5 Yıldır İşin İçinde Olan Birinden Borsaya Yeni Başlayanlara Tavsiyeler
yaklaşık 5 yıldır ufak tefek yatırımlarım olur. öğrendiğim birtakım şeyleri paylaşmak isterim. yatırım tavsiyesi olarak değil de kullanmayı düşünebileceğiniz bilgiler ve deneyimler olarak okumaya devam edebilirsiniz.
öncelikle teknik analizlerle, kısa vadeli yatırımlarla al sat yapmak bence borsacılık değil, trader'lıktır. şahsen uzun vadeli yatırım dediğimiz minimum 1 sene ve daha uzun süreli yatırımları tercih ederim. bugüne kadar da uzun vadelide enflasyon hesaplamalarını düşmeme rağmen zarar ettiğim sepetler çok nadir oldu.
sepet demişken, bütün yatırımınızı bir hisseye bağlamak kumarın en büyüğüdür, intihardır. eğer borsaya yeni başladıysanız ve bu işten de çok anlamıyorsanız, bankaların ve yatırım şirketlerinin hisse senedi şemsiye fonları var. bizim akıl edemediğimiz, bilmediğimiz analiz yöntemlerini 7/24 çalışarak, yorumlayarak seçtikleri birkaç hisse senedinden sepet oluşturup bizlerin kullanımına sunuyorlar. ayrıca yatırım şirketleri piyasasında da sağlam bir rekabet döndüğü için karlılık oranlarını hep ideal seviyenin üstünde tutmak zorundalar.
geçmiş yatırımlarınıza bakın. borsanın %15 karda kapattığı dönemlerde sizin sepetiniz %5 kapatıyorsa siz bu işi çok da iyi yapamıyorsunuz demektir. yatırım fonlarına bakarsanız her daim borsanın karlılık oranının ya üstündedir ya da çok çok az altındadır. tefas, fonların farklı periyotlardaki kazandırdıkları gelirleri inceleyebileceğiniz bir site. kullanmanızı öneririm. ayrıca bu fonların günlük yatırımcı sayılarını takip edin. örneğin; 10 gün boyunca yatırımcı sayısı günlük 200-300 kişi artan fonları tespit ettiysem affetmem ve o fona yatırım yaparım. az biraz hisse incelemeyi de biliyorsanız, fonun içindeki hisselere bakabilirsiniz.
bir sepette atıyorum; 1 endüstri sektörü şirketi, 1 telekomünikasyon, 1 banka gibi farklı ve yükselişe geçeceği düşünülen sektörlerden firmalar olur. bunlara yapılan yatırımlar da yüzde olarak farklı farklı dağıtılır. geçen ay sepetteki x senedine %20 ağırlık verilmiş fakat bu ay bu oran %40'a yükseltilmiş olabilir. bunun sebebini araştırıp, bu hisse senedine ayrıca yatırım yapmayı tercih edebilirsiniz. bazen de bu hisselerin bazıları komple sepetten çıkartılır. yerine yeni hisseler girer. mutlaka bunları araştırın ama profesyonellere de güvenin.
genel olarak sepetimde bist temettü 25 hisselerine ağırlık veririm. uzun vadeli yatırımcıdan da farklı bir tercih beklenemez. evladiyelik olarak birkaç adet aldım. kenarda duruyor ve sağ olsunlar, ufaktan ufaktan karlarını paylaşıyorlar. benim için bu hisselerin verdiği temettülerden daha mutlu eden bir kazanç yok. piyasada temettü veren hisseleri takip edebileceğiniz bir ton site var. temettü veren şirketlerin son 5 senesini inceleyin derim. bakalım kaç yıldır bist temettü 25 piyasasındalar, kaç senedir temettü veriyorlar, devamlılıkları var mı, her sene kar vermişler mi gibi soruların cevaplarını arayın.
temettü hisseleri, temettü dağıttıkları anda düşüş yaşar. mesela 100 tl olan bir hisse %10 temettü dağıttıysa bir gün sonrasına 90 tl ile başlar. bu, sizi yanıltmasın. kısa zamanda bu hissenin eski rakamına gelmesi beklenir ki, aldığınız temettü size verilen hediye gibi kalır. ben bugüne kadar istisnasını yaşamadım. aldığım her temettüden sonra hissenin fiyatı kısa zamanda eski fiyatına geldi.
bu piyasada genel konjonktürler vardır. misal enflasyon yükselirse hisse senetlerinin de yükselmesi beklenir. faizler düşerse insanlar paralarını mevduata yatırmazlar ve bu yatırımlar büyük ihtimalle borsaya kayar, haliyle borsa yükselir. ülkelerin kredi risk puanları düşerse borsası yükselişe geçer.
bir de yerel konjonktürler var. bunlar da mevsimsellik, şirket gelirleri, haberler, resmi gazete yayınları gibi kriterler ve kaynakların takibi ile keşfedilebilir. örneğin, yaz aylarında turizm şirketleri hisse senetlerinin yükselmesi beklenir. ihracat yapan bir şirket yurtdışından yeni bir firmayla anlaşmaya vardıklarını açıklayabilir veya yeni yatırımlarını kamuyu aydınlatma platformuna(kap) bildirebilir. uçak biletleri fiyatlarını takip ediyorsanız, rusya ukrayna savaşı sonrası uçak bileti fiyatlarının nasıl uçtuğuna şahitlik edebilir ve haliyle havayolu şirketi hisselerinin yükseleceğini takip edebilirsiniz. eyt açıklamasından sonra çoğu eyt emeklisinin yatırımını düşük faizli mevduatlara değil, borsaya yönlendireceğini düşünebilir ve şimdiden hisse toplayıp seçimden önce yükselmesini bekleyebilirsiniz. yerel konjonktürleri takip etmek aslında bu kadar basit.
son bir paragraf daha açmak istiyorum. 2022 senesinde bizim borsa müthiş yüksek seviyelere ulaştı fakat topyekün tüm hisselerin birden yükselmesini bekleyemeyiz. mesela ilk 3 ay teknoloji sektörü prim yaparken, bir sonraki dönemde enerji sektörü prim yapabilir. bir sektörün tüm yıl boyunca yükseliş trendinde olacağını beklemek doğru olmaz. sütü sıktıktan sonra kaseyi de yiyeceğim diye düşünmeyin. bu sektörlerin yükseliş trendlerini yakalarsanız güzel paralar kazanabilirsiniz. geçen sene sigortacılık ve telekomünikasyon sektörleri, hatta otomotiv ve beyaz eşya sektörü oldukça düşüş yaşadı. piyasaların dengelenmesi adına önümüzdeki yıllarda bu sektörlerin yükseliş göstereceğini bekleyebiliriz.
naçizane tespitlerim bu yönde. gözünüz gönlünüz tok, kazancınız bol olsun.