Almanlar Gerçekten de Hesabı Alman Usulü mü Ödüyor?
almanlar alman usulü ödüyorlar, ama niye böyle ödüyorlar?
kökeni almanların hayatı "bir iyilik karşılıksız yapılır" merkezinde görmesinde yatıyor. biz türkler sayarız, kayıt tutarız. bir kere yemeğe çıkıldığında hesabı biz ödediysek, bir sonraki yemeği arkadaşımızın ödemesini bekleriz. bunu takip ederiz. yani yeterince sayıda yemeğe çıkıldığında hesap sırayla ödendiği için bir denge oluşur.
16 yıllık almanya yaşantımda bunun böyle işlemediğine şait oldum. bir alman'a yemek ısmarlarsanız bu "karşılık beklemeden" yaptığınız bir iyiliktir. bir sonraki yemeği yine %50-%50 ödemek isteyecektir. bu sadece hesap ödemekle ilgili de değil: mesela arabayla gezerken benzini siz ısmarladınız diyelim. alman baştan o şekilde anlaşmadığınız takdirde "bir sonraki benzini de ben ödeyeyim" diye düşünmez. ya da öğrenci yurdunda yemeğinizi paylaştığınız alman "bir sonraki yemeği de ben yapayım herkese yedireyim" diye planlamaz. bunları jest olarak yaptığınız kıyaklar olarak algılar. alman'la iş ya da özel hayat ilişkileri, sevgililik de bu doğrultuda gider. mesela siz evin faturalarını ödüyorsunuz diye alman sevgiliniz de karşılık olarak otomatikman temizliği üstlenmez. kendisine danışmadan ödediğiniz faturalar jesttir ve geri kalan sorumluluklar %50-%50 bölünür. bu kötü bir şey değil, alman kültürünün yansımasıdır. jest karşılık beklemeden yapılır.
biz türkler ise restoranda hesap ödeyerek bir jest yaptığımızda aslında bir karşılık bekliyor oluyoruz. bir sonrakini de karşımızdaki ödesin istiyoruz.
sonuç olarak yine de ben olaya türk gibi yaklaşmayı rahat buluyorum. bir alman'a yapılan jestler genelde kendisinde sempati oluşturmaktan başka bir şeye yaramıyor çünkü karşı bir jest yapmakla pek uğraşmıyor ya da hiç kasmıyor. sonuç olarak bizim jestler biraz uzaya gidiyor gibi oluyor. oysa türk kültüründe yer alan dengeleyici hareketler daha sosyal bir ortam yaratıyor. son olarak türk kültürünün de hiç eskisi gibi sağlam gitmediğini, türkler arasında da ortalığın sadece istemesini bilen narsisistlerle dolduğunu belirtmem gerekiyor.
alman usulü: almanlara tamı tamına uyan bir ifade
en azından benim şimdiye kadar tanıdığım almanların %95'i böyleydi. bizzat benim kafam almıyor, nasıl rahat ediyorlar diye.. hayır uyuz olan kısmı, dışarıda hep beraber yemeğe çıkıldığı zaman, herkesin kendi yemeğini ödemesi değil. uyuz olan, arkadaşlardan birinin evinde buluşulduğu zaman, (atıyorum) hans 1 paket patates getirdiyse, tek başına o patatesi yemesi ve kimseye ikram etmemesidir. ulen hep beraber toplanılıyor, herkes bir şeyler getiriyor, ama bazıları bir tek kendilerine getirip kendilerinkileri yiyor, başkalarından otlanıyor ve sana ikram bile etmiyorlar. ha oldu da getirdiği patatesten yarım paket kaldı mı? onu giderken alıyorlar. olmadı eğer biri yediyse o yarım paketi, parasını istiyorlar. nasıl çekinmeden etmeden böyle davranabiliyorlar anlamıyorum, anlayabileceğimi de sanmıyorum.
alman usulü, almanların hastalık derecesinde takık olduğu bir konsept
0.0001€ bile borcu olsa, onu verir alman. duramaz. miktarın küçüklüğü bile üstünde deve yükü olur. türkleri anlayamazlar bu yüzden. bizde tam tersi, "ben ödücem." konsepti tavandır.
almanya seyahatim sırasında, yanında kaldığım akrabalarımla sürekli kasada ödeme kavgası yaptık. almanların geçersiz işlem yürüttüğünü gördüm orada. adamlar "bitte hier!" ve "er ist mein gaste, hier bitte!"ler arasında gerçekten sapıtıyorlardı. hele daupthe'de bir kafede, kasiyer kızın çaresizçe "yarım sizden yarım ondan alsam?" sorusuna, kükrercesine "nein, hier!!!" dememizle birlikte, olayı uzun süre idrak edememesine çok güldük. almanya'da kasada ödeme kavgası yapanlar varsa, bilin ki kesin türk insanıdır. alman ısmarlamayla, ikramla, misafirle falan uğraşmaz.