Almanya'da Birçok Bankanın Negatif Faize Geçmesi Ne Anlama Geliyor?
- zero (bkz: zirp) veya negative interest rate policy (bkz: nirp) olarak adlandırılan şey bu negatif faiz.
- talep azlığı veya arz fazlasından enflasyon artamaz hale gelince, ekonomi daralıyor gibi göründüğünden gelişmiş ekonomilerde uygulanan bir pratiktir.
- ekonomi nasıl daralır? örneğin geçen sene 100 tane lastik top satıldı tanesi 1 eurodan. bu sene ise 105 top satıldı ama tanesi 0.90 euroya düştü. 10 centlik düşüşe karşılık 5 tane fazladan satış oldu yani bu da bu sene için gdp'nin €94.5 olduğunu yani geçen seneye göre %5.5 düştüğünü gösterir.
- sayıları abarttım, %5 küçülme olmadı lakin japonya'da olan şey aşağı yukarı bu. almanya'da ise daralma henüz küçük boyutta, ondan ziyade "henüz" durgunlaşma var desek daha doğru.
- bu negatif faiz, mevduat sahiplerine "paranızı bankada tutmayın, onun yerine götürün yatırım yapın" mesajı da veriyor.
- keza bankadan borç alacaklara da "bugün benden iş kurmak için 100 euro çekerseniz seneye aynen 100 euro ödeyebilirsiniz 0 faizle mis gibi. haydi gidin iş kurun" demek.
- zirp/nirp politikalarını eleştirenler de var tabii ki. hani diyeceksiniz ki "kim negatif faiz veren bir yere parasını koyar ki. onun yerine likitte kalır" değil mi? lakin kanunlarla bunun yapılması da önlenmiş. emeklilik fonları (bkz: pension fund) yönetmelikler ile zorlanarak, "devlet tahvili almak zorundasın" diye bu negatif getirili (yani götürülü) kağıtları alıyormuş. yani sistem, fon yatırımcılarının göz göre göre para kaybetmelerini sağlıyormuş. "böyle bir şey olabilir mi?" diyorsunuz içinizden, evet oluyormuş: https://www.zerohedge.com/…inst-gods-now-impossible
- türkiye'de daha emekleme aşamasında olan "bireysel emeklilik sistemi" de benzer şekilde çalışıyor. fonda toplanan paranın bir kısmı, devlet tahvili olarak tutulmak zorunda (kaynak). türkçesi, maaşınızdan zorla kesilen bes primleri ile, devletin "enflasyon altında getiri vaad eden" çöp kağıtlarını almak zorundasınız.
özetle; sadece ülkemizde değil, dünya genelinde güzel günler yaşıyoruz.