ABD'de Ev Almak, Diğer Ülkelere Kıyasla Ekstra mı Zorlaştı Yoksa Bu Bir Yanılgı mı?
son yıllarda (özellikle covid sonrası) ev almanın eskisine göre çok daha zor olduğu doğrudur ama bu sadece abd özelinde olan bir şey değil. hemen hemen her ülkede bu daha da zorlaştı. bu konuda bazı verilere bakalım.
abd'de 2019-2024 arasında ortalama ev fiyatları 240 bin dolardan 350 bin dolara çıkmış yani %40 civarı bir artış olmuş. son 1 yılda ev fiyatlarında ortalama artış %3.4 seviyesindeymiş.
https://www.zillow.com/…alues/102001/united-states/
aynı dönemde hane başına düşen gelir 61 bin dolardan 74 bin dolara çıkmış yani %21 artış göstermiş. bu durumda ortalama hane gelirine sahip birinin ev satın alma zorluğu %15 artmış. bu çok ciddi bir artış ama burada söylendiği gibi ev almanın 10 kat zorlaştığını söylemek abartı. abd'de ortalama ev fiyatı hala 350 bin dolar yani ortalama hane geliriyle 4 buçuk yılda ev alınabiliyor.
https://fred.stlouisfed.org/series/mehoinusa646n
aynı dönemde avrupa'da (ab ülkeleri içinde) ev fiyat endeksi 115'ten 155'e çıkmış yani ortalama ev fiyatları %35 artmış.
https://ec.europa.eu/…tistics_april_2024_visual.png
kanada'da ev fiyatları aynı dönemde 500 bin dolardan neredeyse 700 bin dolara yükselmiş. ortalama ev fiyatı abd'nin neredeyse iki katı.
https://wowa.ca/reports/canada-housing-market
avustralya'da ortalama ev fiyatları son 4 yılda %40 artarak 1 milyon dolara dayanmış.
https://www.theguardian.com/…e-market-affordability
gelelim güzel ülkemize. ülkemiz dünyada konut fiyatlarında görülen artışta dünya lideri hem de uzak ara farkla. ülkemizde yıllık ev fiyat artışı çoğu ülkedeki 5 yıllık artıştan daha fazla.
https://tr.euronews.com/…ari-en-cok-turkiyede-artti
dünyada ortalama gelir ve ev fiyatı oranlarına baktığımızda abd hala ev alma konusunda dünyanın bir çok ülkesinden daha iyi durumda. ortalama bir fransız fransa'da ev almak için 12 yıl, ortalama bir alman almanya'da ev almak için 10 yıl, ortalama bir italyan italya'da ev alabilmek için 11 yıl, ortalama bir ingiliz ingiltere'de ev alabilmek için 10 yıl, ortalama bir kanadalı kanada'da ev alabilmek için 11 yıl, ortalama bir türk türkiye'de ev alabilmek için 13 yıl çalışmak zorundayken ortalama bir abd'li abd'de ev alabilmek için sadece 4 yıl çalışmak zorunda.
https://www.numbeo.com/…ent/rankings_by_country.jsp
2000-2020 arasında abd'de enflasyon oranı %1-2 arasında seyrederken covid sonrası para basmaları sonucu 2021'de %5'e ve 2022'de %9'a çıkarak peak yapmış. 2023'te enflasyon oranı %5'e inmiş ve bu sene %3.5 seviyesine inmiş. aynı şekilde avrupa'da 2000-2020 arasında %1.5'lük enflasyon oranı 2021'de %4'e ve 2022'de %8.8'e yükselmiş ve sonra %3'e gerilemiş. abd ile avrupa arasındaki enflasyon oranları birebir gidiyor. abd'de ayrıca fazladan bir enflasyon olmamış ve tüm dünyanın yaşadığı enflasyondan nasibini almış. bu süreçte türkiye'de enflasyon oranı %75'i geçmiş.
https://en.wikipedia.org/wiki/2021–2023_inflation
kısaca son 4-5 yıldır özellikle pandemi sonrası parası olanların paralarını emlak ve diğer yatırım araçlarına gömmesi sayesinde dünyanın her yerinde ev fiyatları tarihte hiç olmadığı kadar arttı ve ev almak zorlaştı. ayrıca 2020-2023 arasında tüm dünyada bir enflasyon dalgası yaşandı. bu sadece abd'de görülen bir durum değil. hatta diğer gelişmiş ülkelere göre abd hala ev satın almanın en kolay olduğu ülkelerden biri olmaya devam ediyor. tüm dünyada yaşanan sorunları sanki sadece bir ülke yaşıyormuş gibi göstererek insanları yanıltmış oluyorsunuz. bu arada enflasyon dalgasının da sonlarına gelinmiş gibi gözüküyor çünkü gelişmiş ülkelerde enflasyon değerleri yine %2-3 civarına inmeye başladı (türkiye ve birkaç ülke hariç). bu demek değildir ki ev fiyatları yeniden 2019 verilerine düşecek. o tren çoktan kaçtı.