katar’ın zaferinin perde arkası

2 aralık 2010 tarihinde zürih’te toplanan fifa icra kurulu, hem 2018 hem de 2022 fifa dünya kupaları için ev sahiplerini belirlemek için oylama yaptı. 2018’in rusya’ya verilişinin hikayesini pas geçiyorum çünkü o bu yazının konusu değil. biz katar’a odaklanacağız.

2022 fifa dünya kupası’nın ev sahipliği için aday olan ülkeler şunlardı: amerika birleşik devletleri, güney kore, avustralya, japonya ve katar. ilk turda avustralya elendi. sonra da japonya ve güney kore ev sahibi olma şansını kaybetti. finale katar ve amerika birleşik devletleri kaldı. sonunda da 14’e karşı 8 oyla katar ev sahipliği hakkını kazandı.

nasıl oldu da koca amerika karşısında küçücük katar bu zaferi kazandı? bu soruya cevap verirken tüm komplo teorilerini ve suçlamaları bir kenara bırakıp eldeki somut vaatlere, imkanlara ve sosyoekonomik donelere bakarak kendi fikrimi paylaşacağım sizinle.

artılar ve eksiler

bir kere orta doğu ilk defa bu ölçekte bir spor organizasyonuna ev sahipliği yapıyor olacak. bu başlı başına dünya barışı, toplumsal ve kültürel kaynaşma açısından son derece ümit vadeden bir olay.

ikinci olarak katar, 2022 dünya kupası için inşa etmeyi taahhüt ettiği son teknoloji stadyumların tribünlerinin çıkartılıp gelişmekte olan ülkelerde yapılacak stadyumlara yerleştirileceğini vadetti. bana sorarsanız bu futbolun daha da yaygınlaşması ve altyapıların iyileşmesi için müthiş bir fedakarlık (yatırım). fifa kendi imkanları ile böyle bir şeye girişemezdi. ancak bir devlet desteği şarttı ve katar bu desteği fifa’ya vermeyi teklif etti. son derece güzel ve oylamada etkili olduğunu düşündüğüm bir hareketti bu.

orta doğu’da yer alan katar’ın ulaşım ağındaki merkezi konumu, yeni yapılmış beş yıldızlı havalimanı, lüks konaklama imkanları, komşu ülkelerin katar’a vereceği lojistik katkı (dubai, abu dhabi gibi – son dönemde aralar gergin ama dört yıl sonrasının ne göstereceğini bilmiyoruz-) ve ileriye dönük vizyonu fifa icra kurulu’nun kafalarındaki soru işaretlerini kaldırmış olsa gerek.

elbette sıkıntılı durumlar da mevcut. göçmen işçilerin çalışma şartlarının ağırlığı, insan hakları ihlalleri gibi konularda katar’ın başının ağrıdığı bir gerçek. fakat son yıllarda ciddi bir çaba gösterildiği ve bu konularda olumlu yönde ilerlemeler sağlandığı raporlarla ispatlandı. yani, dünya kupası sayesinde katar da kendi eksikliklerini iyileştirme fırsatı buldu.

bir diğer problem katar’ın ve arap yarımadası’nın coğrafi konumu nedeniyle yaz aylarında akıl almaz seviyelere çıkan hava sıcaklıklarıydı. katar, tüm stadyumların ve taraftarların yer alacağı bölümlerin yenilikçi klima sistemleri ile soğutulacağını söylese de bu konu bir problem olarak görülmeye devam etti. nitekim karşılıklı varılan mutabakat ile 2022 fifa dünya kupası takvimi kaydırıldı ve tarihte ilk defa kasım ve aralık aylarında bir dünya kupası yapılmasına karar verildi. bu sıcaklık sorununu ortadan kaldırdı ama pek tabi ki milyon dolarlık futbol kulüplerinin bu karara bakışı pek de olumlu olmadı. bu husustaki gelişmeleri hep birlikte göreceğiz. belki de futbolcuların en formda oldukları dönemde gerçekleşecek bir dünya kupası tarihin en iyisi olarak hatırlanacak. hep beraber göreceğiz.

2022 fifa dünya kupası’nın katar’da yapılacak olmasının hem fifa için hem de katar ve ortadoğu halkı için olumlu bir sonuç doğurduğu bence apaçık ortada. ben katar’ın müthiş bir dünya kupası’na ev sahipliği yapacağına yürekten inanıyorum.

