yeni zelanda'daki tehlikeli bir su geçidinde 24 yıl boyunca gemilere eşlik eden bir yunus varmış. adı pelorus jack'miş. öyle biliniyormuş ki, mürettebat geçide yaklaştığında onu göremezse genelde onu beklermiş.

adını güney adası'ndaki pelorus su kanalından alan pelorus jack, denizcilerin dikkatini ilk kez 1880'lerin sonunda çekmiş. d'urville adası'yla anakara arasındaki zorlu, dar ve tehlikeli bir boğaz olan fransız geçidi'nde gemilere eşlik etmeyi alışkanlık hâline getirmiş, bölgenin çalkantılı sularında seyreden denizciler onun böyle davranmasını gizemli bulsa da memnuniyetle karşılarmış.

pelorus jack ilk kez 1888 civarında, d'urville adası'yla güney adası arasında yer alan bir kanal olan fransız geçidi'ne yaklaşan brindle adındaki ıskunanın önüne yaklaştığında görülmüş. mürettebat, ıskunanın önünde aşağı yukarı hareket eden yunusu görünce onu öldürmek istemiş ama kaptanın karısı onları vazgeçirmiş. herkes şaşkınlık içindeyken, yunus gemiye dar kanalda rehberlik etmeye devam etmiş. sonraki yıllarda da gelen neredeyse her gemiye güvenli şekilde rehberlik etmiş. bölge, kayalıklar ve güçlü akıntılar nedeniyle gemiler için tehlikeli olsa da jack varken hiçbir gemi batık olmamış.

1904'te ss penguin gemisinden biri pelorus jack'i tüfekle vurmaya çalışmış. öldürülmeye çalışılmış olsa da pelorus jack gemilere yardım etmeye devam etmiş ama halk hikayelerine göre, bir daha asla yardım etmediği ss penguin, 1909'da cook boğazı'nda batmış.

bu olay sonrasında yeni zelanda hükûmeti dost canlısı yunusu korumaya karar vermiş. pelorus jack'e zarar verilmesini, taciz edilmesini ya da öldürülmesini yasaklayan bir kanun çıkarmış. bu kanun, yunusun deniz koruyucusu olmasına duyulan minneti yansıtırken insanlarla memeli deniz canlılarının çıkarlarının kesişmesini sembolize ediyormuş.

pelorus 1912 yılında ortadan kaybolmuş, ortadan kaybolmasına dair birçok söylenti varmış. yabancı balina avcılarının onu zıpkınladığı da düşünülmüş ama araştırmalar pelorus jack'in yaşlı olduğunu öne sürmüş. beyaz kafası ve soluk renk gövdesi onun yaşını gösteriyormuş, bu yüzden de doğal sebeplerle ölmüş olması daha olasıymış.

sonrasındaysa denizcilerin kahraman dostu ve herhangi bir ülkede yasalarla korunan ilk münferit deniz canlısı olarak hatırlanır olmuş.

Amerikan Ordusunun Uzun Zamandır Askeri Görevler İçin Yunusları Kullanması