Ahlak ve İnançla İlgili Fikirlerimizin Kaynağı Olan Beyin Bölgesi: Ventromedial Prefrontal Korteks
Nedir, ne değildir?
ventromedial prefrontal korteks, ahlaki kararlar için önem arz eden bir beyin bölgesidir.
özellikle kutsal değerler, ventromedial prefrontal korteksin aktivasyonu ile bağlantılıdır. kutsaldan kasıt mutlaka bir dini inanç olmak zorunda değildir. kutsal; kişi için özel bir öneme sahip olan herhangi bir değer, bir politik duruş veya eleştirilmesine katlanamadığı, aidiyet hissettiği herhangi bir şey olabilir.
ventromedial prefrontal korteks etik kararlarda önem arz eder, ancak bu bölgenin fazla aktive olması kişiyi "ahlaklı" yapacak diye bir kaide yoktur. eğer kutsallarınız, maliyet-fayda analizinizi, muhakeme yeteneğinizi devre dışı bırakırsa bir ölüm makinesine dönüşmekte sakınca görmezsiniz.
bunu anlayabilmek için cihatçılar üzerinde yapılan fmri çalışmalarına bakabiliriz. (ncbi)
araştırmada seçilen denekler, el-kaide'yi açıkça desteyen kişiler. araştırılan şey, "bir dava için savaşmak ve ölmek" söz konusu olduğunda buna istekli olanların beyinlerindeki aktiviteleri, istekli olmayanların beyinlerindeki aktiviteler ile kıyaslamak.
katılımcılar bir dava uğruna savaşmaya ve ölmeye istekli olmadıklarında, dorsolateral prefrontal korteks ve ventromedial prefrontal korteks arasında daha fazla bağlantı kuruluyor. meali şu: subjektif dürtüleriniz, mantığınız ile bastırılıyor. ventromedial prefrontal korteks aktiviteniz başıboş kalmıyor, dorsolateral prefrontal korteksiniz de alacağınız kararda etkili oluyor.
bunun tam tersi olduğunda, katılımcılar bir dava uğruna savaşmaya ve ölmeye istekli olduklarında ise iki bölge birbirinden daha bağlantısız işliyor. bu durumda muhakeme yeteneği, bireyin katı öznelliği üzerinde bir etkiye sahip olamıyor.
peki ventromedial prefrontal korteks zarar gördüğünde neler oluyor?
empati yeteneği azalıyor (mit press journals), duygu eksikliğine ek olarak değerlere dayalı karar verme mekanizmaları olumsuz etkileniyor, uygunsuz sosyal davranışlar artıyor, konfabulasyon ortaya çıkıyor, geleceğe yönelik veya karşı-olgusal düşünebilme yeteneği zarar görüyor. (science direct)
kişinin karşı-olgusal düşünebilme kabiliyetini yitirmesi ise yine fundamentalizm ile sonuçlanıyor. (#77459297)
azı karar değil, ama çoğu da zarar. o hâlde agathokakological.