdı ki). güya en ukrayna yanlısı oligarkmış ama mesela, abd kaynakları tam tersini düşündüğü için gayet temkinliler.
şahsi kanaatim, ukraynada putin'in rızası olmadan kuş bile uçamaz. komedyeni seçen halkın orta vadede yarraklara yan basmış olma ihtimali düze çıkma ihtimallerinden çok daha yüksek.