BİLİM 21 Ağustos 2017
14,4b OKUNMA     791 PAYLAŞIM

Beklenen Gün Geldi: Amerika'da 26 Yıl Sonra Gerçekleşecek Tam Güneş Tutulmasının Detayları

Bugün dünya üzerinde sadece Amerika'da olanların gözlemleyebileceği Tam Güneş Tutulması yaşanacak. Olayın detayları için sözü, tutulmanın en iyi görülebileceği yerlerden birinde, Oregon'da yaşayan Sözlük yazarı "diesel1907"ye bırakıyoruz.
iStock.com


bir senedir beklenen büyük gün sonunda geldi ve çattı. haftalardır yerel basın "güneş tutulmasını izlemek için 1 milyon insan gelecek, her yerde trafik tıkanacak, normal zamanın 10 katı trafik olacak, sakin mecbur olmadığınız durumlarda evden çıkmayın" şeklinde haber yapıyordu ve çoğu insan korkup evden çıkmadı ve normalın 10 katı trafiği bırak normalın yarısı kadar bile trafik yok. az önce gidiş dönüş 4 saate yakın bir araba yolculuğu yaptım ve toplam 10 araba ya görmüşümdür ya görmemişimdir. an itibariyle trafiğin t'si bile yok. 1 milyon turist gelmesine geldi ama yerel halk pek evden çıkmadığı için trafik etkilenmedi.

batıda oregon'dan sonra abd'nin orta kesimlerinde güneş tutulmasını görecek olan eyaletler idaho, wyoming, nebraska, kansas ve iowa gibi kuş uçmaz kervan geçmez eyaletler olacak. bu eyaletlerden bazıları (örneğin wyoming) geçtiğimiz günlerde olayları organize edebilmek için abd ordusundan yardım istedi. buralar büyük ihtimalle teksas, colorado, illinois gibi eyaletlerden turist çekecekler. doğu yakasında tutulmayı görebilecek eyaletler tennessee, georgia, kuzey carolina ve güney carolina ile sınırlı ama bu eyaletlerin bile sadece ufak bir kısmının güneş tutulmasını görmesi bekleniyor. yani kısaca her ne kadar güneş tutulması abd'yi boydan boya dolaşsa da genelde nüfusu az olan eyaletlerden geçeceği için amerikalıların çok küçük bir kesimi (nüfus olarak %5-10 arası)bunu evlerinden gözlemleyebilecek.

NASA

abd'de yaşayan sözlük yazarları şu linke tıkladıktan sonra yaşadıkları şehri ve eyaleti girip görecekleri manzarayı "simulate" edebilirler: https://eclipsemega.movie/simulator

bir süredir kanada ve abd'nin kuzeybatısında devam eden devasa boyuttaki orman yangınları yüzünden etraf bir süredir dumanlarla kaplıydı ama şans eseri tutulmadan birkaç gün önce biraz yağmur yağdı ve yangınların miktarı azaldı, bir de rüzgar okyanusa doğru eşince dumanlar o tarafa doğru dağıldı ve mavi gökyüzü (ve geceleri yıldızlarla kaplı gökyüzü) geri geldi.

yalnız yerel işletmeler bu tutulma yüzünden milleti feci şekilde kazıkladığı için çok büyük nefret uyandırdı. mesela bu tutulmayı yıllardır bekleyen bir çok insan ta 1-2 sene önce otel rezervasyonu yapmıştı ama yerel oteller tutulmanın farkında olmadıkları için odaları normal fiyattan satmıştı. sonradan olayın farkına varan otel sahipleri milletin rezervasyonlarını iptal edip aynı odaları normalın 5-6 katı fiyata satışa çıkarttı. meğer internetten yapılan rezervasyonlarda "haber vermeden ve sebep göstermeden iptal etme hakkı" varmış ve bu rezervasyon yapılan sayfada ufacık bir yazıyla belirtiliyormuş. aynısını hertz başta olmak üzere araba kiralama şirketleri de yaptı. airbnb üzerinden günlük ev kiraları 1-2 bin dolara kadar çıktı.

NASA

bu arada oregon-live gazetesi "tamam başka eyaletlerden gelip tutulmayı izleyin ama tutulma bitince sakin oregon'a taşınmayın, eyaletinize dönün, zaten burası bok gibi" diye trolleme bir haber yapmış. adamlar kafayı yeme seviyesine geldi. kaç gündür 30 sayfalık gazetenin 25-26 sayfası buna ayrılmıştı (geri kalan 3-4 sayfa da trump'a gömmek için kullanıldı).

http://www.oregonlive.com/…way_eclise_visitörs.html

burada yerel kütüphaneler halka bedava güneş tutulması gözlüğü dağıttı ve devlet hemen hemen tüm kamp yerlerini ziyaretçilere açtı (devam etmekte olan orman yangınlarından dolayı bazı kamp yerleri açılamadı). tüm kamp yerleri, festival alanları, oteller, airbnb evleri ve kalınabilecek tüm mekanlar aylar önceden kapılmıştı. sırf güneş tutulmasını daha iyi izlemek için dağa tırmanan insanlar da var. bölgedeki festivallerin en büyüğüne 30 bin kişinin katılım gösterdiği söyleniyor. hipster ve hippie'ler bildiğin çadırkent oluşturmuş. bunlar da bizim suriyeli mültecilerimiz oluyor herhalde.

Beth Nakamura | The Oregonian/OregonLive

daha önce 1970'lerde oregon'a gelen güneş tutulması havanın bulutlarla kaplı olmasından dolayı gözlemlenememiş ama bu kez hava güneşli olacak. bir haftadır perseid göktaşı yağmuru yüzünden geceleri gökyüzünü izliyoruz ve şansımıza bir haftadır gökyüzü baştan başa yıldızlarla kaplıydı. en merak ettiğim şey güneş tutulması sırasında yıldız kayması görüp görmeyeceğimiz. 1999'dan "tecrübeli" öldüğüm için işyerinde filan millete neler olacağını anlatıyorum, çoğu kişi daha önce hiç tutulma görmediği için ne olacağı konusunda çok meraklı. mesela hava birden bire kararınca kuşların olanlara anlam veremeyip panikle ötmeye başladığını anlattığımda herkes şaşırdı. yaşadığım yer ormanlık bir kasaba olduğu için buradaki ceylanlar, geyikler ve her türlü hayvanın olanlara nasıl tepki vereceğini merakla izleyeceğim.

canlı yayında izlemek isteyenler instagram'a bakabilirler. burada başta nasa olmak üzere bir çok kullanıcı canlı yayın yapacak.