Arabayı Oto Sanayiye Götürmeden Önce Yapılması Gerekenler
diyelim ki aracınız arıza yaptı ve ne olduğu konusunda hiçbir fikriniz yok. gece kara kara düşünüyorsunuz "acaba ne masraf çıktı bize" diye. arabalardan da çok anlamadığınızı varsayalım. yolda kalmış olun ya da olmamış, kaza durumları hariç ne yapmanız gerektiğini anlatayım.
öncelikle aracınızın hangi aksamından arıza yaptığını bilmeniz gerekir. örnek vereyim; bijonlar yalama olmuştur ve siz tamirciye gidersiniz. tamirci arabayı alır ve tornacı çağırır, tornacı yalama olan yuvalara yay salmak için tanesine 100 tl der. üç yuva yalama olsa 300 tl eder. tamirciye gittiğiniz zaman, o bir tornacı çağırır ve yuvalara diş açıp yayları içeri salar. iş bittiğinde tamirci ise 500 tl yeter der ve ödediğiniz fazladan 200 tl ile sanayiden ayrılırsınız. hâlbuki direkt olarak tornacı önüne çekseniz arabayı, biraz pazarlık ile 250 tl gibi rakama aracınızı tamir ettirip yola çıkabilirdiniz. tamirciye gittiğiniz zaman bilerek bile olsa işi uzatıp daha fazla para bile alabilir. porya sökülecek der ve bir dünya zaman kaybı yaşarsınız. hâlbuki beş dakikalık iştir yuvalara yay salmak.
motor çekişten düşer ve gaza yüklenseniz bile 2000 deviri geçmez. dersiniz ki motor yandı bitti. gerçekte olan; yolda bir karton üzerinden geçmişsinizdir ve vuruntu sensörünün kablosu çıkmış ya da kopmuştur. bunun için, "yapılsın da neyse günahımız çekeriz" dersiniz ve tamircinin maliyetsiz olarak parça değiştirmeden yaptığı arızaya, astronomik rakamlar ödeyebilirsiniz. lpg'de araba tekliyor ve benzine geçiyor şikâyeti ile gittiğiniz zaman olay sağlam enjektörleri temizlemeye, hatta regülâtörü değiştirmeye kadar gidebilir. sorun genelde 100 liralık filtreden kaynaklanır.
arabanın alt düzeninden gelen bir ses sebebiyle direkt olarak tamirciye değil, bir rot balansçıya gidin. adamlar ücretsiz olarak arabanın altına girerler ve size hangi parçanın arızalı olduğunu söylerler. bir kâğıda yazıp liste olarak elinize verirler. bu noktadan sonra o parçaları kendiniz alıp bagaja atıp bir tamircinin yolunu tutabilir, sadece işçilik konuşabilirsiniz. "selamünaleyküm ustam, sağ sol salıncaklar değişecek, araba bu, parçalar bende, ne kadara yaparsın" diye tamirci tamirci gezip en uygun fiyatı alabilirsiniz. işiniz bitince tekrar aynı rot balansçıya gidip arabanızın rot ve balans ayarlarını yaptırır, 200 lira atar çıkarsınız.
öyle ustalar var ki, daha sorunu ve arızayı görmeden “motorun üst kapak açılacak” diyebilir. önce arabayı bir bilgisayara bağlayıp çıkan sonuçları yorumla, kompresyon testi yap vesaire. bu şekilde sorunun tam olarak ne olduğunu bilmeden yapılacak olanları söyleyen yerden hemen uzaklaşın. iyi bir usta sizi dikkatlice dinler, arabayla teste çıkar, size sürekli soru sorar. arabayı dükkâna çektiğiniz zaman size "aç kaputu deyip suratınıza bile bakmıyor ise oradan kaçmaya bakın. elektrik arızası için gittiniz diyelim ve usta size şu araya bir röle atalım" derse kesinlikle hayır deyin. sorun neyse o çözülür. işin kolayına kaçıp başından savmak isteyen ustaların sayısı bir hayli fazladır.
aracınız tamir edilirken başında bekleyin ve sürekli olarak ne yapıldığına bakın. kötü niyetli kişiler sizin aracınızdan çok pahalı olan bir parçayı söküp alabilirler. böyle bir olayın yaşanması için gittiğiniz yer olmasına gerek yok, sırf bu işi meslek haline getiren insanlar var piyasada. işin acısı bu çoğu kez yaşanır. erkek veya kadın olun fark etmez, arabanızın başında durup soru sorun ne yapıldığına dair.
aracınızda ciddi bir problem olduğunu düşünüyorsanız, tamirciye gitmeden önce alt düzen için rot balansçıya, motor için kompresyon testi yapan bir yere gidin öncelikle. 20 liralık egzoz takozu için egzozcuya gidersiniz, tertemiz katalizörü söker değiştirirler ve siz bunu anlayamazsınız. bu sebeple sanayi ortamında kendinizi çok acemi göstermeyin ve gitmeden önce sorunun ne olduğunu kesinlikle öğrenmeye çalışın. “bunun nesi var” diye gittiğiniz yer ile “bujileri değiştirelim” diye gittiğiniz yerlerde çok farklı harcamalar yapabilirsiniz.
çok basit bir problem için binlerce lira harcayabilirsiniz. beş kuruşluk parça arızası yüzünden problemi çözemeyen ve binlerce lira harcayıp yine sorunu çözemeyen yığınla adam tanıyorum. arabalarınızı kurcalatmayın. nokta atışı yapmak için acil olmayan arızaları dikkatlice araştırın.
yolda kaldığınız zaman hemen panikleyip internetten servis aramaya kalkmayın. yol yardım hizmetiniz var ise bunları kullanın. sigorta firmaları, akü firmaları ve lastik firmalarının ücretsiz kurtarıcı hizmetleri vardır. bunları araştırın ve arabanızın bir yerine not edin. böyle bir imkânınız yok ise facebook gibi yerlerden bulduğunuz bir kurtarıcıyı çağırın. pazarlık yapın. 1000 tl yazarım diyende olur 500 tl yazarım diyende. hatta daha önceden arabanızın bir köşesine telefon numaralarını koyun. 24 saat lastik değiştirme hizmeti veren lastikçiler var mesela ve biten aküyü yerinde değiştiren.
sanayide bir ustaya gittiğiniz zaman "usta bu arabanın altından bir ses geliyor" demek var ya da "usta bu arabaya bir torsiyon çakalım" demek var. baskı balata değişimi için gidersiniz size marka önerisi sunmadan en kalitesiz parçayı monte eder geçerler. hatta parçayı değiştirmeyip üstüne balata çakıp geçen çakallara yem olmayın.
emin olun en vicdanlı ustalar türkiye’de. ukrayna ve rusya’da bu işi yapmış biri olarak kesinlikle bunu söyleyebilirim. ustaların sürekli olarak "gelsin de bir yolayım şunu" tavrı türkiye’de en düşük seviyede. fakat bir kişi bile yapsa sonuç olarak mide bulandırıcı.