şimdi size sıralamaya başlayacağım dünya kupası stadyumlarını gördükçe sizin de 2022 dünya kupası ile ilgili son derece olumlu hislere bürüneceğinize eminim. hazırsak her biri devrimsel stadyumlarımızı tanımaya vakit kaybetmeden başlayalım.

stadyumlarımızı tanıyalım

2022 dünya kupası sırasında maçlar bir kısmı yenilenen ve modernize edilen, bir kısmı da sıfırdan inşa edilen 8 adet stadyumda oynanacak. isimleri şöyle:

khalifa stadyumu
al rayyan stadyumu
al wakrah stadyumu
al bayt stadyumu
education city stadyumu
ras bu abboud stadyumu
al thumama stadyumu
lusail stadyumu

şimdi stadyumların karakteristik özelliklerine ve ilerleme durumlarına eğilip onları daha yakından tanıyalım.

khalifa stadyumu

2017 yılında yenilenme işlemi tamamlanan stadyum 2022 dünya kupası karşılaşmaları için hazır hale getirilen ilk yapı olarak listedeki yerini alıyor. 48,000 kişilik stadyum, uluslararası birçok organizasyona ev sahipliği yapmış bir yapı olma özelliği taşıyor. 2019 yılında gerçekleştirilecek dünya atletizm şampiyonası’nın da bu stadyumda koşulacağını belirtmek istiyorum.

al rayyan stadyumu

dünya kupası için yıkılıp yeniden yapılmakta olan al-rayyan stadyumu tüm dış cephesini kaplayan multimedya paneli ile dikkatleri üzerine çekecek gibi görünüyor. katar’ın en büyük alışveriş merkezlerinden birisi olan mall of qatar alışveriş merkezinin yanına konumlandırılan stadyumun grup maçlarına, çeyrek final ve yarı finallere ev sahipliği yapması planlanıyor.

al wakrah stadyumu

40,000 kişi kapasiteli stadyum yenilikçi ve yerel teknelerden esinlenilerek yaratılmış mimarisi ile dikkat çekiyor. yakın zamanda kaybettiğimiz ünlü mimar zaha hadid’in firmasının tasarımı olan stadyum çeyrek finallere kadar sürecek mücadelelerde kullanılacak. dünya kupası sonrası kapasitesi yarı yarıya düşürülecek ve 20,000 kişilik kısmı futbolun gelişimine katkı maksadıyla ihtiyaç sahibi ülkelere bağışlanacak.

al bayt stadyumu

yarı finallere kadar maçların oynanacağı stadyum 60,000 kişilik bir çadıra benzeyen görünümü ile son derece estetik ve bir o kadar da kültürel çizgiler barındıran bir yapı. doha’nın 60 km kuzeyindeki al khor şehrinde yer alacak olan stadyumun yapımı tüm hızıyla devam ediyor.

education city stadyumu

katar’daki üniversitelerin, eğitim enstitülerinin, kütüphanelerin ve eğitime yaptığı yatırımlarla ünlenen qatar foundation’ın bulunduğu education city’nin merkezinde bulunan stadyum, 40,000 kişilik kapasitesi ile dünya kupası’nda boy gösterecek bir diğer stadyum. ultra modern ve kavisli bir tasarıma sahip yapının 20,000 kişilik kısmı, 2022 dünya kupası’nın ardından futbolun gelişmekte olduğu ülkelere gönderilecek.

ras abu aboud stadyumu

stadyum mimarisinde daha önce görmediğimiz bir örnek olan stadyum, konteynerlerden inşa edilecek. dünya kupası sonrası bu konteynerler istenen yere götürülüp, birleştirilecek ve tekrar bir stadyum haline getirilebilecek. son derece yaratıcı ve yenilikçi bir fikir ile karşımıza çıkacak olan yapının 2022 dünya kupası’nda çeyrek final maçlarına kadar taraftarları ağırlaması öngörülüyor. tekrar kullanılabilir lego benzeri tasarımının dünya futboluna ve stadyum mühendisliğine büyük bir katkı sağlayacağını söylemek sanırım yanlış olmayacak.

al thumama stadyumu

son derece ikonik bir tasarımı olan stadyum, çeyrek final maçlarına kadar 2022 dünya kupası’nda görev alacak bir diğer stadyum. takke görünümlü yapısı arap ve müslüman kültürünün önemli bir aksesuarını dünyanın en büyük spor etkinliği ile buluşturacak. 20,000 kişilik kısmı sökülebilir ve yeniden kurulabilir olarak tasarlanan yapı, 2022 dünya kupası’nın yerel motifli yapılarından birini oluşturacak.

lusail stadyumu

gelelim en önemli stadyuma. yani açılış, kapanış seremonilerinin yapılacağı ve 2022 dünya kupası finalinin oynanacağı lusail stadyumu’na…

son derece estetik bir mimari ile futbolu, mühendislik ve sanat ile bağlayacak olan yapı, futbolseverlerin büyük beğenisini kazanacağa benziyor. 200,000 kişiye ev sahipliği yapması beklenen yapım aşamasındaki lusail şehrinde bulunacak stadyum, katar’ın en prestijli yapılarından birisi olmaya aday.

not

tüm bunlar harici, katar ile ilgili genel bilgiler almak için bu yazıyı, katar hakkında yanlış bilinen detaylar için burayı, katar ve körfez ülkelerinde çalışmayı düşünenlere kişisel tavsiyelerim için şu yazıyı okuyabilirsiniz.

1958 Dünya Kupası Elemelerinde Yaşanan Skandallar Zinciri